web analytics

Ons Deugd Blog

De waarheid kunnen brengen (Gracián)

‘De waarheid is gevaarlijk, maar een rechtschapen mens kan er niet aan ontkomen haar te zeggen. Daarom is het nodig met beleid te werk te gaan. Kundige artsen van de ziel hebben naar een middel gezocht om haar te verzachten, want als zij tot ontgoocheling leidt, is zij de bitterheid zelve. Een goede aanpak hangt af van uw sluwheid: met dezelfde waarheid kan men de een vleien en de ander ergeren. Men moet iemand een fout onder ogen brengen door te spreken over vergissingen van anderen in het verleden. Voor een goed verstaander is een wenk voldoende. Blijkt echter niets doeltreffend te zijn, dan doet men er beter aan te zwijgen. Vorsten mag men niet met bittere medicijnen behandelen, daarom dient men er zich op toe te leggen de pil te vergulden.’

P.S. Bill Treasurer in zijn boek ‘Courage goes to Work’ (2008) geeft aan dat er drie primaire soorten morele moed bestaan: nieuwe dingen uitproberen, anderen vertrouwen schenken en als derde, de waarheid spreken.

Kerst 2021

vrede op aarde

Het ziet er deze Kerst, evenals vorig Kerstseizoen, minder florissant uit dan het decennialang gezien heeft, vooral vanwege een voortwoekerend, corona-drama met minder bewegings- en contactvrijheid en meer zorgen. Er wordt een aanslag gepleegd op het geduld van de bevolking, die, begrijpelijkerwijs steeds grotere moeite heeft gedisciplineerd corona-gedrag te tonen. Hoewel dat nodig blijft!
We hebben op nationaal niveau wel een lichtpunt met het bereiken van een coalitieakkoord. Dat gaat ons meer politieke zekerheid geven en het land in staat stellen klimaat- en andere belangrijke projecten te realiseren.
Hoewel ongelukkigerwijze bedrijven sterk onder de gevolgen van de pandemie lijden, blijft ons welvaartsniveau en de verzorging door de overheid op een goed niveau.
Op Europees niveau strompelen we door; het Europese bastion is nog hecht na de nog nasmeulende Brexit maar enkele aspecten baren zorgen zoals democratische controle en rechtszekerheid in Polen en Hongarije. Buurland Duitsland daarentegen lijkt een constructieve overgang naar een nieuwe regering door te maken. Maar soms wekt de Europese Unie de indruk meer bezig te zijn met het formuleren en invoeren van sancties tegen Rusland en China, dan met een effectieve aanpak van ernstige EU-problemen.
Op wereldniveau ziet het er minder florissant uit. Zeker ook vanwege COVID en achterstallige vaccinaties in ontwikkelingslanden.
Verder zijn de V.S. vanwege de wens tot machtsbehoud en traditionele agressiviteit een hetze tegen China en Rusland begonnen. En de EEG en de NAVO-landen doen kritiekloos mee. De V. S. hebben eigenlijk weinig recht van spreken over inmenging in andere landen en mensenrechten, gezien hun militaire escapades in het Midden Oosten en elders en de (voortdurende) schendingen van mensenrechten in eigen land. Mensenrechten worden te pas en te onpas gebruikt om hegemoniale ambities na te streven.
Het is eigenlijk onnatuurlijk dat Europese landen zich zo sterk door Amerika laten beïnvloeden om stelling te nemen tegen China en Rusland. Het laatste is een groot buurland en heeft, net als de geallieerden een beslissende rol gespeeld in de bevrijding van Europa. Het bezit ook de natuurlijke hulpbronnen die we nodig hebben voor het goed draaien van onze economieën. En dan laten we ons overtuigen met dit land in sterke onvrede te leven tot grote geopolitieke en economische schade van onszelf.
De diplomatieke boycot van de Chinese winterspelen door een aantal westerse landen gaat rechtstreeks in tegen de geest van de Olympische Spelen dat sportevenementen dienen te verbroederen.
De Verenigde Naties blijven hun best doen brandhaarden in de wereld te kalmeren, duurzame ontwikkelingsdoeleinden te bevorderen en humanitaire rampen aan te pakken. Het Palestina probleem dient ook rechtvaardig opgelost te worden.
Welke deugden zijn het meest geschikt voor het nieuwe jaar?
Op persoonlijk en familiaal gebied, vanwege COVID, voorzichtigheid, discipline en mededogen met de zieken en nabestaanden. Op nationaal niveau solidariteit en samenwerking met andere landen, niet alleen de EU en de NAVO.
Op wereldniveau, ook vanwege eigenbelang, grotere solidariteit onder meer door grotere ter beschikking stelling van vaccins of patenten tegen COVID aan armere landen. Als we dit niet doen, zouden we, letterlijk en spreekwoordelijk, door nieuwere COVID-varianten ons eigen graf wel eens kunnen graven.
We dienen ons ook constructief te engageren met China en Rusland. Het is krankzinnig dat de wereld biljoenen aan defensie uitgeeft, terwijl er nog een miljard mensen onder de armoedegrens leeft en een deel ervan nagenoeg crepeert in Yemen
Graag wensen we u vrede voor de komende Feestdagen, evenals voorspoed en geluk voor het Nieuwe Jaar. Moge onze cirkel van betrokkenheid op anderen in de wereld steeds groter worden.

