Stoutmoedig avontuur Alex-2 (ind)

SCENARIO 9. INITIATIEF NEMEN

Hij, die voortdurend aarzelt over het nemen van een stap, zal zijn hele leven op één been staan’

Chinese spreuk

‘Het vergt moed en moeite om initiatief te nemen. Je steekt je nek uit en daar maak je je kwetsbaar mee. Initiatieven kun je nemen op allerlei terreinen: contacten leggen, discussiegroep opzetten, een vakantie organiseren of zelfs een bedrijfje starten. Initiatieven nemen is het zout in de pap van samenleven en dat brengt vooruitgang, zowel voor jezelf als voor je omgeving. Het is een gewoonte aanleren en als je eenmaal de eerste stap hebt gezet, wordt het daarna steeds makkelijker’.

‘Als je waagt, groeit je moed. Als je aarzelt, groeit je vrees’.

‘Er zijn talloze eenvoudige gelegenheden voor initiatieven en je zult waarschijnlijk geen probleem hebben er één te vinden die je ligt. Als je moedig wilt worden, dien je je grenzen en comfortzones te verruimen. Als je te lekker in je vel zit, doe je vaak geen extra moeite meer. Oefen om buiten je comfortzones te gaan; stel bewust en continu kleine moedige daden. Het alledaags altruïsme is de voorloper van heldhaftigheid. Als je jezelf eerlijk en moedig uitspreekt, vergroot je je macht, als je klaagt degradeer je jezelf tot slachtoffer!’

‘Neem het initiatief om te proberen een kleine discussiegroep over klimaat, vrouwenemancipatie of vluchtelingen op te zetten. Misschien is dit de eerste keer dat je zo’n initiatief neemt en ben je bang dat het misschien niet lukt. Die angst kijk je recht in de ogen, je opwinding kalmeer je door rustig adem te halen en mindfulness toe te passen (je gedachten afstandelijk bezien, zonder te oordelen)

Je gaat waarborgen inbouwen en een vangnet aanbrengen door je van tevoren vertrouwd te maken met de materie en door de deelnemers nauwkeurig te selecteren. Je roept eventueel de hulp van een vriend in of je vraagt hulp van buitenaf. Als het niet meteen lukt de groep te laten draaien, probeer je het kort daarna nog eens, waarbij je gebruik maakt van de eerdere ervaring. Je houdt vol tot de groep op poten staat.

• Identificeer een rolmodel onder je vrienden, familie of kennissen, iemand die regelmatig initiatieven neemt op diverse vlakken, een gangmaker.
• Je hebt een foutje gemaakt, want je hebt geen leden van het andere geslacht durven uitnodigen. Daar maak je je excuses voor en dat corrigeer je.
  Er zijn ook andere imperfecties, maar die worden ook opgelost. Je hebt veel van dit initiatief geleerd

Filmtip: Amélie (2001) Official Trailer 1. You Tube

Opdrachten: ‘Initiatief’ bestuderen op https://www.carrieretijger

SCENARIO 10. FOUTEN EN IMPERFECTIES.

Veel mensen streven ernaar alles perfect te hebben. Op zich niets mis mee. Aan de andere kant stelt de overtuiging dat alles niet volmaakt maar onvolmaakt mag zijn, je in staat doortastender te leven. Perfectie is, net als verwacht resultaat, een gebondenheid. Zonder die neiging tot perfectie, is er meer vrijheid. Ben ‘perfect imperfect’. Perfectie is volgens Brown één van de drie manieren om gewenste kwetsbaarheid, een katalysator voor moed, buiten te sluiten.

Vaak gebruiken we perfectie als een excuus om iets niet te doen. Proberen volmaakt te zijn, komt van angst. In plaats van moedige, imperfecte actie te ondernemen, blijven we steken in perfect nietsdoen. Een groot deel van de obsessie met perfectie komt door ons steeds te vergelijken met anderen. Het is beter om je met jezelf te vergelijken en je eigen record te verbeteren.

In zekere mate geldt dit ook voor fouten maken. Terwijl daar ooit negatief op gereageerd werd, is men daar tegenwoordig soepeler in: goede fouten (beste inspanningen, slechte uitkomst) verschaffen een gelegenheid om te leren. Dus fouten maken is niet per se negatief, je moet er alleen positieve lessen uit trekken’.

