WHATEVER YOU CAN DO, OR DREAM YOU CAN DO, BEGIN IT.
BOLDNESS HAS GENIUS, POWER AND MAGIC IN IT.
DO IT NOW!
Goethe/Murray
INHOUD
- Inleiding tot het spel 3
- Scenario 1. Motivatie 6
- Scenario 2. Moedig verhaal (herschrijven) 10
- Scenario 3. Angst(-confrontatie) 14
- Scenario 4. Zelfvertrouwen 19
- Scenario 5. Integriteit 24
- Scenario 6. Vertrouwen in anderen en het universum 29
- Scenario 7. Persoonlijke omgang 34
- Scenario 8. Sociale controle 40
- Scenario 9. Initiatief nemen 44
- Scenario 10. Fouten en imperfecties 47
- Scenario 11. Bevlogenheid 50
- Scenario 12. Kwetsbaarheid en schaamte 54
- Scenario 13. Liefde en vriendelijkheid 58
- Scenario 14. Omstanders en heldendom 62
- Scenario 15. Engagement en ontwikkeling 67
Annex I. Meditatie op liefdevolle vriendelijkheid 72
Annex II A. Bibliographie 73
Annex II B. Films over Courage (VIA) 74
Inleiding tot de cursus
Dit is een cursus over de deugd moed, één van de zes deugden van het wetenschappelijke deugden-systeem van Seligman, ‘Values in Action’ (www.viacharacter.org).
De bedoeling van deze cursus is om je moediger te maken en je intrinsieke motivatie daarvoor te stimuleren.
Het cursusprogramma heeft vijftien scenario’s, die ieder een verschillend aspect van de deugd ‘moed’ behandelen. Deze versie is opgezet om in een groep gedeeld te worden. Er is ook een vergelijkbare, individueel te volgen, versie beschikbaar (www.deugd.net).
Moedig wordt je door moedige daden te verrichten. Je wordt niet of veel minder moedig door een los spelletje te spelen of een verhaal te lezen. Ons spel steunt bijgevolg op het uitvoeren van moedige of moed-ondersteunende daden.
Zich deugdzaam leren gedragen vergt aanhoudende oefening. Het kan altijd meer of beter. Deugdvorming in het algemeen kan een leven lang nemen.
Volgens de gebrandschilderde ramen van de Antonius Abt kerk in Scheveningen is het bloemsymbool voor moed de anemoon. De bloem ‘ celosia’ staat in het algemeen voor stoutmoedigheid, een ouder begrip, identiek of sterk verwant met het begrip moed. Rood is de symboolkleur voor moed en vastberadenheid.
Om angst door moed te vervangen, bevatten de meeste scenario’s een opdracht voor angstconfrontatie. Die bestaat uit de betrokken angst in de ogen te kijken, met aangepaste ademhaling, mindfulness en eventueel meditatie.
Bij de meeste scenario’s is kwetsbaarheid ingebracht. Kwetsbaarheid is een eigenschap die zich bij voorbaat leent om moediger te worden.
Kleine dagelijkse moedige daden zijn een effectieve stimulans voor de vorming van moed. Die zijn dan ook systematisch in het programma ingebracht.
Het navolgen van een rolmodel is een krachtige manier van vorming. Men kan een rolmodel voor de hele deugd moed ‘adopteren’, maar men kan ook rolmodellen nemen voor één of meer scenario’s.
Na de lichamelijke oefeningen volgt gewoonlijk een bijpassende song, die de fysieke opwarming aanvult, om nog beter gemotiveerd te zijn moedige actie te ondernemen.
Het wordt door deskundigen sterk aangeraden zichzelf periodiek te bezinnen en tot rust te komen. Dit kan onder meer gebeuren door een wandeling in de vrije natuur, bijvoorbeeld vóór of na het volgen van een scenario.
De opdrachten gesuggereerd voor tussen de scenario’s in, kunnen individueel uitgevoerd worden. Ze lenen zich dan prima om de individuele resultaten daarvan in de eerstvolgende bijeenkomst te presenteren en te vergelijken.
We raden aan om in de loop van het spel het inspirerende boek van Franzeska Iseli, ‘The Courage Map’ te lezen (bol.com: €17.99; Amazon (kindle €9.99), bijvoorbeeld een hoofdstuk tussen de scenario’s in.
Het is aan de groep om te bepalen met welke frequentie de cursus gevolgd wordt. Met één scenario per week, is het binnen zo’n vier maanden voltooid. Niets zou beletten het dan nog eens te spelen met een keuze voor meer uitdagende scenario-activiteiten.
We zouden de gamificatie van deze cursus graag verder doorvoeren om de intrinsieke motivatie voor moed te stimuleren. Deskundige vrijwilligers die dat met ons willen realiseren zijn van harte welkom. (a.h.j.vissers@kpnplanet.nl)
Moed
Nooit de moed opgeven
ook al is het (leven) soms zwaar
Durven om verder te leven
met en voor elkaar
Nooit zomaar accepteren
laat een uitdaging niet staan
Huilen, lachen, knokken, leren
om toch weer verder te gaan
Nooit? probeer het maar
geef het niet snel gewonnen
Iemand staat altijd ergens klaar
bij elkaars levensbronnen
SCENARIO 1. MOTIVATIE
Video: Nederland Zingt: Ik wens je moed • Jan 26, 2019. 3 min.
In deze cursus behandelen we één van de vier kardinale deugden, namelijk ‘moed’. Zoals Franzeska Iseli, de auteur van het glorieuze boek ‘The Courage Map’ het zegt, is ‘moed’ één van de sterkste krachten om je leven vorm te geven. Moed stelt je in staat jezelf te blijven, anderen te leiden door goed voorbeeld, een positieve invloed te hebben en te leven zonder spijt. Aristoteles (382 – 322 BC), Vader van de Deugden, noemde dapperheid de eerste deugd omdat ze alle andere deugden mogelijk maakt.