Gelukkig Nieuwjaar

                                 

Oog hebben voor ieders waarde

Er is niemand van wie een ander niet iets kan leren; hoe goed iemand ergens ook in is, er bestaat altijd iemand die hem overtreft.
Oog hebben voor ieders waarde is van veel nut. Een wijs man acht alle mensen van waarde, omdat hij het goede in iedereen opmerkt, en weet hoeveel moeite het kost iets goeds te doen. Een dwaas daarentegen miskent de waarde van anderen, omdat hij niet weet wat goed is en aan het slechte de voorkeur geeft. (Gracián, 1647).

Goed gedaan (wikihow.nl)

Vreedzaam leven, lang leven (Gracián).

vrede op aarde

Leven en laten leven. Vreedzame mensen houden zich niet alleen in stand in het leven, maar triomferen ook. Men moet horen en zien, maar zwijgen. Iedere dag zonder ruzie levert een goede nacht op.
Lang leven en prettig leven betekent dubbel leven, en is het resultaat van een vredig gemoed. Wie zich niet druk maakt over wat hem niet aangaat, bezit alles wat hij nodig heeft. Niets is onzinniger dan u alles aan te trekken. Het is even dwaas uw hart te openen voor iemand met wie u niets te maken heeft, als het af te sluiten voor iemand die voor u van belang is.

Niet karig met lof zijn (Gracián. 1647)

     

Door te loven vergroot u uw aanzien als man van smaak. Het toont dat u weet wat voortreffelijk is, en dit naar waarde zult schatten als het zich voordoet.
Een ander lof toezwaaien levert stof tot gesprek en navolging. Het getuigt van tactisch inzicht de verdiensten van een aanwezige te prijzen. Anderen keuren daarentegen alles af en willen bij de aanwezige in het gevlij komen door de afwezige te kleineren. Dit lukt hun bij oppervlakkige mensen.
Sommige mensen hebben als tactiek het middelmatige van nu hoger aan te slaan dan het uitmuntende van vroeger. Een oplettend man mag zich noch laten ontmoedigen door de overdreven kritiek van de een, noch wentelen in de vleierij van de ander. Hij dient te begrijpen dat dergelijke mensen zich zowel tegenover de ene als de andere partij op deze wijze gedragen.