‘Ga eens bij jezelf na of je een ‘perfectionist’ bent.  Als je dat bent wat is daar de oorzaak van: kwaliteitsnormen van anderen, verdediging tegen kwetsbaarheid, allebei of nog iets anders. Vergelijk met de lessen uit de video’.

Filmtip: Wild Tales (2014). Official trailer. You Tube

Opdracht: Overdenk nog eens dingen waar je oprecht dankbaar voor bent. Vind een manier om van je dankbaarheid te getuigen!

SCENARIO 11. BEVLOGENHEID

‘Beweeg elegant met het leven en laat haar golven je dragen naar de meest magische, mystieke en mysterieuze plaatsen’

Franziska Iseli  

‘Vitaliteit is één van de vier aspecten van moed. Die eigenschap houdt actieve begeestering (bevlogenheid) en enthousiasme in en is vooral van belang bij uitputtende omstandigheden.

Bevlogenheid is een magische geestestoestand die ontstaat wanneer mensen sterk betrokken zijn bij de organisatie waar ze voor werken, plezier hebben in wat ze doen en daarbij bruisen van energie. Deze geestelijke toestand draagt bij aan onze psychische en lichamelijke gezondheid en voorkomt burn-outs, bore-outs en andere klachten. Het bevordert moed indirect, net als liefde en vriendelijkheid (zie hierna).

De mate van bevlogenheid wordt gekenmerkt door de volgende drie pijlers: vitaliteit, vitale mensen bruisen van energie, zijn onvermoeibaar en beschikken over een grote mentale veerkracht en doorzettingsvermogen. Toewijding, toegewijde mensen zijn sterk betrokken bij het werk wat ze doen. Ze zijn trots op hun werk, voeren dit met veel enthousiasme uit en zien het werk wat ze doen als uitdagend en nuttig. Absorptie, is het compleet opgaan in werk of andere activiteit en het daarbij vaak vergeten van de tijd. Bevlogen werknemers kunnen het werk moeilijk loslaten en hebben geen 9 tot 5 mentaliteit. Helaas schijnt minder dan 20% van de Nederlandse werknemers bevlogen te zijn. Ook Nederlandse scholieren scoren in Europa vergelijkenderwijs minder goed.

Alles is tijdelijk en niets blijft hetzelfde. Aanpassing is een geheime kracht. Als je stoutmoediger wilt leven, dien je bewust te handelen om je beter op je gemak te voelen met bevlogenheid. Als je bevlogen bent en flexibel blijft, hoef je niet te weten hoe alles uit gaat pakken; je laat je dan door je intuïtie leiden.

Bepaalde kwaliteiten stimuleren bevlogenheid. Energiek zijn helpt, luiheid is fataal. Ook moed op zichzelf brengt bevlogenheid, want die brengt groter engagement, optimisme en enthousiasme. Goed mentorschap, vertrouwen in de voorzienigheid, passende uitdagingen en goed zorgen voor je lijfelijke conditie, promoten bevlogenheid.

Laat je innerlijke controle-stemmetje varen. Mensen hebben vaak buitensporige, innerlijke controles. De behoefte aan obsessieve controle komt gewoonlijk voort uit angst.

Blijf bij de les, ben totaal aanwezig, maar laat je controle varen. Je kunt dan van ieder moment genieten, in plaats van je zorgen te maken over het volgende of het voorafgaande. Ken je bestemming, maar wees flexibel over hoe je daar komt. En soms moet je misschien beslissen je bestemming te veranderen’.

Er is zo goed als geen risico gemoeid met het in flow raken, behalve dat je niet op tijd los kunt laten. Je hoeft ook geen angst voor bevlogenheid te hebben. Het is zelfs een aangename situatie, dus je hoeft geen angst te confronteren. Waarschijnlijk dat mindfulness en meditatie een steuntje in de rug kunnen geven.

Werk is zichtbaar gemaakte liefde

Kahlil Gibran

Mogelijk lukt het niet meteen bevlogen te raken. Aanhouder wint! Mogelijk heb je ook met afleidingen te maken. Neem dan voorzorgen voor de volgende keer.

Bevlogenheid is een beloning op zich, een oppepper

Filmtip: Marvelous Mind Movie: Être et Avoir. Trailer on You Tube

Opdracht: Reflecteer over je energieniveau en ondernemingslust.    

                                              

SCENARIO 12. KWETSBAARHEID EN SCHAAMTE

Wat je kwetsbaar maakt, maakt je mooi’.