We kunnen allemaal ons voordeel doen door moediger gedrag. Het is lofwaardig dat jullie door dit avontuur aan te gaan, proberen de deugd moed in je te versterken.
Een eenvoudige, recente definitie zegt dat ‘moed’ een mentale of morele kracht is om gevaar, angst of moeilijkheid te confronteren en daarin te volharden.
In de behandeling van de deugden volgen we de ‘leer van Seligman’, een wetenschappelijke methode voor de classificatie van deugden. Zijn classificatie (Values in Action, VIA) kent zes deugden, onderverdeeld in 24 karaktersterktes. Moed (courage) is één van de zes VIA deugden. De andere vijf zijn: kennis & wijsheid, rechtvaardigheid, menselijkheid, transcendentie en gematigdheid.
De VIA-deugd moed (courage) zelf is onderverdeeld in vier karaktersterktes, te weten, dapperheid/durf, volharding, integriteit en vitaliteit. Bij de huidige bespreking van deze vier karaktersterktes houden we de term dapperheid nog even aan, maar later gaan we over op het algemene begrip ‘moed’. (Misschien interessant: een gratis deugdentest van VIA-IS beschikbaar via https://www.viacharacter.org/ )
Moed is een vaardigheid die aangeleerd of versterkt kan worden. Een proces dat je regelmatig, zo mogelijk zelfs dagelijks, dient te onderhouden. Sommige deskundigen zeggen dat ‘moed’, om productief te zijn, leiding en discipline nodig heeft. Anderen geven impliciet aan (bijvoorbeeld Franzeska Iseli en Toon Hermans) dat er ook een algemeen moedige levenshouding is die de eigenaar in staat stelt frequent en impromptu moedige daden te verrichten.
Het is essentieel voor de vorming in moed dat je daarvoor gemotiveerd bent. Het gaat hier vooral om intrinsieke motivatie, die stoelt op de volgende drie elementen: zelfstandigheid, meesterschap en verbondenheid.
Moed moet je doen om effect te hebben? Zoals Eleanor Roosevelt, de bekende echtgenote van een Amerikaanse President het zei: doe elke dag een moedige daad of een ondersteuning ervan, via dankbaarheid, vriendelijkheid en behulpzaamheid.
Er is fysieke en er is morele moed. Fysieke moed, dapperheid, was de oorsprong van het huidige begrip ‘moed’. Morele moed heeft volgens Kidder betrekking op de vijf waarden: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, mededogen en rechtvaardigheid.
Moedig leven geeft vrijheid omdat die voorkómt dat je steeds in een angstgevangenis leeft. Moed stelt je in staat jezelf zijn, waarbij je kunt leven volgens je eigen principes en waarheid.
Moed is niet altijd een deugd. Ze moet daarvoor in dienst staan van positieve of morele doeleinden. ‘Goede moed’ vraagt flexibiliteit, uithoudingsvermogen en veerkracht.
Een authentiek ik geeft grotere mogelijkheden voor zelfontwikkeling. Als je moedig bent durf je risico’s te nemen om eigen ideeën en voornemens uit te voeren en nieuwe avonturen aan te gaan. Je durft ongemakkelijke vragen te stellen voor opheldering en een vruchtbare dialoog aan te gaan.
Met moed durf je problemen frontaal aan te vallen, wat meestal leidt tot snellere oplossingen.
Moed brengt groter engagement, optimisme en enthousiasme. Als moedig persoon kun je voor anderen een goed voorbeeld zijn, want moed is inspirerend, aantrekkelijk, ambitieus en aanstekelijk’.
De volgende video illustreert de aantrekkelijkheid van de deugd moed.
Courage. Motivational video. Eddie Pinero
De inhoud van deze video zal bij voorkeur in de groep besproken worden.
Daarna zijn er desgewenst fysieke oefeningen om het lichaam en de geest op te warmen en verdere motivatie op te roepen. Gedurende de oefeningen speelt
ABBA – I Have A Dream (Official Lyric Video)
Lichamelijke oefeningen en een gezonde levensstijl zijn bevorderlijk voor enthousiasme en bevlogenheid. Ze stimuleren lichamelijke kracht die via klassieke conditionering in dienst gezet kan worden van moedige houdingen en gedrag. Verzorg jezelf lichamelijk en maak dat je er steeds op je best uitziet. Dat geeft zelfachting en zelfvertrouwen, een basis voor moedig gedrag.
Filmtips – GGSC Brave Heart Film Award: – Marcel the Shell with Shoes on. Official Trailer. You Tube of – GGSC Perseverance Award: She Said. Official trailer. You Tube
SCENARIO 2. MOEDIG VERHAAL (HER)SCHRIJVEN
‘Het universum is gemaakt van verhalen, niet van atomen’
Muriel Rukeyser (1913-1980)
Onze breinen zijn ingericht om orde te scheppen via samenhangende verhalen. Die verhalen zijn onze ankers. Een verhaal geeft structuur en motivatie in het leven. Verhalen zeggen ons wie we zijn, wat het belangrijkste is, waartoe we in staat zijn en waar het in onze levens allemaal over gaat. Verhalen zijn een soort lens waardoor we naar de wereld kijken. Ze scheppen overtuigingen, creëren gewoontes en leiden tot resultaten.
We willen, bewust of onbewust, allemaal moedig in het leven staan. Gedurfder, vrijer leven, zonder of met minder angst. Verhalen zijn een essentiële leidraad daarvoor. Ze lenen zich uitstekend voor het beschrijven van moedige gebeurtenissen. Verhalen zijn niet noodzakelijk accuraat, maar wel waardevol. Ze bepalen voor een groot deel of we de wereld en het leven moedig of angstig benaderen. Als we negativisme uit de weg willen gaan en de wereld met meer moed willen bezien, dienen we onze verhalen te herformuleren. Verhalen zijn niet alleen van toepassing op grote daden in het verdere verleden, maar ook op eenvoudige, dagelijkse gebeurtenissen.