Internationale Dag van Vrede

                      

Hieronder vind je de toespraak van de Secretaris-Generaal van de V.N. ter gelegenheid van de Internationale Dag van Vrede, morgen 21 september (in het Engels). Vrede tussen landen is van primair belang, want oorlogen en revolutie veroorzaken onmetelijke maatschappelijke en persoonlijke catastrofes. De Verenigde Naties zijn opgericht om te voorkomen dat er nieuwe oorlogen ontstaan. Daar hebben ze een belangrijke bijdrage aan geleverd, maar helaas zijn we er nog niet. Zelfs het machtigste lichaam van de Verenigde Naties, de Veiligheidsraad, kan individuele naties niet altijd dwingen het pad van de vrede te kiezen.
Niet alleen is vrede op wereldniveau belangrijk, het is dat heel zeker ook op maatschappelijk en persoonlijk gebied. We hebben allemaal behoeften aan liefde en vrede. Om die vrede een sterke basis te geven is er rechtvaardigheid nodig op alle vlakken, internationaal nationaal en in ons persoonlijke leven. Daar is nog wel het nodige te doen. De inkomensongelijkheid tussen en binnen landen wordt groter en de emancipatie van de vrouw en andere minderheden laat te wensen over. Belangen zijn divers en vaak tegengesteld. We beschikken in de meeste westerse landen over een solide rechtssysteem wat die verschillende belangen naar oplossingen kan dirigeren. Maar er blijft nog een grijs gebied van interpersoonlijke en genderverschillen. We moeten leren problemen te benoemen, uit te praten en door oplossingen te vervangen.

zwaarden in ploegscharen omsmeden

Recovering better for an equitable and sustainable world


Each year the International Day of Peace is observed around the world on 21 September. The UN General Assembly has declared this as a day devoted to strengthening the ideals of peace, through observing 24 hours of non-violence and cease-fire.
In 2021, as we heal from the COVID-19 pandemic, we are inspired to think creatively and collectively about how to help everyone recover better, how to build resilience, and how to transform our world into one that is more equal, more just, equitable, inclusive, sustainable, and healthier.
The pandemic is known for hitting the underprivileged and marginalized groups the hardest. By April 2021, over 687 million COVID-19 vaccine doses have been administered globally, but over 100 countries have not received a single dose. People caught in conflict are especially vulnerable in terms of lack of access to healthcare.
In line with the Secretary-General’s appeal for a global ceasefire last March, in February 2021 the Security Council unanimously passed a resolution calling for Member States to support a “sustained humanitarian pause” to local conflicts. The global ceasefire must continue to be honoured, to ensure people caught in conflict have access to lifesaving vaccinations and treatments.
The pandemic has been accompanied by a surge in stigma, discrimination, and hatred, which only cost more lives instead of saving them: the virus attacks all without caring about where we are from or what we believe in. Confronting this common enemy of humankind, we must be reminded that we are not each other’s enemy. To be able to recover from the devastation of the pandemic, we must make peace with one another.
And we must make peace with nature. Despite the travel restrictions and economic shutdowns, climate change is not on pause. What we need is a green and sustainable global economy that produces jobs, reduces emissions, and builds resilience to climate impacts.
The 2021 theme for the International Day of Peace is “Recovering better for an equitable and sustainable world”. We invite you to join the efforts of the United Nations family as we focus on recovering better for a more equitable and peaceful world. Celebrate peace by standing up against acts of hate online and offline, and by spreading compassion, kindness, and hope in the face of the pandemic, and as we recover.
Background
The International Day of Peace was established in 1981 by the United Nations General Assembly. Two decades later, in 2001, the General Assembly unanimously voted to designate the Day as a period of non-violence and cease-fire.

Jaarlijks de Vredesbel luiden, V.N. New York

Lev Tolstoj

                         

Kort geleden werd mijn aandacht gevestigd op het ethische gedachtegoed dat de beroemde Russische schrijver Leo Tolstoj eerder heeft ontwikkeld. Dat was na zijn beroemde romans ‘Oorlog en Vrede’ en ‘Anna Karenina’. Je hoort tegenwoordig niet veel meer over Tolstoj, maar hij was internationaal een van de belangrijkste apostelen voor vrede en geweldloosheid. Hij had een belangrijke invloed op Mahatma Gandhi en Martin Luther King.
Tolstoj heeft talrijke publicaties op zijn naam staan. Die kunnen allemaal geraadpleegd worden op de website ‘www.nonresistance.org/Tolstoy’.


