Avontuur Bescheidenheid

                                                INHOUD

Inleiding

I. Eerste weekend.
Klooster- of kerkbezoek. Film. VIA vragenlijst

II. De eerste week
Ochtendgedicht. Beleefdheid en respect. ‘How to love yourself’

III. Het tweede weekend
Ervaringen eerste week. Motivatie-opbouw. Film (Gratitude)

IV. De tweede week
Gedicht. Dankbaarheid uiten. Avondmeditatie

V. Het derde weekend
Ervaring vorige week. Excuses en vergeving. Film

VI. De derde week
Ochtendgedicht. Vergeving schenken. Avondgedicht

VII. Het vierde weekend
Ervaring vorige week. Veerkracht en bescheidenheid. Fil

VIII. De vierde week. Ochtendgedicht (beproevingen). Handje helpen. Avondmeditatie

IX. Het vijfde weekend
Totale ervaring deugdavontuur. Film (universum). Voortzetting

Databank

Inleiding

We willen twee dingen ontwikkelen: allereerst een gedetailleerd gewoon (analoog) spel voor de vorming van nederig/bescheidenheid dat op zichzelf staat en individueel beoefend kan worden. Het is uitgewerkt in dit document.
Dan ligt het in de bedoeling dit analoge spel te vertalen in het script van een video-game. Dat script moet vervolgens in een gegamificeerd spel vertaald worden. We dienen daarvoor een gamifier in te schakelen. Uit het geheel van suggesties en faciliteiten dient een uitnodigend, sprankelend pakketje van informatie, activiteiten en suggesties gemaakt te worden, dat gebruik maakt van moderne computer- en gamification-methoden.
Dit analoge spel kan individueel gespeeld worden. Het is wenselijk, maar niet noodzakelijk, er vrienden of partners bij te betrekken. Het kent een duur van vijf weekenden en vier weken tussendoor met activiteiten en opdrachten. Iedere week is er een andere opdracht. We zouden er eventueel meer taken/weken aan toe kunnen toevoegen, bijvoorbeeld over ongelijkheid of discriminatie in de wereld; of over een ernstig huwelijksconflict. Maar dat zou de speler ook zelf kunnen opzetten na het beoefenen van dit spel.

I. Eerste weekend

Het spel gaat dus over de kwaliteiten nederigheid en bescheidenheid. Daarvoor gaan we op bezoek bij het Birgitinessen klooster in Weert op Maasstraat 17, 6001 EB. Weert. 0495 453 045. https://www.birgittinessen.nl/ of een gelijkwaardig klooster of instituut elders. Je kunt er een rondleiding arrangeren en trachten de genoemde kwaliteiten te ‘ontmoeten’. Van origine was dit een vrouwelijk slotklooster waar de zusters het stilzwijgen was voorgeschreven. Deze zusters hadden de geloften van armoede, gehoorzaamheid en kuisheid afgelegd, geloftes die nauw met nederig/bescheidenheid geassocieerd zijn. De Regel van de heilige Benedictus, die deze kloosterordes regeerde, dwong tot extreme nederigheid.

Naast dit bezoek aan het klooster kun je ook de nabije monumentale St. Martinuskerk, uit de 15de eeuw bezoeken. Het behoort tot één van de honderd meest waardevolle monumenten in Nederland. (Markt 8, 6001 EK Weert; https://sintmartinuskerk.nl/)

Dit weekend kun je ook een film bekijken over het stilzwijgende kloosterleven, bijvoorbeeld de Naam van de Roos, 1986/87, een drama/mysteriefilm. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Umberto Eco (1980). Je kunt ook films over het kloosterleven vinden op YouTube zoals documentaire over klooster Cenakel, 2014. Katholiek.nl, of een video bekijken op schooltv.nl ‘leven in een klooster – 120 nonnen leven met God (2012)’.
Via de Twaalf Trappen van Nederigheid en van Hoogmoed van de heiligen St Benedictus en Bernardus kun je nagaan hoe ingrijpend nederigheid in het Middeleeuwse christendom was. (‘Je was niets’!)
(zie http://kloosterbibliotheek.nl/bronteksten/
Je zou in dit kader de uitzonderlijke toewijding en ontzagwekkende prestaties kunnen overdenken die in de loop van de christelijke geschiedenis geleverd zijn. Generaties hebben zich door de eeuwen heen ingezet voor de meerdere eer en glorie van God (niet van zichzelf), met als resultaat ontzagwekkende kathedralen en monumentale kunstwerken.