Brené Brown

Het fenomeen kwetsbaarheid is een katalysator voor moed, mededogen en verbondenheid. Het heeft een onjuiste reputatie van zwakte,want het is, integendeel, de oorsprong van veel goede kwaliteiten.

We zijn allemaal, in meerdere of mindere mate, kwetsbaar, d.w.z. we hebben emotionele gevoeligheden die onze zelfverzekerdheid in gevaar brengen of afzwakken. We hebben de neiging onze kwetsbaarheden te beschermen of te verbergen. De meest gebruikelijke daarvan zijn:

• Een negatief voorgevoel bij potentiële toekomstige vreugde; het gezegde wat er bij past: ‘De beste manier om door het leven te gaan is het slechtste te verwachten’
  • Perfectionisme, vaak een manier om goedkeuring te zoeken; het is eigenlijk een vorm van schaamte;
  • Een vorm ervan is je overmatig druk bezig houden.
• Verdoving tegen kwetsbaarheid verdooft tevens de ervaringen van liefde, vreugde en groei. Schaamte, stress en ongebondenheid zijn vormen van verdoving.

De mate van afscherming is een indicatie van onze angst en tekort aan binding. Je bent moedig als je je kwetsbaar durft op te stellen. Als we volwaardig betrokken, moedig en verbonden willen zijn, moeten we kwetsbaar zijn.

Er is geen intimiteit zonder kwetsbaarheid, een ander sterk voorbeeld van kwetsbaarheid als moed. Kwetsbaarheid en liefde zijn tekenen van moed. De definitie die Brené Brown dan ook van liefde geeft is als volgt: ‘We cultiveren liefde als we toelaten dat ons meest kwetsbare en krachtige ik intensief gezien en gekend wordt, en wanneer we de spirituele verbondenheid die uit die gave voortkomt, eerbiedigen met vertrouwen, respect, vriendelijkheid, en genegenheid’.

Stel je open voor een door jou gekozen kwetsbaarheid, op welk gebied dan ook. Op liefdesgebied liggen er gewoonlijk talloze mogelijkheden.

We hebben allemaal, in meer of mindere mate, last van schaamte. Schaamte verhindert of beschadigt de veerkracht voor onze kwetsbaarheid, bijvoorbeeld zich onwaardig vinden voor verbondenheid met anderen. Schaamte houdt ons klein, ontstemd en angstig. Schaamte ontleent haar kracht aan het feit dat die niet bespreekbaar is. Het is het sterke, pijnlijke gevoel of de ervaring dat we denken tekort te schieten en daarom onwaardig zijn voor liefde en voor erbij horen. Schaamte-veerkracht is daarom essentieel voor het houden en inzetten van onze kwetsbaarheid. Vier manieren om schaamte de baas te worden, zijn:

• Schaamte herkennen en zijn herkomst begrijpen;
• Kritische gewaarwording beoefenen;
• Verbondenheid met anderen tot stand brengen;
• Schaamte bespreekbaar maken.

SCENARIO 13. LIEFDE EN VRIENDELIJKHEID

‘Being deeply loved by someone gives you strength, while loving somebody deeply gives you courage’.

Lao Tzu

‘Om in het leven te slagen en om goed in je vel te zitten heb je sociale contacten nodig. Het is misschien wel de belangrijkste factor voor een goed leven. Je kunt, simplistisch gezien, de wereld opdelen in vrienden en in vijanden. Als je door vriendelijkheid en liefde, vriend of metgezel van iedereen maakt, dan hoef je voor niemand bang te zijn en heb je dus ook geen of minder moed nodig. Je krijgt dan steun en samenwerking in plaats van tegenwerking. Gebrek aan respect komt van angst, terwijl respect uit liefde voortvloeit en uitnodigt moedig te zijn.

Als je hart door liefde wordt aangedreven staat het open en produceert het moed, vriendelijkheid, gulheid, respect, hoffelijkheid, verdraagzaamheid, begrip en mededogen. Bemin eindeloos en onvoorwaardelijk. Ben een voorbeeld. Als je liefde met moed benadert, zie je liefde als oneindig en de contacten die je legt zijn gebaseerd op overvloed. Als je liefde benadert met angst, zie je gebreken en tekorten en je relaties roepen emoties op die je van moed verwijderen, zoals jaloezie, frustratie, onwaardigheid of stress. Houdt onvoorwaardelijk en stoutmoedig van anderen.

