Voor het moment willen we graag verwijzen naar de volgende twee publicaties:
1/ Denkbeelden. Van film naar filosofie, onder redactie van Pieter d’Hoine en Bart Engelen, 2009, Kapellen (België), Uitgeverij Pelckmans, 287 blz. Dit boek stelt dat de relatie tussen film en filosofie allerminst evident is. De filmmaker doet een beroep op onze verbeelding om de wereld te transformeren tot het object van ultieme hoop (romantiek) of angst (horror). Hij toont ons niet de werkelijkheid ‘zoals ze is’, maar hij verdraait, verkleurt, vergroot of vervaagt ze. De filosofie daarentegen streeft ernaar om de werkelijkheid op een strikt rationele manier te doorgronden (p. 9). De volgende films zijn als betekenisvol behandeld:
– Il Conformista, Bernardo Bertolucci (1970). De moeilijkheden die we ondervinden om los te komen van onze collectieve vooroordelen komen in deze film tot uitdrukking;
– Psycho, Alfred Hitchcock (1960). Jens de Vleminck illustreert aan de hand van deze film enkele belangrijke inzichten van de psychoanalyse;
– Vertigo, Alfred Hitchcock (1958). Arnold Burns in zijn hoofdstuk over identiteit en zelfbewustzijn, gebruikt de plot van deze film om na te gaan wat ons precies aantrekt in de ander, wanneer we een betekenisvolle relatie met hem of haar aanknopen;
– Minority Report, Steven Spielberg (2002); A Clockwork Orange, Stanley Kubrick (1971). Aan de hand van deze films gaat Katrien Schaubroeck dieper in op de algemene gedachte dat mensen pas moreel verantwoordelijk zijn als ze vrij kunnen kiezen wat ze doen, en dus niet volledig gedetermineerd zijn in hun handelen;
– Crimes and Misdemeanors, Woody Allen (1989). Uitgangspunt van de argumentatie van Herman de Dijn is de manier waarop verschillende personages in deze film omgaan met de schuldvraag. Hij stelt zich de vraag in hoeverre de ethiek behoefte heeft aan een objectief en onafhankelijk fundament buiten onszelf. Geeft zijn ‘ethiek van het hart’ houvast op het hellend vlak dat leidt van kleine vergrijpen naar zware misdaden?
– Dogville, Lars von Trier (2003). Aan de hand van deze film gaan Antoon Vandevelde en Bart Engelen na waarin het goede leven precies bestaat. In eerste instantie stellen ze de vraag in welke mate mensen in staat zijn tot het goede;
Metropolis, Fritz Lang (1927); The Beach, Danny Boyle (2000). Met deze films in het achterhoofd bespreekt Thomas Nys de problemen die onvermijdelijk gepaard gaan met de organisatie van een maatschappij;
– Rashômon, Akira Kurosawan (1950). Met behulp van deze film wordt duidelijk gemaakt dat onze waarneming altijd gebonden is aan een bijzonder standpunt of perspectief;
– The Matrix, Andy en Larry Wachowski (1999). Aan de hand van deze film problematiseert Bart Engelen een al te naïef geloof in de mogelijkheid van puur objectieve kennis;
– Babel, Alejandro González Inárritu (2006). Paul en Wout van Tongeren schetsen aan de hand van deze film een beeld van de filosofische problemen, die de interculturele communicatie en het contact tussen leden van verschillende culturen stellen;
– Pantserkruiser Potemkin, Sergei Eisenstein (1925); Andrei Rublev, Andrei Tarkovski (1969). Margherita Tonon en Stéphane Symons gaan aan de hand van deze twee films dieper in op de relatie tussen het schone, het ware en het goede (of tussen kunst, wetenschap en ethiek);
– Goodbye Lenin, Wolfgang Becker (2003); Big Fish, Tim Burton (2003). Aan de hand van deze films schetst Gerd van Riel verschillende opvattingen over geluk, om zich vervolgens af te vragen of mensen ook gelukkig kunnen zijn in het volle besef dat hun leven uiteindelijk gebaseerd is op een regelrechte leugen of illusie;
– Het Zevende Zegel, Ingmar Bergman (1957); A Zed and Two Noughts, Peter Greenaways (1985). Filips Defoort analyseert hoe de dood als onervaarbaar einde van alle menselijke mogelijkheden en als fysiek of moreel kwaad een blijvende uitdaging vormt voor de filosofie;
– Dood van een Theemeester, Kei Kumai (1989). Paul Cortois werpt aan de hand van deze film, waarin de Japanse theeceremonie centraal staat, een cultuurfilosofische blik op de betekenis en functie van symbolen en rituelen in het fundamentele zingevingsproces dat onze relatie tot het leven en de dood kenmerkt.
Andere films:
– ‘Hannah Ahrendt’, over Eichmann en de herkenbaarheid van het kwaad
2/ Niemiec, R.M., & Wedding, D. Positive Psychology at the Movies 2: Using films to build character strengths and well-being. 2014, Boston, Ma, Hogrefe Publishing.
Voor het moment willen we graag verwijzen naar de volgende twee publicaties:
- Toneelvoorstelling ‘Timon of Athens’ van Shakespeare. A little-known play about beneficence betrayed and the descent into the abyss that ensues.
Berkeley (University) Education heeft de volgende onderscheidingen voor goede films (2019/2020):
- Annihilation (curiosity award)
- Bao (renewing your purpose award)
- Blindspotting (diversity award)
- Bohemian Rhapsody (self-acceptance award)
- Capernaum (compassion award)
- Crazy Rich Asians (happiness award)
- Disobedience (reconciliation award)
- Eigth Grade (personal growth award)
- Free Solo (friendship award)
- Leave no Trace (love award)
- Roma (resilience award)
- Spider Man; Info the Spider-Ver.. (collective action award)
- Won’t You Be My Neighbour (righteous anger award)