Vanwege een aantal reden wonen veel mensen liever in de stad. Sinds enkele jaren woont de helft van de wereldbevolking in stedelijke agglomeraties. In Nederland is dat zo’n 90 %; in 1960 was dat nog 60 %. Een aanwijzing dat de urbanisatie in Nederland doorgaat zijn de scherp stijgende huizenprijzen in de grote steden, vooral Amsterdam en Utrecht. ‘Plattelandsprovincies’ als Drente, Groningen, Zeeland en Limburg verliezen bewoners. Plattelandsgemeenten verliezen er regelmatig onderwijs-, werkgelegenheids-, winkel- en andere faciliteiten. Ook vanwege het grotere culturele aanbod daar trekken jongeren naar de grote steden. Innovatie en creativiteit liggen in de stad ook hoger en hoe groter de stad hoe hoger dat tempo.
Urbanisatie speelt nog sterker in ontwikkelingslanden. Het platteland biedt daar vaak onvoldoende bestaansmogelijkheden en de bevolking verhuist naar de slums in de steden. Het aantal slumbewoners wereldwijd wordt geraamd op 2.5 miljard, een kwart van de stedelijke bevolking, en is groeiende.
Geschat wordt dat in 2050 70 % van de wereldbevolking in steden woont. Het probleem deze slumbevolking een menswaardig bestaan te bieden, is een van de grootste uitdagingen.
De recente, derde VN Habitat Wereldconferentie in Quito (36.000 deelnemers) heeft de ambitieuze Nieuwe Urbane (stedelijke) Agenda met het Quito Uitvoeringsplan daartoe aangenomen voor de komende 20 jaar. Het is geen hard verdrag, maar eerder een gedeelde visie. Voorstellen zijn aangenomen om de groeiende problemen van steden aan te pakken, zoals ongelijkheid, uitsluiting, werkeloosheid, marginalisering, ernstige misdaad, de gevolgen van klimaatverandering en het gebrek aan basisvoorzieningen zoals drinkwater en elektriciteit. Tot de sleutelprovisies horen ook een oproep tot een einde aan discriminatie, schonere steden, respect voor de rechten van migranten en vluchtelingen en verbeterde toegang tot internet.
Er bestaat een immense kloof tussen de doorgaans goed bestuurde en comfortabele steden in het westen en de grote slumsteden in de ontwikkelingswereld. Het is bewonderenswaardige solidariteit dat alle landen ter wereld, zowel rijke als arme, gezamenlijk de problemen van de stad en de slums hebben besproken en een plan hebben opgesteld. Voor de uitvoering ervan zal veel inventiviteit en verdere samenwerking gevraagd worden. Laten we hopen dat die in ruime mate voorhanden is. Per slot van rekening is de wereld één groot dorp en wordt iedereen onze buur, met verantwoordelijkheid voor elkaar. Goed nabuurschap!
Robert Ellsberg beschrijft in zijn ‘Het Geluk is met de Heiligen’ dat je een aantal zaken van heiligen in het algemeen kunt leren, zoals leven, loslaten, werken, liefhebben, lijden en sterven. In plaats van heiligen in de katholieke kerk hebben we nu vooral idolen op het gebied van sport, vermaak, wetenschap en business. Minder op het gebied van hoogstaand en integer gedrag, hoewel Moeder Theresa en Bill Gates hoge ogen gooien. En er zijn talloze ‘heiligen’ onder ons die niet als zodanig erkend zijn, maar die een integer en voorbeeldig leven leiden. Misschien zijn we allemaal meer of minder ‘heilig’ en bestaat onze levensopdracht eruit ons potentieel daarvoor geleidelijk te ontplooien. Zo dacht de grote Griekse filosoof Aristoteles, vader van de deugden erover. We kunnen, bij succesvolle uitvoering van die opdracht, zelf als ethisch rolmodel voor de omgeving fungeren.
delven, met als gevolg een nieuwe apartheid. In een ander hoofdstuk behandelt hij een aantal, zoals hij die noemt, drogredenen bij het formuleren van ontwikkelingsbeleid, bijvoorbeeld dat mensenrechten westers zijn, dat ongelijkheid in de maatschappij beter voor iedereen is, dat er eerst economische groei moet zijn en daarna pas verdeling, de maakbaarheid van de samenleving, en Nederland koopman of dominee?
Met name de uit de geschiedschrijving bekende preek van Franciscus tot de vogels heeft steeds opnieuw inspiratie gegeven. In de twintigste eeuw ontstond er een sterke opleving in de belangstelling voor Franciscus als dierenvriend. Die belangstelling heeft zeker meegespeeld toen in 1929 tijdens een internationaal congres van verenigingen voor dierenbescherming in Wenen de sterfdag van de heilige Franciscus werd uitgeroepen tot internationale dag van het dier.
En terwijl de hond onze huisvriend is, wordt hij in China en de Philippijnen als een lekkernij behandeld. Het lijkt erop dat alles wat beweegt eetbaar is, inclusief kikkers, slangen en krokodillen. Het aantal veganisten, vegetariërs en flexitariërs neemt hand over had toe in onze ontwikkelde regio, om diverse redenen, inclusief respect voor dierenlevens. En we hebben, gelukkig, ook een partij voor de Dieren. Na de afschaffing van slavernij en kolonisatie en de emancipatie van rassen, vrouwen en gender, zijn 
nu de dieren aan de beurt. De afname van vlees- en visconsumptie is een goede zaak, ook omdat plantaardig voedsel eenvoudiger te produceren is. Maar dit is een proces van langere duur. Ondertussen dienen we dieren als levende wezens met respect en zo nodig mededogen te behandelen, ze niet misbruiken voor vermaak, niet martelen en zoveel mogelijk ‘menselijk’ behandelen.
Zelfs met onze moderne technologie. Het thema van deze dag, universele toegankelijkheid van toerisme, is bedoeld als een oproep om alle reisbarrières, zowel fysiek als mentaal, te slechten zodat iedereen in staat wordt gesteld van toerisme te genieten en onvergetelijke reiservaringen op te doen.