De eerste stap in het verwelkomen van liefde is je met jezelf te verbinden. Die band is de ultieme drijfveer van vertrouwen en moed.

Zoals het spreekwoord van Meister Eckhart zegt: ‘ Als jij jezelf liefhebt, heb je iedereen lief’.

Compassiemeditatie

‘Ik adem in, ik adem uit
Ik ontspan mijn hart
Mijn hart is een licht dat straalt en mijn hele wezen verlicht
In mijn hart voel ik liefde, ik ben liefde
Ik veranker mijn hart in liefde en laat die stromen
Ik laat me door liefde openen, liefde die heelt

Ik ben liefde, vrede en licht
Liefde is het enige wat er echt toe doet in het leven, in mijn leven
Vanuit mijn hart en heel mijn wezen geef ik liefde aan wie haar wil aanvaarden
Liefde verbindt me met het oneindige, met God en opent mijn hart’

Ton Roumen, ‘Omarm jezelf’             

Doe eens een flinke oefening yoga of andere, soepele lichamelijke oefeningen. Geniet ondertussen van de volgende

‘Groet vandaag, bij gelegenheid, vriendelijk en met respect, enkele vreemden.

Waarborgen heb je bij dit initiatief amper nodig. Bij gelegenheid wil niet zeggen dat je overal en iedereen groet. Maar wel bijvoorbeeld als je op straat of in een winkel iemand alleen tegenkomt. De overgrote meerderheid zal je terug groeten. Heel enkelen zullen misschien aangeven het vreemd te vinden dat je groet.

Er is weinig risico, dus angst hoef je nauwelijks te hebben. Je maakt je alleen een beetje kwetsbaar. Als je die angst toch hebt, confronteer die dan frontaal. Er zullen zich mogelijk kleine tekortkomingen voordoen. Relativeer die of bezie die met humor. Je kunt ervan leren.

Diepgaande liefde ontwikkelen voor jezelf en anderen is geen sinecure, zeker niet als er haatgevoelens of onverschilligheid bij te pas komen. Oefeningen van ‘liefdevolle vriendelijkheid’ (richtlijnen in de bijlage) kunnen wonderen verrichten.

Vriendelijkheid is een praktische toepassing van liefde. Moed stelt je in staat om vriendelijk te zijn, ongeacht hoe anderen zich tegen je

gedragen. Je durft het risico van de ander aan. Als angst je gedrag bepaalt, kan vriendelijkheid voorwaardelijk worden. Iseli’s ‘lijfspreuk’ is dan ook: ’Reageer altijd vriendelijk!’

Vriendelijkheid is een keuze. Onvoorwaardelijke vriendelijkheid kan geleerd worden. Realiseer je dat mensen het in het algemeen goed bedoelen en proberen het best mogelijke te doen. Pijnlijke ervaringen van iemand kunnen goede bedoelingen verhinderen. Ogenschijnlijke beledigingen zijn meestal niet persoonlijk bedoeld. Werk voor het succes van anderen. Ga met mensen om op hun niveau en stimuleer ze. Veranderen kun je ze niet, behalve misschien door voorbeeld en vriendelijkheid. Observeer maar oordeel niet. Blaam komt van angst en heeft geen voordelen, behalve dat het een last van jou afneemt, die je aan een ander geeft zonder iets op te lossen. Je geeft je macht erdoor weg. Ben je ervan bewust dat zoals je doet in de omgang met mensen je doorgaans terug gedaan wordt.

Oefen zo mogelijk regelmatig ‘liefdevolle vriendelijkheid, een manier om je liefdevolle band met anderen te promoten (zie Annex I)

‘Love is the bridge between you and everything.
Be foolishly in love, because love is all there is.
There is no way into presence except through a love exchange.

I belong to no religion. My religion is love. Every heart is my temple.
Love risks everything and asks for nothing’.

Jalaluddin Rumi (Iranian poet, 1207- 1273)

Kijk eens in je omgeving of je een vriendelijk persoon als voorbeeld kunt identificeren.
Geen Don Juan, eerder een zuster Theresa

Filmtip: Leave no Trace. Official trailer. You Tube 

                                               

SCENARIO 14. OMSTANDERS EN HELDENDOM

‘In sociale noodsituaties kun je passieve en actieve omstanders hebben. Er is veel geschreven over waarom velen passief omstander blijven bij dergelijke gebeurtenissen. Ze zijn steeds op de korrel genomen, maar de verschillen tussen passieve en actieve omstanders zijn soms subtiel. Personen kunnen blijkbaar per gelegenheid van categorie wisselen.