Als onderdeel van de voorbereiding gaan we ook de VIA questionnaire invullen en de resultaten bekijken. Die worden gegeven voor de zes deugden en voor alle 24 karaktersterktes, inclusief nederigheid. De vragenlijst (Engels) bestaat uit 240 vragen en invullen vergt ongeveer 15 minuten: www.viacharacter.org

Overdenk de score die je behaalt op de sterke kant ‘humility’ (bescheidenheid).
Lees ‘Achtergronden van Avontuur Bescheidenheid’ op www.deugd.net. Als er dit weekend niet voldoende tijd voor is, kun je dit ook daarna doen.
Zie of je een vriend of partner kunt charteren om eventueel samen dit vormingsproject te volgen.

II. De eerste week

Iedere morgen van deze week kan het ochtendgebed van Robert Mueller gelezen worden (zie hieronder). Voor de rest van de week dienen de deugden van beleefdheid en respect geoefend worden, thuis, op het werk en elders. Hoewel beleefdheid op zich geen indicatie is van goedheid, toont oprechte beleefdheid je respect voor degenen met wie je omgaat. Beleefdheid, volgens Comte-Sponville, is een fundament voor morele ontwikkeling. Moraliteit begint aan de basis, met beleefdheid. Door de deugd, met beleefdheid, na te bootsen, worden we deugdzaam.
Beleefd zijn is een goede manier om de aandacht van mensen te krijgen en je punt te maken. Twee eenvoudige manieren om dit te doen zijn:
o Manieren vinden om je verzoeken of antwoorden aan anderen vriendelijker en zachter te formuleren.
o Gemeende complimenten maken. Het is een effectieve methode voor gedragsverandering.

’s Avonds dertig minuten opzij zetten om de resultaten van de dag te overdenken. Wat ging goed, wat minder en hoe leren we daarvan voor de volgende dagen. Verder lezen we op maandag, woensdag en vrijdag het excerpt uit het boek van André Comte-Sponville, ‘A Small Treatise on the Great Virtues’. Korte beschrijving van 18 deugden; de eerste is beleefdheid. (zie www.deugd.net, literatuur, excerpten, no 8).

Liefde is de allergrootste onder de deugden. Zelfachting en eigenliefde zijn essentieel voor een positief en voldoening gevend leven. Lees op dinsdag- en donderdagavond het artikel (in het Engels) van Lachlan Brown ‘How to love yourself: 15 steps to believing in yourself again’ https://hackspirit.com/

Ochtendgebed van Robert Muller

Ik engageer me:

1. God (Schepper) iedere dag te danken voor de verbazingwekkende gave van het leven.
2. Uitstekend zorg te dragen voor de wonderbaarlijke kosmische eenheid die mij geschonken is, fysiek, mentaal, moreel en spiritueel.
3. Om mijn hele leven een vredelievend, liefhebbend, vriendelijk, gelukkig en gezond wezen te zijn.
4. Om mijn vreedzaamheid, mijn geluk en mijn geloof in het leven uit te stralen.
5. Om de eerste, universele, kosmische wet te verdedigen:” Je zult niet doden, ook niet uit naam van een land of geloof”.
6. Om God (het universum) en de samenleving te danken voor het voorrecht van het leven, door bij te dragen aan een betere, rechtvaardigere, vriendelijkere, gelukkigere en vreedzamere wereld.
7. Om elk moment van mijn leven, elke gedachte, iedere activiteit en elke beweging van mijn hart te wijden aan de transformatie van onze planeet in een echt wonder van het heelal.
8. Om kinderen, vrienden, acties, gedachten en projecten achter te laten die de verdere voortgang en transformatie van de mensheid naar een universele, kosmische, goddelijke vervolmaking helpen voortzetten.
9. Om mijn geestelijk leven na de dood te besteden om goed te doen voor mijn geliefde planeet Aarde.