Sieuwert Haverhoek, Nederlandse auteur/vertaler, beijvert zich om deze publicaties in het Nederlands te vertalen en heeft er al een aantal op zijn naam staan. Belangrijke daaronder zijn: ‘De verboden werken van Lev Tolstoj’, ‘De christelijke leer. Aanzet tot een deugdenethiek’ en ‘Het koninkrijk Gods is in u!’ De heer Haverhoek geeft hier ook lezingen over (sieuwert.haverhoek@gmail.com).
In het onderstaande vindt u een artikel van zijn hand, geredigeerd samen met de heer Korthalt Altes.

Lev Tolstoj

‘Woorden van wijzen, in rust aangehoord, zijn beter dan het geschreeuw van een heerser onder dwazen. Wijsheid is beter dan oorlogstuig, maar één zondaar bederft veel goeds.’ Prediker 9:17,18.


LEV TOLSTOJ: DE PROFEET WAAR NIET NAAR GELUISTERD IS


Tekst: Sieuwert Haverhoek en Edy Korthals Altes


In 2017 vond er in de Nieuwe Kerk te Amsterdam een tentoonstelling plaats onder de titel: “We have a dream”, waarbij het leven en werk van Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela werd getoond. Bas Heijne schreef er een essay over: “Wereldverbeteraars” en merkt op dat Gandhi met zijn leer en praktijk van geweldloze weerbaarheid sterk werd beïnvloed door Tolstoj. Ook Albert Schweitzer had grote bewondering voor het gedachtegoed van Tolstoj en noemde hem bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede in 1954 de grootste vredesactivist van het fin de siècle.


Roem, crisis en bekering
Wie was deze Lev Nikolajewitsj Tolstoj (1828-1910) en waarom werd hij bewonderd door de grote persoonlijkheden van de 20ste eeuw? Tolstoj wordt algemeen beschouwd als één van de grootste romanschrijvers uit de wereldliteratuur met “Oorlog en Vrede” en “Anna Karenina”. Maar hij raakt, na een avontuurlijk leven, rond zijn 50ste levensjaar in een diepe existentiële crisis. Hij noemt zich een overtuigd nihilist. Door nood gedreven zoekt hij toch naar de zin van het leven bij alle mogelijke religies en hun heilige geschriften. Tenslotte vindt hij antwoorden in de Bergrede van Christus. Terwijl hij die leest komt de gedachte in hem op: Wat is het in mij dat naar waarheid zoekt? Als in een flits beseft hij: God, en Hij leeft in mij! En dus leeft God in ieder mens! Tijdens deze mystieke ervaring wordt de ware betekenis van de Bergrede hem duidelijk, namelijk dat de Leer van Christus bestemd is voor ieder mens. Hij schrijft zijn ervaring en de terugblik op zijn leven neer in “Mijn Biecht”1, waarin hij schoon schip maakt met zijn verleden. Hij werkt zijn nieuw verworven visie verder uit in “Wat Ik Geloof”2 en “Mijn Kleine Evangelie” 3 tot een radicale religie-overstijgende theologie. De laatste dertig jaar van zijn leven wijdt hij zich met niet aflatende inzet aan zijn vredesmissie.


Censuur
Deze boeken werden alle door de Russische censuur verboden vanwege de kritiek op Kerk en Staat, die Tolstoj beschouwde als instituties die samenwerken in het onderdrukken en uitbuiten van de arme, gelovige massa. De manuscripten vinden toch hun weg naar het buitenland waar ze worden vertaald en verspreid. In kringen van theologen en wetenschappers worden deze werken met
verwondering, maar ook met argwaan, ontvangen vanwege zijn breuk met het dogmatisch denken en zijn handreiking voor vrede naar andere landen, culturen en religies. Naast kritische commentarenontvangt Tolstoj ook documenten uit Quaker-kringen over andere historische vredesinitiatieven.