Het verschijnsel waarbij niemand in een groep aanwezigen bereid is in een ernstige confrontatie tussenbeide te komen, wordt het ‘omstander-effect’ genoemd. Hoe groter het aantal aanwezigen, hoe minder waarschijnlijk het is dat men de persoon of personen in nood bijstaat. Passieve omstanders hebben de neiging om elkaars kalme voorkomen verkeerd te interpreteren en te zien als een aanwijzing dat er eigenlijk geen noodsituatie is. Bij verwarring weet men niet precies wat er aan de hand is, wat onzekerheid schept. Mensen zijn eerder geneigd in actie te komen bij een duidelijk ongeval.

Passieve omstanders hebben doorgaans geen actiebereidheid. Ze vinden dat ze weinig controle hebben over hun leven en dat er weinig is dat zij kunnen doen om externe gebeurtenissen te beïnvloeden. Zij denken meer dan actieve omstanders in termen van groepsidentiteit en zien zichzelf als leden van exclusieve groepen. Er kunnen dus verschillende redenen zijn waarom passieve omstanders niet interveniëren: bang, verward, gedwongen of bewust onverschillig, en zichzelf kunnen overtuigen dat het niet hun verantwoordelijkheid is om tussenbeide te komen.

Actieve omstanders en moreel moedige mensen hebben een altruïstisch perspectief en voelen zich verbonden door een gezamenlijke menselijkheid; anderen zien ze daarbij niet als buitenstaander of vreemdeling maar als medemens! Deze personen hebben diepe persoonlijkheidstrekken met elkaar gemeen, zoals een ongebreidelde empathie voor iedereen. Het zelfbeeld van actieve omstanders is alomvattend en gaat gepaard met een grote actiebereidheid. Ze hebben aanleg voor een uitgebreid netwerk van relaties door hechting aan anderen en gevoelens van verantwoordelijkheid. Die kwaliteiten zijn gewoonlijk ontwikkeld op jonge leeftijd met steun van ouders die tolerant, zorgzaam en empathisch waren’.

‘Als omstanders zich door het groepsgebeuren afzijdig en laf opstellen, kan ook het omgekeerde plaatsvinden: door aanmoediging en voorbeeld inspringen en ook moedig worden: de banaliteit van het heroïsme! Dat verschijnsel suggereert dat we allemaal potentiële helden zijn, die op een zeker moment in staat zijn heldhaftige daden te verrichten’.

Doe fysieke oefeningen gedurende de song van Michael Jackson – Heal the world

Meer dan gewone moed wordt gewoonlijk ook gevraagd voor het reageren op onrechtvaardige gebeurtenissen in het algemeen. Hier vind je de relatie tussen de deugd moed en de deugd rechtvaardigheid. Deugden ontwikkelen zich gewoonlijk in elkaars gezelschap’.

‘Franco en Zimbardo geloven dat een belangrijke factor die heldhaftige actie kan aanmoedigen het stimuleren van heldhaftige fantasie is, inclusief het bezit van een persoonlijk heroïsch ideaal. Het is de bekwaamheid om zich fysiek of sociaal riskante situaties te verbeelden, om te worstelen met de hypothetische problemen die deze situaties oproepen en om zijn daden en gevolgen onder ogen te zien. Door deze zaken van tevoren te bekijken, is de persoon beter voorbereid om te handelen wanneer zich de gelegenheid daartoe voordoet. Er zijn mogelijkheden voor moedig of heldhaftig gedrag in de sociale sfeer, bijvoorbeeld bij discriminatie, mensenhandel en drugsmisbruik.

Behalve voor persoonlijke overwegingen, moet onze samenleving ook manieren bekijken om heldhaftige verbeelding in al zijn burgers te stimuleren, vooral onder jongeren.

Als we de verhalen over altruïsme, morele heldhaftigheid en moed nagaan lijkt er niets belangrijker dan een liefdevolle, sterk altruïstische opvoeding met voorbeeld in de jonge jaren te krijgen.

Doe continu moedige dingen, thuis en op het werk. Als je heldhaftig wilt handelen, kun je je erop voorbereiden door elke dag een kleine, altruïstische daad te stellen. Als we onze ‘’altruïstische spier’ continu versterken, handelen we waarschijnlijk heldhaftig wanneer de gelegenheid zich voordoet’.