Video: The power of storytelling | Andrea Gibbs | TEDxPerth
De inhoud van deze video dient bij voorkeur in de groep besproken te worden.
Vervolgens is er muzikale inspiratie:
Higher – Creed (Lyrics)
Iedereen maakt, op basis van het bovenstaande, een ontwerp van zijn/haar eigen moedige verhaal. Heb het daarbij zo mogelijk ook over (hogere) levensdoeleinden en belangrijke kernwaarden. Voorbeelden van belangrijke waarden zijn: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, fairness en mededogen.
Welke voornemens heb je om moedig te worden? Voornemens zijn krachtig en inspireren tot actie. Actie geeft vertrouwen en moed. Observeer je gedachten; welke gebieden zijn speciaal belangrijk. Eventuele imperfecties en fouten zijn geen probleem: ze zijn er om van te leren. Mogelijk is schrijven niet je sterkste kant en voel je je kwetsbaar. Als je er meteen aan begint, verdwijnt je bezorgdheid. De schrijfkunst is hier niet zo voornaam, het gaat om de inhoud en samenhang van je verhaal.
I
Iedereen is noodzakelijkerwijs de held in zijn eigen levensverhaal’
John Barth
Laat vervolgens het ontwerp even rusten. Na enige tijd kun je zwakkere kanten in je oorspronkelijke verhaal in positievere zin herschrijven. Doorgaan met herschrijven tot het een geloofwaardig, inspirerend verhaal wordt.
Neem individueel, buiten de gezamenlijke sessie, passende actie op elementen in je eigen of in het groepsverhaal. Je wordt moedig door moedige daden!
Grenzen en grens-verleggers
ze zeggen dat ze bestaan.
onbeweeglijk en rotsvast,
zonder brokken of barsten
sterker dan het ijzeren gordijn van weleer
of de onverzettelijke muur van berlijn.
en je ziet wel,
niet alles verloopt zoals je dat plant!
daarom wil ik mijn grenzen verleggen,
niet één keer,
maar elke dag opnieuw als het moet ,
of kan ,
of wenselijk is
om trouw te blijven aan mezelf en mijn idealen.
ik hou van grens-verleggers,
mannen die experimenteren,
vrouwen die er spelend mee omgaan,
mensen die met een oeverloos talent
realiteit en fictie,
kunst en kitsch,
rijmelarij en poëzie,
recht en droom,
norm en alternatief
weten te verbinden.
grens-verleggers:
mensen die weten
en er zich met hart en ziel voor inzetten
dat er bruggen kunnen en moeten gelegd worden
tussen de scherpste tegenstellingen.
grens-verleggers:
kerels die beseffen
dat botsingen machtig kleurrijk vuurwerk losmaken
en wrijvingen
de ruwste keien gladmaken.
wie sluit zich hierbij aan?
jozlebruyn
- Filmtips: ’ Yes Man’ You Tube trailer.
Of
One of the Greatest Speeches Ever | Steve Jobs
You Tube - Individuele opdracht 1: Volgende scenario je moedige verhaal inleveren/bespreken.
- Individuele opdracht 2. Een sociale of altruïstische daad ondernemen.
Groepsactiviteit: Individuele verhalen kunnen gepresenteerd en becommentarieerd worden in een groepssessie. Eventueel kan een gezamenlijk groepsverhaal geformuleerd worden, op de hoofdpunten. Er zijn verdere mogelijkheden, die de groep naar eigen inzicht kan uitwerken. Groep kan scoren met punten. (kwaliteit verhaal: 1-5 punten)
SCENARIO 3. ANGST(-CONFRONTATIE)
Bang
Ik ben niet bang voor stroppen
Voor floppen ben ‘k niet bang
Voor klappen noch voor schoppen
Voor kleunen op mijn wang
Ik wil geen woord meer horen
Van angst voor zorg en pijn
‘k heb al te veel verloren
Met botweg bang te zijn
Mijn moed was maar héél pover
Mijn lef was valse schijn
‘k heb nu geen tijd meer over
Om bang voor iets te zijn
Nu wil ik vrijuit leven
Als ’t effen kan héél lang
‘k ben niet kapot te krijgen
Dat komt: ik ben niet bang.
Toon Hermans
We kennen allemaal angst. Angst en moed zijn bijna een koppel: geen moed zonder angst. Angst is een natuurlijke reactie die ons beschermt tegen gevaren. Maar vaak is angst onnodig of kan ze overwonnen worden. Angst betekent dat je niet alles uit het leven haalt. Het leven moedig en liefdevol aanpakken kan helpen angst te vervangen door vrijheid, zelfliefde, groei en compassie met anderen.
Men dient die angst te accepteren en manieren te vinden om haar te controleren. Angst-oplossing door confrontatie is veel beter dan als een angsthaas door het leven te gaan, alles en iedereen steeds te ontzien en steeds bezorgd te zijn dat je de dingen niet goed doet. De kern van moedig worden is het ‘ondergaan’ van de angst. Dan verdwijnt hij op den duur vanzelf en ben je vrij. Als je angsten ontwijkt is er een goede kans dat die zich elders, en mogelijk in negatiever vorm, gaan manifesteren. Angstbeheersing is een emotioneel en geen verstandelijk engagement.
Video:
Hoe krijg je meer moed • Jun 23, 2018. 24 min
De inhoud van deze video dient bij voorkeur in de groep besproken te worden.
Er zijn talloze dingen om bang voor te zijn, bijvoorbeeld angst om initiatief te nemen, om anderen te vertrouwen, om de waarheid te spreken, om in het openbaar op te treden, om iemand op te bellen. Mensen die bang zijn om iets te doen, hebben vaak weinig of geen vertrouwen. Het gebrek daaraan manifesteert zich op verschillende manieren, zoals uitstel, perfectionisme en oplichterssyndroom (onnodig bang om door de mand te vallen).