Al deze informatie en zijn uitvoerige antwoorden op de kritieken worden later verwerkt in het magnum opus van zijn christelijke werken “Het Koninkrijk Gods is Binnen in U!” (1893). Ook dat boek wordt verboden in Rusland. Tolstoj besluit nu dat zijn christelijke boeken vrij van auteursrechten moeten zijn om zijn universele vredesboodschap een zo groot mogelijke internationale verspreiding
te geven. Hij wordt daarbij geholpen door Quaker-vrienden uit Engeland en andere sympathisanten, die de vertalingen vanuit het Russisch verzorgen.


Theologie voor wereldvrede
De verdienste van Tolstoj is dat hij de boodschap van universele wereldvrede een theologische basis heeft gegeven met zijn radicale interpretatie van de Bergrede van Christus. Zijn visie staat haaks op de houding van de dogmatische kerken die geweld vanaf de 4e eeuw mede hebben gelegitimeerd en gepraktiseerd, waardoor de christelijke cultuur bij velen als gewelddadig wordt beoordeeld. De
meeste burgeroorlogen en wereldoorlogen en de daaraan voorafgaande wapenwedlopen, zijn gevoerd door christelijke naties tegen elkaar! De Kruistochten, inquisitie, ‘kettervervolgingen’ en het koloniale verleden hebben dat schandelijke beeld versterkt.


Tolstoj biedt een uitweg uit het ‘wij-zij’-denken in al zijn werken van na 1880. Maar hij is overal doodgezwegen, zoals met veel profeten en geloofshervormers in de geschiedenis is gebeurd. Vooral zijn religie-overstijgende visie op de wereldvrede vond in het sterk verdeelde Europa geen weerklank bij politici, kerkleiders en ook niet bij wetenschappers. Men vond hem veel te radicaal in zijn ondermijning van de fundamenten en structuren van Kerk en Staat.
Dat geldt niet voor een man als Mahatma Gandhi (1869-1948), die Tolstoj als zijn belangrijkste inspirator heeft beschouwd door zijn leer en praktijk van geweldloze weerbaarheid, die uiteindelijk geleid heeft tot de bevrijding van India na eeuwen van Engelse koloniale onderdrukking. Gandhi vertelt in zijn autobiografie (4) dat twee boeken hem als jonge vredesactivist in Zuid-Afrika bijzonder
hebben geïnspireerd: Tolstoj: ‘Het Koninkrijk Gods is Binnen in U!’ (5) en John Ruskin “Unto this last” (6)


Missie
Zijn missie was de mensheid weer terug te brengen naar de Weg (de Waarheid en het Leven) die Christus wees naar een toekomst van Liefde, Vrede en Gerechtigheid. Hij ziet daarin een taak voor christenen in al hun pluriformiteit zoals het geval was vóór het concilie van Nicea (325). Toen werden de dogma’s vastgesteld, die andere christenen (Arianen, Manicheeërs, Nestorianen en vele anderen) als ketters buiten het heil plaatsten. Vanaf die tijd is het religieuze ‘wij-zij’-denken ontstaan en is de
gefragmenteerde christelijke Kerk een starre, onverdraagzame en krachteloze religie geworden, die uiteindelijk door interne verdeeldheid te gronde gaat. Daarom is volgens Tolstoj van de Kerk als instituut geen heil meer te verwachten omdat die op uiterlijk vertoon, uitbuiting, bijgeloof, angst, uitsluiting en geweld is gebaseerd. De dogma’s moeten worden verworpen omdat die tot wantrouwen en scheiding tussen de volken en religies leiden en uiteindelijk tot geweld en oorlog, zoals de geschiedenis ons leert. Christenen dienen slechts de leefregels van Christus na te leven.