Filmtip: Invictus. You Tube film, about Mandela

SCENARIO 15. ENGAGEMENT EN ONTWIKKELING

 ‘If at first you don’t succeed, try, try and try again!’

Thomas H. Palmer 

‘Je moedig gedragen of moedig worden is idealiter geen ad hoc gebeuren maar een engagement, waaraan je je hele leven werkt.

Naast het biologische, heb je persoonlijkheidskenmerken die een rol spelen in  deze ontwikkeling. In the Roots of Moral Courage wordt gesproken over het verband tussen het al dan niet moedig handelen op grond van persoonlijkheidskenmerken. Allereerst is daar zelfredzaamheid, het vertrouwen in onze eigen capaciteit om uitdagingen aan te gaan. Er is ook zelfachting, wat eveneens de beoordeling van onze geschiktheid kan beïnvloeden om succesvol risico’s te nemen. Het stressniveau is ook een factor, evenals de mate van openstaan voor nieuwe ervaringen. Al die vier kenmerken kunnen ontwikkeld en gevormd worden met oefening en met hulp. En veel kan gedaan worden om een grotere openheid voor nieuwe ervaringen te ontwikkelen

Sonnenberg noemt een groot aantal kenmerken van moedige personen: zelfvertrouwen, sterke overtuigingen, integriteit, leiderschap, mededogen, objectiviteit, veerkracht, intuïtie en daadkracht.

Volgens Iseli zijn er vier eigenschappen of gedragingen die essentieel zijn: volgens je eigen waarden en waarheden leven, risico’s durven aanvaarden, problemen doortastend aanpakken en het goede voorbeeld geven. Zoals we gezien hebben, spelen vriendelijkheid, liefde, speelsheid en bevlogenheid een rol in het ontwikkelen en aanwenden van moed.

Zelfvertrouwen en vertrouwen in anderen en in de ‘voorzienigheid’ zijn een belangrijke stimulans, zo niet voorwaarde voor moed. Jouw betrouwbaarheid voor anderen kun je promoten door zelf vertrouwen in anderen te hebben.

Steun van anderen en voorbeeldfiguren kunnen een grote stimulans voor moedig gedrag zijn.

Basishoudingen.

Ben je bewust van je waarden en gedragspatronen. Leef volgens je eigen principes en doe dat met elegantie, integriteit en waardigheid. Als je je ‘moedige’ beslissing formuleert met inbegrip van waarden, is het veel waarschijnlijker dat je er in overeenstemming mee handelt. Leid jezelf en anderen op een moedige wijze. Ben bewust van de neiging tot negativisme, en corrigeer die zoveel mogelijk, bijvoorbeeld door objectieve gegevens. Geef gelijke tijd aan positieve als aan negatieve scenario’s; en als je negatieve behandelt, probeer die positiever te herformuleren. Ben bewust van je kwetsbaarheden, ze zijn volgens Brooke Deterline essentieel voor het maken van betere keuzes.

Gebruik de kracht van het engagement en je voornemens. Als je eenmaal je interne kompas hebt ingesteld, kun je al je energie steken in het vinden van een oplossing. Als we ons engageren, kunnen we creatief worden.

Verplicht je om moedig te zijn en beschouw ‘onmogelijk’ als een uitdaging. Alles is tijdelijk, ook het onmogelijke’.

Volgens de dankbaarheidsgoeroe Brother David Steindl-Rast (Gratitude project) kent een dankbaar persoon weinig of geen angst

Ga je minder op je gemak voelen! Het vraagt moed om buiten je comfortzones te raken. Maar het zijn juist die momenten die je uitrekken en die je helpen om een meer ontwikkelde en moedige versie van jezelf te worden. Als je er een gewoonte van maakt moedige beslissingen te nemen, ervaar je dat ze minder beangstigend worden.

‘Moed is een vaardigheid, een gewoonte; hoe meer je moed oefent, hoe moediger je wordt. Specialisten hameren er unaniem op: voortdurend en bewust moedige handelingen verrichten. Bij de les blijven, niet opgeven. Overtref je eigen verwachtingen. Neem poolshoogte. Blijf bedachtzaam (mindful), evalueer kritisch iedere situatie op zijn mogelijke actie voor moed en heldhaftigheid, met je persoonlijke morele kompas als gids (Christine Carter). Besteed eerst aandacht aan negatieve gevoelens en overwegingen en ervaar ze als zodanig. Leg de kwetsbaarheden bloot. Op de tweede plaats vul je hersens met moedige gedachten. Realiseer dat je niet alleen bent; angst delen met anderen kan een waardevol hulpmiddel zijn bij een uitdaging.