Gerechtvaardigde angst heeft de mogelijkheid om ons uit een benarde positie te redden. Angst is evenwel niet altijd legitiem. Soms is het eerder opwinding dan een waarschuwing voor reëel gevaar. Nodeloze angst leidt tot aarzeling en belemmert slagvaardigheid.
De deugd ‘moed’ is het midden tussen roekeloosheid aan de ene en verlegenheid aan de andere kant. Mensen die geen angst kennen zijn potentieel geneigd tot roekeloosheid.
Angst overwinnen
Het moet, het moet,
maar ik kan het niet!
Ze zeggen het is beter.
Het is beter voor jezelf,
het is beter voor je vrienden,
het is beter voor je familie,
het is beter voor iedereen.
Maar ik vraag me af waarom,
Waarom zou ik veranderen.
Ik kan het niet,
maar ik wil het wel!
Ze zeggen het is maar een spel.
Maar voor mij is het een angst,
een angst die ik moet overwinnen.
Maar hoe?
Hoe ga ik deze angst overwinnen?
Het is moeilijk, maar het moet gebeuren.
Hoe moet het zonder anderen er in mee te sleuren?
Want daar wordt het alleen maar moeilijker van.
Maar niemand weet hoe ik mijn angst overwinnen kan!
Als ik het nooit doe,
kom ik nooit aan het overwinnen toe.
Olivia
Angstconfrontatie is dus uitermate belangrijk in het ontwikkelen van moed. Angst moet je frontaal aanvallen. Bij de confrontatie kijk je je angst recht in de ogen. Tegelijkertijd observeer je haar van een afstand zonder te oordelen (mindfulness). Op die manier verdwijnt die angst vanzelf. Bij mindfulness kun je je ademhaling reguleren; je kunt er ook bij mediteren. Als de angst weer terugkomt, herhaal je dit proces. Via ademhaling, meditatie, yoga en mindfulness kun je dus angstmomenten onder controle krijgen. Angst is namelijk primair basaal en kun je niet beredeneren en controleren met je verstand. Door te kalmeren via ademhalingsoefeningen, breng je er het lichaam toe zich te ontspannen.
‘Je krijgt kracht, moed en vertrouwen door elke ervaring waarin je de angst echt in de ogen kijkt’.
Eleanor Roosevelt, V.S. 1884-1962
Angstconfrontatie is dus uitermate belangrijk in het ontwikkelen van moed. Angst moet je frontaal aanvallen. Bij de confrontatie kijk je je angst recht in de ogen. Tegelijkertijd observeer je haar van een afstand zonder te oordelen (mindfulness). Op die manier verdwijnt die angst vanzelf. Bij mindfulness kun je je ademhaling reguleren; je kunt er ook bij mediteren. Als de angst weer terugkomt, herhaal je dit proces. Via ademhaling, meditatie, yoga en mindfulness kun je dus angstmomenten onder controle krijgen. Angst is namelijk primair basaal en kun je niet beredeneren en controleren met je verstand. Door te kalmeren via ademhalingsoefeningen, breng je er het lichaam toe zich te ontspannen.
‘Je krijgt kracht, moed en vertrouwen door elke ervaring waarin je de angst echt in de ogen kijkt’.
Eleanor Roosevelt, V.S. 1884-1962
‘Angst is bijna altijd een gelegenheid om te leren en te groeien’.
Eensgezind advies van alle deskundigen op dit terrein: doe dat waar je bang voor bent en blijf het doen. Gebrek aan daadkracht kweekt twijfel en angst.
Door verbetering van je levensstijl, inclusief fysieke beweging, kun je je moed vergroten; een goed functionerend lijf geeft schwung en lef.
Laat je inspireren door de song
Drive van Incubus
Filmtip: ‘The Woman in the Window’. Netflix. Official trailer
Groepsactiviteit
- Kan de groep een lijst samenstellen met de belangrijkste angsten van de leden van de groep?
- Deelnemers doen individueel vóór de volgende sessie één van de dingen waar ze normaal bang voor zijn; ze passen eerst angst-confrontatie toe en vertellen volgende bijeenkomst over hun ervaringen en resultaten. Resultaten kunnen eventueel gescored worden. (1-5)
- Individuele opdracht:
Een vriendelijke of behulpzame daad stellen
SCENARIO 4. ZELFVERTROUWEN
‘If your compassion does not include yourself, it is incomplete’
Vertrouwen is één van de grote drijfveren om stoutmoedig te leven. Zonder vertrouwen is het waarschijnlijk dat je handelingen en beslissingen geleid worden door onzekerheden en angsten. Er is een sterke band tussen morele moed en vertrouwen.
Er zijn drie soorten vertrouwen: zelfvertrouwen, vertrouwen in anderen en vertrouwen in de voorzienigheid (geloof, universum); alle drie belangrijke stimulansen voor moedig zijn.Leer allereerst jezelf te vertrouwen. Hoe meer je dat doet, hoe moediger je je voelt. Moed is geen roekeloosheid. Het is vertrouwen in jezelf en in je kwaliteiten en dat je moedige beslissingen maakt in lijn met wat je kunt, niet in lijn met wat anderen zeggen of doen. Je vergroot je zelfvertrouwen door durven voor jezelf op te komen en je grenzen aan te geven. Vooral op het ‘kantelmoment’ van een moed-beslissing heb je zelfacceptatie en zelfvertrouwen nodig. Als je eerst op jezelf vertrouwt, weet je wanneer je anderen kunt volgen. Heb vertrouwen in je geschiktheid om gedurfd te leven.