III. Het tweede weekend

We gaan overdenken wat de resultaten van de vorige week zijn geweest, in het bijzonder de ervaringen met de grotere toepassing van respect en beleefdheid. Hoe daaruit lessen voor de toekomst getrokken kunnen worden. Nuttig om een notitie te maken van je bevindingen.
Verder bestaat dit tweede weekend uit het oproepen van verdere motivatie, met zeg 2 maal 30 minuten. De deelnemer gaat zijn eigen motivatie onderzoeken en daarover, zo mogelijk, dialogeren met een vriend of partner. Het vuurtje van de motivatie kan aangewakkerd worden door de voordelen van een gematigde levenshouding te bekijken, als volgt:

• Nederigheid en bescheidenheid beschermen ons tegen het aannemen van egoïstische gedragsvormen zoals arrogantie, verwenning en narcisme.
• Nederigheid is ook objectiviteit en betekent het accuraat beoordelen van je prestaties.
• Nederige mensen denken positief over zichzelf, hoewel ze hun zwakheden kennen, en hebben een positieve kijk op eigen behoeften.
• Bescheiden lieden zijn tevreden zonder een centrum van aandacht te zijn of te worden geprezen voor hun daden.
• Ze hebben een grotere gemoedsrust, want minder zorgen over status en reputatie.
• Bescheiden mensen zijn meestal gewaardeerd en geliefd, omdat ze gewoonlijk vriendelijk naar anderen zijn. Nederigheid versterkt sociale relaties en de nederige persoon maakt makkelijker vrienden.
• Nederige mensen demonstreren gewoonlijk hogere niveaus van dankbaarheid, vergeving, spiritualiteit en algemene gezondheid.
• Nederige mensen zijn behulpzamer, aangenamer en royaler.
• Studies hebben aangetoond dat nederigheid verbonden is met volharding en betere zelfregulering.
• Nederige mensen zijn ook minder bezorgd over de dood en tonen meer (religieuze) verdraagzaamheid.
  Dit zijn een hele serie voordelen die een moreel ambitieus mens extra motivatie zullen geven. Sommige voordelen zullen op bepaalde leeftijden meer aanspreken dan op andere, zoals het makkelijker maken van vrienden op jongere leeftijd.

Je motivatie voor gedragsverandering kun je waarschijnlijk versterken door over het bovenstaande verder na te denken.
Tenslotte kun je dit weekend een film kijken over dankbaarheid ’Gratitude HD – Moving Art’ op YouTube of Tedx van Louie Schwartzberg.

IV. De tweede week

De komende week hebben we het voornemen om dankbaarheid uit te drukken aan onze gezinsgenoten, werkcollegae en anderen waarmee we regelmatig in contact zijn.
’s Morgens lezen we eerst het gedicht van Robert Muller ‘Beslis om dankbaar te zijn’ en meteen daarna het stukje ’Druk dankbaarheid uit’.

Beslis om dankbaar te zijn

Maak anderen dankbaar
Begin iedere dag met overvloedige dankzegging aan God (Schepper)
Ben dankbaar voor ieder moment van je leven
Klaag nooit, ben nooit bitter of ondankbaar
Schakel in bij je de dankbaarheidsknoppen van dankjewel, vreugde, liefde, geluk, vriendelijkheid en vrijgevigheid
Maak je hele wezen en je hele leven een feest van dankbaarheid
Verheug je onmetelijk en triomfantelijk over het wonder van het leven.
Ben het wonder dat de schepper met je voorhad
Dank God (Schepper) voor je wonderbaarlijke lichaam, geest, hart en ziel
Dank God voor onze fraaie planeet, voor de sterren en de hemel,
De bergen en de zeeën, onze menselijke broeders en zusters
Onze vrienden, de dieren
Onze zusters, de planten en bloemen
Dank God (Schepper) voor de seizoenen van je leven
Betaal God (Schepper) terug met je beste daden, gedachten, gevoelens en gebeden
En ben overtuigd van je goddelijke, eeuwige, kosmische natuur.