Besteed aandacht aan je lijf; angst mat fysiek af en deze fysieke gevolgen beïnvloeden de geestelijke.

Neem initiatief, geef vertrouwen, zeg de waarheid en nodig anderen uit met je mee te doen. Moed presteert als je eraan werkt. Doe het nu!

Parabel van de kaars, voor helden en hemelbestormers.

Je persoonlijke morele moed kan een groot verschil maken ten aanzien van geweld dat veel van de ethische normen van de mensheid wordt aangedaan. De parabel van de kaars toont de enorme kracht van een enkel goed voorbeeld. In die parabel is licht niet het tegengestelde van duisternis, maar de afwezigheid ervan. We beroepen ons op licht en duisternis als onze belangrijkste metafoor voor Goed en Kwaad. We verbeelden ons dat ook zij tegengestelden zijn. Verkeerd is niet het tegengestelde van het Juiste, maar de afwezigheid ervan.

Een enkele kaars kan de duisternis van een hele ruimte teniet doen, en een enkel leven, volbracht in het licht van goedheid en morele moed, kan een enorm verschil maken in het overwinnen van de donkere leegte die zichzelf Kwaad, Duisternis, Twijfel, Lafheid of Angst noemt. Voorbeelden zijn oud-president Mandela, zuster Theresa en studente Thunberg. Als het Kwaad echt, op een fundamentele manier, de afwezigheid, eerder dan de tegenstelling van Het Goede is, wekt het dan verbazing dat ieder van ons werkelijk de wereld kan veranderen? Jij kunt ook een lichtgevende ‘kaars’ worden! Als je zin en tijd hebt lees dan het recente boek van Rutger Bregman ‘Morele Ambitie’. Het geeft concrete aanwijzingen hoe zo’n licht in de duisternis te worden.

Opdracht:    

Lees je heldenverhaal nog eens door.

• Zie of het alle doeleinden bevat die je wilt bereiken op het terrein ‘moed’.
• Staat er ook in waar in je leven je speciaal meer moed zou willen hebben? In plaats van tegelijk moediger op alle terreinen te worden zou je er één of twee prioriteit kunnen geven. Als je er één gehaald hebt, ga je naar een volgende. Succes op één terrein helpt succes te boeken op het volgende;
• Ben bewust, flexibel en moedig om zo nodig van richting te veranderen en je verhaal elegant aan te passen. Elegantie ontleent zijn kracht aan moed, speelsheid en afstand.

Moed

Ik heb ineens weer moed gevat
Begin van voren af aan
Je vraagt je af hoe gaat zo iets
Waar komt die moed vandaan?
Ik leef weer, lach weer, fluit en zing
Geen zucht meer en geen traan
En ach, die moed, naar wáár hij ging
Komt hij ook weer vandaan.

Toon Hermans

Filmtip: Star Wars: The Rise of Skywalker | Final Trailer. You Tube

                                             

Annex I – Meditatie op liefdevolle vriendelijkheid

1. Ga zitten op een manier die prettig voor je is. Dit kan op een stoel zijn of in de kleermakerszit. Alles is goed, zolang je maar comfortabel en met een rechte rug zit.
2. Neem de tijd om tot rust te komen door je lichaam te scannen en gewaar te zijn van je ademhaling.
3. Stel je voor dat je je adem door je hart laat stromen.
4. Ga eerst met je aandacht naar iets of iemand waar je een warm en liefdevol gevoel bij krijgt. Dit kan iemand zijn die je onvoorwaardelijk lief hebt of een huisdier (een puppy of een kitten) waar je ditzelfde gevoel bij krijgt. Als dit niet lukt, stel je dan voor hoe het is als je een baby of een jong dier zachtjes tegen je aan houdt. Als dit gevoel is opgekomen, laat het dan groeien. Maak het steeds sterker en groter en laat je hart vullen met dit gevoel.
5. Richt je vervolgens op jezelf en zeg met je innerlijke stem: ‘Mag ikzelf gelukkig zijn en mag het goed met mij gaan’. Zeg dit gemeend, vanuit je hart. (je kunt ook andere wensen formuleren, zoals gezondheid, werk, ontspanning)
6. Vervolgens richt je je op iemand die je liefhebt en zeg met je innerlijke stem: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’. Doe dit ook op een welgemeende openhartige manier. Je kunt je wensen aanpassen.
7. Herhaal dit voor nog meer mensen die je lief hebt of die je waardeert. Dit kunnen je vrienden of vriendinnen zijn, je ouders, je broers of zussen, een leraar of andere mensen die een speciale plek in je leven innemen.
8. Richt je nu op bekenden van je die je wel kent maar verder geen speciale gevoelens bij hebt. Ook hier zeg je met je innerlijke stem: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’. Dit herhaal je, voor zoveel mogelijk mensen die je kent.
9. Vervolgens richt je je op die persoon, of die personen waar je moeite mee hebt. Ook over deze persoon zeg je vanuit je hart: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’.
10. Tenslotte breid je het nog verder en voor alle andere levende wezens die er zijn.