Zelfliefde is het volledig accepteren en houden van jezelf:
Video: Zelfvertrouwen, de 6 pilaren • Aug 27, 2015. 9 min
Bespreek in de groep de inhoud van deze video
Vervolgens wordt één van de deelnemers uitgenodigd een dansje voor de klas te maken, onder het motto: ’goede moed, goed voorbeeld’.
Algemene adviezen:
Denk na over je identiteit, positieve eigenschappen en geleverde prestaties (sociale relaties, sport, onderwijs, etc.) Ben er dankbaar voor. Leef zorgzaam. Behandel jezelf goed: fysiek, emotioneel en psychologisch. Leef bewust, waarachtig en doelbewust.
Vergeef jezelf negatieve dingen in het verleden en rechtvaardig binnen grenzen, fouten en imperfecties; zet zelftwijfel om in positivisme.
Plan zelfontwikkeling; stimuleer leergierigheid en liefdevolle vriendelijkheid; volhard in je ontwikkeling.
Bekijk eens of je in je eigen, moedige verhaal in scenario 2, voldoende positief over jezelf bent geweest. Mogelijk dat je er positievere gedragingen en gewoontes aan toe kunt voegen. Je moet van jezelf houden eer je van anderen kunt houden
Fysieke oefeningen. Die helpen je beter in je vel te zitten en dat is een belangrijke basis voor zelfvertrouwen.
Stel jezelf kwetsbaar op in gesprek of gedrag (waar je het meest kwetsbaar bent). Kwetsbaarheid is een katalysator voor moed, mededogen en verbondenheid. (Wie durft in een relatie de eerste kus te geven?)
Mariah Carey – Hero (Official HD Video)
Identificeer samen in de groep een rolmodel, iemand die veel zelfvertrouwen heeft en toch bescheiden is.
Gedicht van Charlie Chaplin, 1889 – 1977
“Toen ik van mezelf begon te houden,
zag ik in dat mijn onrust en emotioneel lijden signalen zijn,
dat ik niet leef in harmonie met mezelf.
Nu weet ik: dat is AUTHENTICITEIT.
Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik hoeveel ik iemand kan kwetsen
als ik plotseling verlangens opdring
zelfs als ik wist dat de tijd er niet rijp
voor was en de ander er niet klaar voor was
zelfs als ík die ander was.
Nu weet ik: dat is RESPECT.
Toen ik van mezelf begon te houden,
verlangde ik niet langer naar een ander leven
en zag ik dat alles in de wereld om me heen
een uitnodiging is om me te ontwikkelen.
Nu weet ik: dat is GROEI.
Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik dat ik altijd op het juiste moment op de juiste plek ben
en dat alles gebeurt op precies het juiste moment.
Ik kan dus rustig zijn.
Nu weet ik: dat is ZELFVERTROUWEN.
Toen ik van mezelf begon te houden,
stopte ik om elke minuut te vullen en
plannen voor de toekomst te maken.
Nu doe ik alleen dat waar ik blij van word
waar ik van houd en wat mijn hart laat zingen
op mijn eigen manier en in mijn eigen tempo.
Nu weet ik: dat is EENVOUD.
Toen ik van mezelf begon te houden,
heb ik me bevrijd van alles wat niet goed voor me was:
voeding, mensen, spullen, situaties
en alles wat aan me trok, wat me weg leidde van mezelf.
Eerst noemde ik het ‘gezond egoïsme’.
Nu weet ik: dat is LIEFDE VOOR JEZELF.
Toen ik van mezelf begon te houden
stopte ik met steeds mijn gelijk willen halen
en sindsdien merk ik steeds vaker
dat niets zwart of wit is.
Nu weet ik: dat is BESCHEIDENHEID.
Toen ik van mezelf begon te houden
wilde ik niet langer in het verleden leven en me geen zorgen
meer maken over de toekomst.
Nu leef ik alleen in het moment
in het hier en nu, waarin alles gebeurt.
En ik noem dat: ZIJN.
Wanneer we van onszelf gaan houden
hoeven we niet langer bang te zijn voor confrontaties
met onszelf of met anderen.
Zelfs sterren botsen weleens
en daaruit worden weer nieuwe werelden geboren.
Nu weet ik: dat is LEVEN!”
Filmtip: The Self-Acceptance Award: Bohemian Rhapsody. Official Trailer YouTube
Individuele opdracht: Inventariseer jouw sterke en zwakke eigenschappen, eventueel aan de hand van de eerder genoemde VIA – test
Groepsactiviteit: Enkele leden presenteren de kwetsbaarheid waaraan ze zich hebben overgegeven en de resultaten ervan . Groep kan score geven.
Scenario 5. Integriteit
‘Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel’
Het Malteser kruis werd oorspronkelijk geassocieerd met de Hospitaalridders tijdens de kruistochten. Tegenwoordig blijft het Malteser kruis een symbool van waarheid, eer, moed en dapperheid.
De deugd moed heeft de volgende vier karaktersterktes: dapperheid/pit, volharding, integriteit en vitaliteit.Integriteit omvat waarheidsliefde, verantwoordelijkheidsgevoel, authenticiteit, oprechtheid, morele coherentie en eerlijkheid.
Vitaliteit behelst actieve begeestering (bevlogenheid) en enthousiasme, vooral van belang bij uitputtende omstandigheden. Volharding is doorzettingsvermogen, d.w.z. ondanks tegenslag en uitputting toch door blijven gaan.
Integriteit, bestaande uit authenticiteit en eerlijkheid, gaat over een karaktertrek waarbij mensen zichzelf zijn en accuraat vertolken, zowel privé als publiek, hun innerlijke toestand, intenties en engagementen.
Authenticiteit verwijst naar emotionele echtheid en ook psychologische diepte. Letterlijk betekent “authentiek” geloofwaardig, betrouwbaar of echt. Je komt ‘echt’ en oprecht over in je gedrag en houding. Je toont je ware gezicht. Je doet je niet mooier voor dan je bent. Je bent openhartig, eerlijk en transparant naar jezelf en naar anderen.