Robert Muller

Door dankbaarheid uit te drukken aan anderen zien we de waarde van anderen in ons leven in. Dankbaarheid doet ons minder op ons zelf en meer op anderen om ons heen focussen. Dat is een kenmerk van nederige mensen. Een recente studie bracht de conclusie dat dankbaarheid en nederigheid elkaar versterken. Dankbaarheid betuigen kan ons nederigheid bijbrengen en nederige mensen hebben een grotere capaciteit om dankbaarheid te getuigen. Studie na studie heeft een sterke relatie opgeleverd tussen hogere graden van dankbaarheid aan de ene kant en groter welzijn aan de andere kant. Dit met inbegrip van bescherming tegen stress en depressie, meer bevredigende relaties, betere slaapgewoonten en grotere veerkracht.
Dankbaarheid was een van de meest invloedrijke variabelen die persoonlijkheidspsychologen vonden als het erop aankwam om welzijn te voorspellen, buiten andere persoonlijkheidskenmerken zoals rijkdom, gezondheid en optimisme. De psychologische voordelen van dankbaarheid spiegelen nauwgezet die van meditatie. Personen die regelmatig dankbaarheid betuigen stellen gewoonlijk dingen minder uit, blijven beter gefocust op hun prioriteiten en vinden creatieve oplossingen voor hun problemen.
Onderzoek geeft aan dat de voordelen van dankbaarheid wederkerig zijn: de persoon die het geeft, de persoon die het ontvangt én merkwaardig genoeg, de mensen die er getuige van zijn. Allemaal hebben ze voordeel van uitdrukkingen van dankbaarheid. En je hebt geen concrete zaken nodig om die voordelen los te peuteren. Je kunt het doen door dankbaar te zijn voor een vriendschappelijk gebaar, voor de aanwezigheid van iemand in je leven of gewoon voor je leven. Het is eenvoudig om daar één of meer keer per dag stil bij te staan en verbinding te maken met je gevoelens van dankbaarheid. Je zou zelfs, als je lef hebt, met een vriendelijke lach kunnen experimenteren.
De grootste uitdaging om dank te zeggen is dat je gewoonlijk een hoop ‘dwingende redenen’ hebt om af te keuren, weerstand te bieden en te klagen over omstandigheden en mensen waar je niet van houdt. Dankbaar zijn is geen substituut voor het aanpakken van onrechtvaardigheid, van waarden verdedigen, van belangrijke doeleinden nastreven of van het aangaan van uitdagingen. Maar dankbaarheid betuigen is een manier om de kwaliteit van je leven en je relaties te verbeteren wanneer je al die dingen doet.

Enkele eenvoudige manieren om dankbaarder te worden zijn de volgende:
Houd een dankbaarheidsdagboek bij. Met alleen maar twee weken elke dag drie ervaringen aan te geven, die ons in de loop van de dag een dankbaar gevoel bezorgden, is geconstateerd dat levensvoldoening kan toenemen en bezorgdheid kan afnemen. Zulke positieve resultaten kunnen wel een half jaar aanhouden.
Individuele dankbaarheidsbrieven hebben eenzelfde positief effect.

Herinner je slechte tijden en realiseer je hoe goed je het in vergelijking nu hebt, ook met anderen, hier en elders.

Stel jezelf drie vragen over je ervaring met anderen: wat heb ik ontvangen, wat heb ik gegeven en wat voor problemen heb ik veroorzaakt?

Deel je dankbaarheid met anderen om relaties te versterken.

Gebruik je zintuigen, reuk, smaak, gehoor, gevoel, etc. Gezien door de lens van dankbaarheid is het menselijk lichaam niet alleen een wonderlijke creatie, het is ook een gave.

Gebruik visuele geheugensteuntjes. De twee belangrijkste obstakels voor dankbaarheid zijn vergeetachtigheid en een gebrek aan bedachtzaam bewustzijn.

Maak de belofte dankbaarheid te betuigen. Onderzoek toont aan dat een toezegging om iets te doen de waarschijnlijkheid vergroot dat die actie uitgevoerd wordt.

Taalgebruik en betekenisgeving. Dankbare mensen hebben een speciale linguïstische stijl die de taal spreken van gaven, zegeningen, geluk en overvloed. Dit kan de bewustwording van anderen aanwakkeren. Bij dankbaarheid moet je niet focussen op hoe inherent goed je bent, maar eerder op de inherent betekenisvol goede dingen die anderen voor jou hebben gedaan.