ANNEX II A. Bibliographie

  Books

• Gratitude Project. New Harbinger Publications. 2020. Waar? Chapter 25 (p.223) het artikel (conversation) bevat ‘Is Gratitude the Path to a Better
• Bill Treasurer. Courage goes to work. How to build backbones, boost performance and get results, 2008.
• Kidder, Rushworth M., Moral Courage, 2004.
• Brown, Brené. Daring Greatly.How the Courage to be Vulnerable Transforms the Way We Live , Love, Parent, and Lead. Penguin Books, 2015.
• Swoboda, Kate.The Courage Habit, 2018
• Iseli, Franziska. The Courage Map.
• Roumen, Ton. Omarm Jezelf. Berne Media, 2019.
• Smalltalk Survival, Liz Luyben en Iris Posthouwer. Ambo|Anthos, blz. 216,
• Paul J. Zak. Why Your Brain Loves Good Storytelling

Articles

• Terry, Ruth. How to Be an Active Bystander When You See Casual Racism, Oct. 29, 2020
•  Schwartz, Arthur. Ethical workplace: Cracking the courage code,character.org. Jun 14, 2016
• Taulbert, Clifton. Courage: A Backpack Necessity for the 21st Century Workplace. Character. org
• Sonnenberg, Frank. Ten Elements of Courage.
• Brown, Lachlan. 5 steps to help you overcome fear. October 28, 2020.
•  Brown,  Lachlan. How to be brave: 15 steps to let go of fear. June 29, 2018
•  Deterline, Brooke. How to Cultivate Ethical Courage. In the face of internal and external pressure, these three tips can help you stand up for your values.
• Kets de Vries, Manfred F. R. How to Find and Practice Courage.
• Kelly McGonigal How to Transform Stress into Courage and Connection. May 13, 2015
• Navilon, Genefe. 100+ brutally honest quotes on fear that will give you courage
• Sanderson, Catherine A. Six Tips for Speaking Up Against Bad Behavior. September 30, 2020
• Franco, Zeno en  Zimbardo, Philip.  The Banality of Heroism. September 1, 2006
• Monroe, Kristen Renwick  The Roots of Moral Courage Why do some people risk their lives to help others? June 23, 2010 .
• Carter, Christine. Three Tricky Ways to Cultivate Courage.| May 21, 2015
• Keltner, Dacher en Marsh, Jason. We Are All Bystanders.But we don’t have to be. September 1, 2006.
• Pury, Cynthia. When Courage Goes Bad.
• Suttie, Jill  Where do heroes come from? GGSC, August 28, 2013.
• Rutger Bregman, Morele Ambitie

  ANNEX II B. Films over Courage (Values- in-Action)

    (Only those with a 4 or 5 rating)

• 12 angry men (1957) 5
• Antoine Fisher (2002) 5
• Apollo 13 (1995) 5
• Batman Begins (2005) 5
• Blood Diamond (2006) 4
• Braveheart (1995) 5
• Cool Hand Luko (1967) 5

Elling (2001/2002) 5, about persistence

• Emmanuels Gift (2005) 4
• Good Night and Good Luck (2005) 4
• Good Will Hunting 1997) 4
• Hotel Rwanda (2004) 5
• The Kite Runner (2007) 4
• A Man Escaped (1956) 5
• Manchuria Candidate, The (1962, 2004) 4
• Paths of Glory (1957) 5
• Personal Velocity (2002) 4
• Popey

About ‘vitality’ onderdeel van moed

• One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975) 5
• Places in the Heart (1984) 4
• Singing in the Rain (1952) 5
• Sound of Music (1965) 5