Eerlijkheid verwijst naar feitelijke waarheidsgetrouwheid en interpersoonlijke oprechtheid. Eerlijkheid kan op vijf manieren aangetast worden: door liegen, misleiden, stelen, bedriegen en beloftes niet nakomen. Eerlijkheid is een belangrijke gedragseigenschap, maar tegenwoordig wordt ze weinig genoemd.
Allereerst moet je eerlijk tegen jezelf zijn. Nuchter en eerlijk de omgeving waarnemen en jezelf oprecht informeren. De waarheid steeds tegen jezelf spreken, positivistisch maar niet illusoir. Zo nodig, voor jezelf en je meningen opkomen en in waarheid leven. Dat is geen sinecure want we hebben de neiging de omstandigheden en feiten te verbloemen ten eigen gunste. Bij eerlijk zijn tegenover anderen komt er kwetsbaarheid bij kijken. Degene waarmee je praat zou het je wel eens kwalijk kunnen nemen als je hem of haar de waarheid vertelt. Je zou je goede relatie kunnen schaden en bij een groep zou je wel eens uitgestoten kunnen worden. Je neemt risico en het vergt moed de waarheid te vertellen. Maar op de langere duur geeft het belangrijke voordelen, want je baseert je op de werkelijkheid. En die zal normaal beter gedijen als je eerlijk spreekt. Een voordeel van de waarheid spreken is dat je geen leugen hoeft te verbergen of te verbloemen. Een verder voordeel daarbij is, dat je niets hoeft te onthouden, niet met twee realiteiten rekening te houden, de valse werkelijkheid aan de ene kant en de ware aan de andere kant. Maak het voornemen steeds eerlijk, oprecht en met begrip tegen anderen te spreken. Dat is integriteit’.
Bespreek de inhoud van deze video in de groep
‘Identificeer een rolmodel in jullie omgeving, iemand die (goud)eerlijk is en de eigenschap heeft anderen zo positief mogelijk de waarheid te vertellen’.
Laat de volgende song je inspireren. Hij is grandioos
Sara Bareilles – Brave
Het vergt moed en het is een deugd steeds de waarheid te spreken.
Ga ieder eens een eerlijk gesprek met vriend of familielid aan om een betekenisvol probleem op te lossen. Je dient je angst daarvoor rechtstreeks te confronteren met gebruik van rustgevende ademhaling en mindfulness. Je kunt waarborgen inbouwen door het gesprek goed voor te bereiden. Wees empathisch en tactvol. Gebruik zo mogelijk humor. Gedurende het gesprek respect tonen; blijf zo veel mogelijk het probleem objectief en constructief behandelen; veel luisteren, tachtig procent van goede communicatie bestaat uit actief luisteren.
Je maakt jezelf kwetsbaar door eerlijk te zijn. Je relatie zou verstoord kunnen worden of tegenmaatregelen oproepen. Benadruk dat je het goed bedoelt. Misschien maak je fouten in het gesprek. Verontschuldig je daarvoor, corrigeer ze zo snel mogelijk en leer ervan.
Oppepper. Een rechtstreekse beloning is al dat het probleem waarschijnlijk uit de weg is geruimd’.
De waarheid
De waarheid leeft
Een leugen is dood
De waarheid geeft
De waarheid beloont
Een leugen is wat je
van je waardigheid beroofd
Een leugen houdt je wakker
Verankerd in je hoofd
Leef voor de waarheid
en de waarheid laat je leven
Vermijdt alle kwaadaardigheid
van leugens door te weten
Dat een leugen maar voor even is
En dat de waarheid nooit zal vergaan
Zo onbevangen als de wijsheid,
Bepaald de waarheid jouw hele bestaan
Filmtip: The Invention of Lying (2009) Official Trailer. You Tube
- Individuele opdracht: Vergeet de dagelijkse moedige daad niet. Kies zelf welke dat is. Resultaten kunnen in de groep besproken worden.
- Groepsactiviteit: Zoals boven gesuggereerd gaat ieder van de groepsleden een gevoelig gesprek aan met een familielid, vriend of goede bekende, waarbij een pijnlijke waarheid zo constructief mogelijk besproken wordt. De individuele ervaringen daarmee worden in een groepsdiscussie gebracht en eventueel gescoord.
SCENARIO 6. VERTROUWEN IN ANDEREN EN HET
UNIVERSUM
’ Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard’
Vertrouwen in anderen is één van de drie vormen van vertrouwen. Dat vertrouwen is niet bedoeld om naïef of onoplettend te zijn. Mensen menen het gewoonlijk goed; waardeer ze daarom positief. We schenken doorgaans toch ook vertrouwen aan de dokter, de automonteur en andere dienstverleners! Als je mensen vertrouwt, waarderen ze dat en vertrouwen ze jou dan ook makkelijker. Wederzijds vertrouwen maakt het sociale leven warmer en makkelijker.
‘Vertrouwen is moed en trouw is kracht’
Marie von Ebner-Eschenbach
Als je, omgekeerd, handelt alsof iemand niet te vertrouwen is, zal dat waarschijnlijk op dezelfde manier beantwoord worden. Moreel moedige mensen hebben een altruïstisch perspectief en voelen zich verbonden door een gezamenlijke menselijkheid; anderen zien ze daarbij niet als buitenstaander of vreemdeling maar als medemens!
Als je anderen vertrouwen in het werk schenkt en verantwoordelijkheden delegeert, kun je veel meer gedaan krijgen. Het schept ook een prettiger atmosfeer waarbij collega’s en partners hun uiterste best zullen doen om het geschonken vertrouwen waar te maken, onder andere door meer verantwoordelijkheid en initiatieven te nemen.
Een van de beste manieren om jouw betrouwbaarheid te stimuleren is dus om anderen te vertrouwen. Betrouwbaar gedrag is voorspelbaar, duidelijk, eerbaar en eerlijk. We kunnen deze bronnen van vertrouwen in onszelf versterken door ieder van die vier kenmerken te laten zien.