Gebarentaal. Dankbaar gedrag omvat onder meer lachen en dankjewel zeggen. Dankbare handelingen roepen gevoelens van dankbaarheid op.

Denk buiten gebaande paden. Als je optimaal gelegenheden wilt benutten om je toepassen en beleven van dankbaarheid te oefenen, moet je creatief zoeken naar nieuwe situaties en omstandigheden.

’s Avonds nemen we zo’n half uur en denken we na over hoe de dag verlopen is. We gaan ook na wie ons belangrijke diensten heeft bewezen. Zo mogelijk sturen we een berichtje of attentie aan één van deze weldoeners (partner, ouder, familielid, coach, leraar, etc.)
Als er nog tijd over is, zou je het gedicht de ‘avondmeditatie’ kunnen overdenken:

Avondgebed

‘De laatste weken maak ik goede voornemens over goedheid en bescheidenheid in mijn leven, ook vandaag weer.
Ik moet uiteraard bescheiden zijn, maar vandaag mag ik zeggen dat het best leuk gegaan is.
Vooral beleefdheid heeft me goed gedaan. Daar heb ik bewust respect mee getoond en dat heeft veel fijne reacties gebracht.
Het mooie is dat mensen dan aardiger en vriendelijker tegen me zijn.
Blijkbaar wordt je op dezelfde manier behandeld als dat je anderen behandelt.
Dankbaarheid betuigen is ook niet moeilijk, eigenlijk is het een vorm van respect.
En het gekke is als je de dankjewel zegt, je het innerlijk ook gaat voelen.
Excuses aanbieden en anderen vergeven is wat moeilijker.
Want dat grijpt dieper in mijn ego in.
Oefening baart kunst zullen we maar hopen.
Ik heb me vandaag minder individu en meer onderdeel van groep en wereld gevoeld.
Dat is een fijn gevoel want dat geeft steun en een gevoel van solidariteit.
Ik heb ook wat meer over mezelf nagedacht.
Het beestje mag er wezen, maar het uitdagende is dat er nog veel te groeien valt.
Wel een mooie ervaring, die groei!’

 
V. Het derde weekend

We nemen tijd om alleen of met andere(n) de ervaringen met dankbaarheid van de afgelopen week te evalueren. Wat heeft het van ons gevraagd en wat heeft het opgeleverd? Maak er een korte notitie van.

Vervolgens gaan we de derde week voorbereiden.
Deze week gaan we ons bezighouden met verontschuldigingen voor fouten en misstappen.
We kijken dit weekend een film over dit onderwerp, met name ‘Dolor y Gloria’ (Pain and Glory, 2019) van de Spaanse Pedro Almodóvar, 1 uur 53 minuten. Beschikbaar op YouTube en Google Play Films & TV, vanaf 3.99 euro.

VI. De derde week

’s Morgens starten we met het ochtendgebed ‘Meditaties’ van de Romeinse keizer Marcus Aurelius. Grote woorden van wijsheid. Hier geeft hij een recept hoe iedere dag te beginnen om te kunnen leven met maximale geestelijke gezondheid en innerlijke vrede

Meditaties

‘Als je ‘s morgens wakker wordt vertel je jezelf: de mensen waar ik vandaag mee omga zullen bemoeizuchtig, arrogant, oneerlijk, jaloers en nors zijn. Ze zijn zo omdat ze goed niet van kwaad kunnen onderscheiden. Maar ik heb de schoonheid van het goede en de lelijkheid van het slechte gezien en heb ingezien dat de zondaar een aard heeft die verwant is aan die van mezelf. Dit niet vanwege bloed of geboorte, maar vanwege dezelfde mentaliteit, en dat ook hij aandeel heeft aan het goddelijke.
Bijgevolg kan niemand me iets aandoen. Niemand kan me in zondigheid verwikkelen. Ook kan ik me niet kwaad maken over mijn naaste, of die haten. We zijn geboren om samen te werken zoals voeten, handen en ogen, net als de twee rijen tanden, boven en beneden. Elkaar te dwarsbomen is onnatuurlijk. Boos zijn op iemand, je rug naar hem toe draaien: dat zijn hinderpalen’.