Bij het fenomeen vertrouwen is het van belang oprecht en eerlijk te zijn. Vertrouwen winnen is een langzaam proces. Je kunt het grotendeels verliezen met één misstap.
Vertrouw ook op de voorzienigheid. Als je dat doet, is het makkelijker moed te tonen omdat je er dan vanuit gaat dat alles op zijn pootjes terecht komt. Sommigen leggen hun vertrouwen in een Hoger Wezen, anderen in het universum. Weer anderen vertrouwen erop dat Vrouwe Fortuna hun welgezind is’.
Het is een prettig gevoel en een productieve situatie als je veel zelfvertrouwen, vertrouwen in anderen en het universum hebt. Met een groot allround vertrouwen durf je ook eerder een andere positieve tactiek te gebruiken, die van resultaten of doeleinden loslaten. Loslaten geeft minder spanning en zorgen.
Als je dingen los kunt laten, zijn je beslissingen en handelingen niet langer gebonden aan een bepaald resultaat. Als je je niet druk meer maakt over het uiteindelijke resultaat en je je focust op het moment, wordt je geleid door moed in plaats van zorg of angst. Het loslaten van een gewenst resultaat is zo krachtig omdat het weinig ruimte laat voor angst. Moedige personen hebben een grotere zelfredzaamheid, grotere tolerantie voor imperfectie en ze leren van hun fouten. Ze kunnen goed iets loslaten en zijn niet of minder gehecht aan resultaten.
Iseli geeft drie stappen aan die je kunt zetten om los te laten. Die kunnen toegepast worden op resultaten, personen, voorwerpen, emoties, ervaringen of omstandigheden. De eerste stap is om duidelijkheid te krijgen; duidelijkheid in je visie, voornemens en doeleinden. De tweede stap is om je volledig te engageren en vierkant te staan achter wat je wilt of doet. De derde stap is om je los te maken van het uiteindelijke resultaat, want je kunt tenslotte toch alleen maar invloed uitoefenen op je eigen gedrag, bijvoorbeeld niet op de economie of het weer. Onbewust blijft men dan op het bereiken van de doeleinden gericht. Hoe meer je je verwachtingen opgeeft en loslaat, hoe meer rust, vreugde en tevredenheid je ervaart.
Niet-gerealiseerde verwachtingen leiden vaak tot angstige gedachten, emoties en gedrag. Door een band te leggen met het uiteindelijke resultaat geef je macht weg.
Vind samen iemand die als een voorbeeld (rolmodel) van vertrouwen in anderen voor jullie kan gelden’.
Video: Controle leren loslaten – 3 praktische tips • Dec 7, 2017. 10 min
Bespreek de inhoud van deze video in de groep
Doe samen uitdagende fysieke oefeningen (zoals beneden!)
J
John Lennon – Imagine (Lyrics
Filmtips: – Interstellar Movie – Official Trailer. You tube
– The Matrix (1999) Official Trailer #1 – Sci-Fi Action Movie.
(You Tube)
Individuele opdrachten: – Iemand een leuke, onverwachte attentie geven.
- Pas de in de speech genoemde methode van loslaten toe op één van je plannetjes of voornemens (helder doel, je er sterk mee identificeren, dan resultaat loslaten). Vertrouw op een Opperwezen of Universum dat het goed komt.
Groepsactiviteit: Evalueer in de groep in welke mate individuele leden hun beloften nakomen in het dagelijks leven. Beloftes nakomen is een vorm van eerlijkheid.
SCENARIO 7. PERSOONLIJKE OMGANG
’Never be afraid of anyone; the best procedure for doing this is to
love people and always see the best in them’.
Norman Vincent Peale
Sociale vaardigheden hebben betrekking op de omgang en communicatie met anderen. Belangrijk hierbij is het hebben van inzicht in de gevoelens van anderen en het kunnen beïnvloeden daarvan.
Voorbeelden van sociale vaardigheden zijn luisteren, een gesprek op gang brengen en houden, iemand een compliment geven, jouw mening geven, iets weigeren, voor jouw belangen opkomen en reageren op kritiek. Al op hele jonge leeftijd leer je als kind hoe jij contact kunt maken met andere mensen.
Een sociaal persoon worden doe je als volgt:
• Wees je bewust van je gedrag.
• Vraag mensen om feedback.
• Denk aan je lichaamshouding.
• Luister echt naar wat de ander vertelt.
• Stel interessante vragen.
• Begroet mensen altijd.
• Introduceer jezelf en anderen.
• Wees beleefd en diplomatiek.
• Gebruik passende speelsheid en humor
Speelsheid en humor is goed voor moedig gedrag en ontwikkeling daarvan. Speelsheid is een subtiele kunst die moeilijke beslissingen, gesprekken en handelingen die moed eisen, kan vereenvoudigen. Deze luchthartigheid haalt de scherpe kantjes van omstandigheden of beslissingen af die je anders bevreesd zouden kunnen maken. Speelsheid brengt licht in de duisternis. Ze geeft impliciet aan dat je de moed hebt om kwetsbaar te zijn. Iemand die speels is, sluit anderen in. Speelsheid is elegant, charismatisch en intelligent’!
Mopje
Vader bekijkt het rapport van zijn zoon. ‘Ik mis een tien’, zegt hij
‘Een tien, waarvoor’? vraagt zoon. ‘Voor de moed om me zo’n rapport te laten zien’!
Lachjekrom.com
Speelsheid ontwapent anderen. Er zijn zeven manieren om speelsheid te vergroten:
• Jezelf niet te serieus nemen;
• Maken dat mensen zich speciaal voelen. Mensen zullen je helpen succes te boeken als je ze met speelse energie benadert. Als je bewust ervaart dat de wereld en de mensen je willen helpen en geen tegenstanders zijn, verandert je wereldbeeld en instelling; liefde en vriendelijkheid doen dat;
• Speelsheid wordt uitgedrukt in je lichaamstaal. Er is niets zo uitnodigend bijvoorbeeld dan een vonkje in je ogen, dat charisma en speelsheid aangeeft;
• Een vriendelijke uitnodiging. Speelsheid verzacht de druk op intermenselijk gedrag. Het helpt je om moedig voor iets of iemand te zijn zonder te beleren; en het is een voorzichtige uitnodiging voor anderen om jou na te doen;
• Een goede manier om luchthartigheid in een gesprek te brengen is om een situatie (opzichtig) te overdrijven. Doe dat met een vriendelijke snuit, niet cynisch. Een tweede manier is het tegenovergesteld positieve te noemen van wat je negatief hoort of constateert;
• Nieuwsgierig blijven. Nieuwsgierigheid is een grote stimulans voor speelse moed. Het leven blijft erdoor met verwondering gevuld;
• Speels ongenaakbaar zijn. Een lichte houding van oneerbiedigheid. Je hebt vrede met jezelf en niets wat anderen over je zeggen kan je echt raken. Je doet wat correct is en je doet het op jouw manier. Doe het speels, niet serieus of agressief.
• Speelsheid geeft je ook de gelegenheid om anderen subtiel de waarheid te zeggen. Je kunt speels openhartig zijn op een manier die beleefd en niet beledigend, vriendelijk en niet arrogant is. Speelsheid heeft de magische kracht om mensen snel te ontwapenen.
Lichte conversatie
Voor oppervlakkige contacten in het dagelijks leven maakt vaardigheid in ‘small-talk’ het leven een stuk gemakkelijker.
Regels daarvoor:
Doe het in stappen: zorg eerst voor korte contactmomentjes, een eenvoudige vraag of verzoek, b.v. ‘hoe laat heb jij het?’ Daarna kent de ander je en kun je op het eerdere contact verder bouwen.
Soms nemen anderen het initiatief en wordt simpel gevraagd hoe het met je gaat? Daar kun je een vervolgvraag of opmerking op laten volgen.
Interessante gesprekken komen op gang wanneer je iemand uitlokt om op een concreet moment in het verhaal te beginnen.
Om weer van iemand los te komen moet je eerst een natuurlijk moment zoeken om in te haken. Laat vervolgens weten dat je geluisterd hebt en kondig het einde aan. Eindig het gesprek(je) zonder de woorden ‘maar’, ‘gewoon’, ‘echt’ en ‘wel’.
Een positieve houding begint bij de lichaamstaal: iets simpels als een glimlach of oogcontact doet wonderen. Vervolgens is het de kunst om in het diepe te springen, waarbij je jezelf voorhoudt dat jij leuk bent, je gesprekspartner leuk is, en een praatje ook’.
Video: Hoe hou je een gesprek gaande? | Vermijd ongemakkelijke stiltes!
Bespreek de inhoud van deze video in de groep
Laat je daarna inspireren door onderstaande song
Harry Styles – Treat People With Kindness (Official Video)
Algemene adviezen:
Groet vandaag enkele vreemden, vriendelijk en met respect, disrespect komt voort uit angst. Maak een praatje volgens bovengenoemde regels.
Als je contact met een vreemde maakt, maak je jezelf een beetje kwetsbaar, want de ander zou misschien niet of negatief kunnen reageren. Die kans is echter klein, iedereen bedoelt het gewoonlijk goed en het blijkt dat de meeste mensen geen bezwaar hebben tegen een niets verplichtend praatje of dat zelfs verwelkomen. Als je aarzelt, haal van tevoren diep adem, kalmeer jezelf, tover een lach op je gezicht en doe het zonder aarzelen.
Het gebruik van bovenstaande regels en suggesties zijn in feite waarborgen dat je initiatief grote kans van slagen heeft.
Mogelijk kennen jullie als groep iemand, die makkelijk contact met vreemden maakt. Observeer het gedrag van die persoon en praat eens met hem/haar.
Maak een volgende keer ook eens contact met aantrekkelijke vreemden van het andere geslacht; daar gelden dezelfde regels voor, maar kwetsbaarheid is waarschijnlijk groter. Die moet je misschien in een tijgerkooi zetten!
Misschien bega je fouten of onhandigheden in je omgang met anderen. Maak daar geen probleem van: je kunt je altijd oprecht verontschuldigen en leren van je fouten’.
Jij bent veel te sociaal
Jij hebt een gemakkelijk leven
zo sociaal dat je bent …
niemand kan er naast kijken
het is zo hoe iedereen je kent
Je praat met iedereen
zo iemand
heb ik nog geen één keer gekend
wou dat ik jou was
dat is mijn wens
Maar dat heb je nooit begrepen
nooit willen begrijpen
dat ik naar je opkeek als persoon
zo’n wezen
vind je echt nooit meer
Je kent heel veel mensen
gaat met alleman praten
denk niet dat jij iemand bent
die anderen gaat haten
Vroeger dacht ik steeds
jou, wil ik zijn
want hoe jij iedereen kent …
het leek mij echt heel fijn
Veel bewondering
dat is wat ik voor je heb
voor je sociaal zijn
van hoe je bent als mens
ik heb steeds naar je opgekeken
en dan in je schoenen staan
dat was altijd mijn wens …
Gedichtenlady
Filmtip: THE BANSHEES OF INISHERIN | Official Trailer . You Tube
Individuele opdracht: Kleine moedige daad kiezen en uitvoeren tegen discriminatie
Groepsactiviteiten.
Individuele ervaringen bespreken. Spelers geven in de sessie verder aan in welke mate zij discriminatie in de praktijk aanpakken.
Bespreek het belang van speelsheid en humor in communicatie. Probeer er een geestige, humoristische bijeenkomst van te maken.