De rest van de dag proberen we om bij kleinere of grotere vergissingen en misstappen een passend excuus te maken. We proberen ons in te leven in het gedrag van anderen. Indien toepasselijk schenken we vergeving voor fouten van anderen (partner, collega, etc.). Praktisch alle fouten door anderen en zelf gemaakt zijn niet opzettelijk, maar volgen uit onkunde of onwetendheid. Degene die het meest baat heeft bij vergeving is degene die vergiffenis schenkt, die valt een last van de schouders.

’s Avonds gedurende een half uur de ervaringen van de dag overdenken en nagaan wie ons in het verleden echt beledigd of onrecht heeft aangedaan. Overdenken, en uitvoeren, hoe je die persoon vergeving kunt schenken. Vaak komen de hechtste vriendschappen voort uit vergeving en verzoening. Degene die haat of wrok koestert is een gevangene. Degene die vergeeft krijgt de beloning van de bevrijding.
Lees het fantastische onderstaande gedicht over vergeving:

VII. Het vierde weekend

De ervaringen van de week overdenken (bespreken als we met twee of meer zijn) en er lessen uit trekken. Korte notitie maken.

Voorbereiden van de laatste week. Dit weekend volgen we een video over een gebeurtenis, waarbij de protagonist pijnlijke ervaringen opdoet en zijn oorspronkelijk hoge standing verliest. We zouden Mike Tyson, beroemde ex-bokser, als voorbeeld kunnen nemen. Het zou ook kunnen gaan over het golffenomeen Tiger Woods die gedurende jaren een ster status had, maar de laatste jaren met een veel bescheidener plaats genoegen moet nemen. Met gelukkig op het laatst een come-back. Is hij nederiger en bescheidener geworden? Hoe kun je aan zo’n persoonlijke tegenslag het hoofd bieden? Een uitgangspunt daarbij is dat je vanaf het begin, ondanks je indrukwekkende successen, bescheiden dient te blijven en een groot gedeelte van het succes aan andere factoren dan jezelf moet toeschrijven. (Ik heb geluk gehad, dank zij familie en vrienden, etc.) Het fenomeen van plotsklaps sterk in aanzien dalen speelt zich op velerlei terrein af, vooral ook in het arbeidzame leven. Liefdesverdriet kan ook zo’n ervaring geven.

Film kijken over veerkracht, veroorzaakt door ernstige tegenslag en de positieve aanpassingen vooral ook aan nederig/bescheidenheid. Film ‘Mike Tyson: Undisputed Truth’. Indien niet beschikbaar (hij is niet op Netflix), kun je ook de film/video van de grote golfer zien: ‘Tiger Woods: The Return 2018.’

VIII. De vierde week

’s Morgens onderstaand gedicht lezen over de beproevingen van het leven, zoals bij handicap, ziekte van zelf of partner, overlijden en andere situaties van hulpbehoevendheid.

In de loop van de dag nagaan of partner, vrienden, verwanten, buren, collegae met ernstige fysieke of geestelijke problemen te kampen hebben. Nagaan wat dit voor hun betekent en zien of je een handje kunt helpen. Waarschijnlijk kun je anderen helpen door één of meer van de onderstaande tips op te volgen. Vooral tegen anderen glimlachen doet wonderen. Tegen jezelf ook!

Tips voor overdag
• Je vindt misschien niet iedereen aardig, en dat is normaal; zelfs de aardigste mensen op aarde raken geïrriteerd! Blijf desondanks gewoon beleefd.
• Wanneer iemand iets laat vallen, raap het dan voor ze op.
• Als iemand die je niet kent naar je glimlacht, aarzel dan niet om terug te lachen; het is een gebaar van goedheid.

• Goed doen groeit van de ene persoon naar de andere. Dus geef het door zonder iets te verwachten, als tegenprestatie. Uiteindelijk zal je het toch wel terugkrijgen.
• Vraag iemand bij wie je bent, hoe het gaat, luister oprecht en vraag door over de reactie. Goedheid omvat zorg en medeleven, en iedereen wil “gehoord” worden.
• Denk niet alleen aan de korte termijn; de goede daden die je vandaag doet, kunnen iemand leren goede daden voor anderen te doen. Ze zullen leren van je voorbeeld als ontvanger van je goedheid. Bovendien klinkt goedheid gewoonlijk ver door voorbij de bron; veel mensen zijn verrast om jaren later te horen hoe één daad van goedheid een persoon zo heeft geraakt dat ze zijn geïnspireerd om iets geweldigs te doen, of meer in zichzelf te geloven. Houd in gedachten dat goedheid verder leeft.
• Wees goed voor een arme of dakloze, en geef hen eten of geld.
• Zeg gedag tegen iedereen die je ziet, van verkoper tot je baas, dat verlicht de omgeving en anderen voelen zich op hun gemak. Doe dit elke dag.
• Goedheid is gratis, dus deel het met iedereen, elke dag. Praat met iemand die eenzaam is, deel een kop koffie en betaal zijn rekening ook.
• Denk aan het gezegde dat je “gemeen moet zijn om goed te zijn”. Bedenk waarom dit gezegde zo populair is. Als je gelooft dat iemand echt een lesje moet leren, wat vaak te maken heeft met op eigen benen staan, is een van de grootste daden van goedheid die je voor hen kunt doen, niet te oordelen. Maar ook extra je best doen om dingen voor hen te doen waardoor ze de veranderingen of sprongen kunnen maken die ze moeten uitvoeren, zonder die verandering voor hen te proberen te maken. We weten allemaal heel goed dat we een ander mens niet kunnen veranderen. Maar goedheid stelt ons in staat dingen om hen heen te veranderen zodat ze de noodzakelijke veranderingen zelf kunnen aanbrengen. Wat betekent dat we onze daad niet als “gemeen” hoeven te zien; de daad maakt in feite dingen mogelijk.

N.B. Voel niet de behoefte om op te scheppen over je goede daden; wees nederig. Iets aardigs doen alleen maar om een wit voetje te halen bij de mensen om je heen is geen echte goedheid. Iemand helpen die niet weet dat je hen helpt kan net zo goed voelen.

’s Avonds de dag-ervaringen overdenken en filosoferen over langdurige ziektes en de dood. En over het goed wat je gedaan hebt en wat je er voor teruggekregen hebt. Laat je verder inspireren door het volgende gedicht:

 
COMPASSIE-MEDITATIE

Je vermogen om compassie te ervaren en te delen is een daad van het hart. Als je je spirituele hart wilt ontwikkelen, kun je met je aandacht naar je hartcentrum gaan. Eén of twee keer per dag kun je de bekrachtigende zinnen tijdens je meditatie in jezelf laten klinken. Doe dat met aandacht, bewustzijn en toewijding. Voel dat het zo is.

‘ Ik adem in, ik adem uit
Ik ontspan mijn hart
Mijn hart is een licht dat straalt en mijn hele wezen verlicht
In mijn hart voel ik liefde, ik ben liefde
Ik veranker mijn hart in liefde en laat die stromen
Ik laat me door liefde openen, liefde die heelt
Ik ben liefde, vrede en licht
Liefde is het enige wat er echt toe doet in het leven, in mijn leven
Vanuit mijn hart en heel mijn wezen geef ik liefde aan wie haar wil aanvaarden
Liefde verbindt me met het oneindige, met God en opent mijn hart’

Uit: ’Omarm jezelf. De weg van angst naar liefde’ van Ton Roumen, pagina 38.

IX. Het vijfde weekend.

Dit laatste weekend bezoeken we het Omniversum in Den Haag om tegen de achtergrond van het onmetelijke heelal en zijn wording, onze situatie als nietig schepsel te realiseren. Aan de hand van die film moet dat ontzagwekkende verhaal, inclusief het ontstaan van leven op aarde, wel tot stilte, bewondering en een bescheiden gevoel leiden. De film kan ook elders of thuis gezien worden natuurlijk.
Dit weekend worden ook de ervaringen en conclusies van de afgelopen weken overdacht/besproken.
Ook het voorbereiden van de onafhankelijke voortzetting van de bezinning op bescheidenheid.

Tips voor de voortgezette promotie en vorming tot nederig/bescheidenheid:

• Hou de voordelen van optimale nederig/bescheidenheid steeds voor ogen.
• Oefen in mindfulness en zelfmededogen. Verandering begint met zelfbewustzijn en zelfbeoordeling. Ben eerlijk met jezelf. Identificeer je zwakke plekken.
• Stel een uitvoeringsplannetje op als je een gewoonte wilt veranderen. Raadpleeg bijvoorbeeld één of meer van de drie boeken over gewoontevorming, genoemd in de ‘databank’.
• Omarm je menselijkheid (intrinsieke waarden en waardigheid; iedereen maakt fouten).
• Ontwikkel warme relaties met anderen. Behandel iedereen als gelijkwaardig. Praktiseer empathie en mededogen.
• Houdt je motivatie gaande, onder meer door gezonde levensstijl en lichaamsbeweging.
• Neem deel aan sociale activiteiten en doe eventueel ontnuchterende en nederig-makende ervaringen op. Doe sociaal werk.
• Identificeer nederige en bescheiden mensen om je heen en gebruik die als voorbeeld. Presenteer eventueel jezelf als inspiratie voor anderen.
• Neem een bescheiden, doch zelfverzekerde, fysieke houding aan. Probeer je niet ‘macho’ te gedragen.
• Nederig/bescheidenheid kan ontstaan of bevorderd worden, door ontzag-inboezemende en religieuze ervaringen.
• Om motivatie voor gewoonteverandering op te roepen of verandering te vergemakkelijken, definieer de situatie op een andere manier (perspectiefverschuiving).
• Verander de omgeving, omdat ons gedrag daar in hoge mate door wordt gestuurd. Richt die omgeving zo in dat het gemakkelijk wordt het gewenste gedrag te vertonen.
• Gebruik een app, dagboek of iets soortgelijks om je vooruitgang in gewoonteverandering bij te houden. Mensen die hun gedrag volgen hebben betere resultaten.

Databank

De databank is voor verdere studie en referentie en bevat allerlei gegevens, inclusief boeken, artikelen, films/video’s, muziek, liederen en spreuken.
Meer titels en extracten van publicaties zijn te vinden op de website ‘deugd.net’.

• Everett L. Worthington Jr. The Paradox of Humility. September 1, 2007.
• Jessica Tracy, Take Pride: Why the Deadliest Sin Holds the Secret to Human Success.
• Tracy, J. L., & Robins, R. W. (2007). The psychological structure of pride: A tale of two facets. Journal of Personality and Social Psychology, 92(3), 506–525.
• Eddie Brummelman. Bewonder mij! Overleven in een narcistische wereld’. 2019
• ‘Nederigheid – de moeder van alle deugden’, Ellen de Bruin, Volkskrant 4 januari 2014. Verwijst naar twee Amerikaanse psychologen die vijf kenmerken van nederigheid behandelen. Oorspronkelijk artikel in Social and Personality Psychology Compass (December 2013).
• Dacher Keltner. The Power Paradox: How we Gain and Lose Influence. Penguin Press. 2016.
• Sandra Maiti. The Enneagram of Passions and virtues. Penguin Books, 2009.
• Vicki Zakrzewski. How Humility Will Make You the Greatest Person Ever. January 12, 2016. Greater Good Science Centre, University of Berkeley, California.
• Why Your Brain Loves Good Storytelling, Paul J. Zak, October 28, 2014. GSSC, University of California?
• Sheldon Lee. Character and Storytelling for Games
• Lachlan Brown ‘How to love yourself: 15 steps to believing in yourself again’, 5 Dec. 201 https://hackspirit.com › how-to-love-yourself.
• Drie publicaties over gewoontevorming:

a. Charles Duhigg. The Power of Habits (2012)
b. James Clear. ‘Atomic Habits’ (2018)
c. Wendy Wood. ‘Good Habits, Bad Habits’ (2019)
Excerpten van b/ (nr 47) en c/ (nr 48) kun je vinden op deugd.net,
literatuur.

• Is gratitude the secret of happiness? The Guardian newspaper, Moya Sarner, 19 0ctober 2018.
• Six Ways To Stay Motivated When You Really Want To Quit, By Stephanie Vozza, 27 Oct 2015. www.fastcompany.com
• Robert Muller: Decide to be peaceful; to be happy; to be thankful; to forgive; to dream; to hope; to network. www.deugd.net, gedichten. ---------------------------------------------