Leefregels van Christus
De leefregels van Christus vat hij in “Wat Ik Geloof” als volgt samen: a. niet boos worden en geen boosheid uitlokken; b. blijf trouw aan je eerste (ge)liefde; c. nooit een eed zweren en niet oordelenof veroordelen; d. het kwaad niet met geweld bestrijden maar met vreedzame middelen en e. nationalisme is uit den boze, dus geen wij-zij-denken.
Als mensen deze leefregels toepassen dan komt in de visie van Tolstoj het Koninkrijk Gods dichterbij. Interessant en baanbrekend is dat deze leefregels, ontdaan van dogma’s, door alle religies kunnen worden onderschreven en dus een basis vormen voor een universele wereldvrede. Dat is het profetisch perspectief dat Tolstoj schetst.
In ‘De Wet van de Liefde en de Wet van Geweld’ en zijn ‘Laatste Boodschap aan de Mensheid’ (7), doet hij aan het eind van zijn leven een laatste profetische appèl aan alle weldenkende en vredelievende mensen.


Deugden
In zijn totale oeuvre, van zowel vóór als na zijn bekering (hij noemt dat zelf ‘opstanding’) spelen morele aspecten een prominente rol. Pas in zijn christelijke periode is hij in staat de deugden religieus te duiden als stappen op de weg van het heil (Matt.5:48; 1Petr.1; Lev.19), de weg die leidt tot het Koninkrijk Gods op aarde.
In ‘Mijn Biecht’ toont hij aan dat ieder mens leeft omdat God in hem of haar is, ook al beseft men dat niet altijd. In ‘Wat Ik Geloof’ legt hij een theologische basis voor een moreel christendom op basis van de leefregels van Christus. De vraag: ‘Als God in mij is, waarom komt Hij dan niet in en door mij tot uitdrukking?’ beantwoordt Tolstoj met: ‘Ons ego (de beschermlagen, die ons ware ‘goddelijke zelf’ afdekken) verduistert de goddelijke vonk in ons. Alleen als de graankorrel sterft kan hij vrucht
dragen.’ (Joh.12:24)
In ‘Mijn Kleine Evangelie’ vat hij de vier evangeliën samen volgens de structuur en de diepe zin van ‘Het Onze Vader’, n.l. het ‘zoonschap’ van ieder mens. In dat werk laat hij de ‘wonderen’ met opzet weg, want zegt hij: wonderen leiden af van de kern van de boodschap van Christus, n.l. het ‘doen’ van Zijn Leer (Matt.7:24). Dit komt opvallend overeen met het Thomas Evangelie (8), dat pas 35 jaar na
de dood van Tolstoj gevonden in Nag Hammadi (Egypte) en waarschijnlijk van zeer vroege datum is. Hierin staan 114 uitspraken van Jezus (logions). Het geboorte- , levens- en lijdensverhaal ontbreken
hierin en ook de wonderen worden niet genoemd.

Heel concreet en actueel maakt Tolstoj zijn deugdenleer in het boekje ‘De Eerste stap’, 1892 (9), dat ‘avant la lettre’ gaat over aspecten van duurzaamheid, te beginnen met matigheid als eerste stap. Hierin legt hij de verantwoordelijkheid voor ons voortbestaan niet bij overheden, bedrijven of God,maar bij ieder mens persoonlijk.


Betekenis
De visie van Tolstoj kan juist in onze tijd van grote betekenis zijn nu de mensheid is in een cruciale fase van haar bestaan is beland, waar overconsumptie, bewapening en uitputting van grondstoffen de aarde en het leven zelf ernstig bedreigen.

Beslissende keuzes zijn noodzakelijk:

  1. Gaan we voort op de huidige weg van ongelimiteerde economische groei ten koste van milieu, grondstofbronnen, veiligheid en klimaat? Gaan we door met megalomane projecten zoals de bewapeningswedloop die ten koste gaan van de armen en kwetsbaren in de wereld, met grote risico’s van allesvernietigende oorlogen? Volharden we in het eigen gelijk, onze vermeende
    superioriteit en schijnzekerheid, gesteund door religieuze en kerkelijke dogma’s?
  2. Of keren we terug naar de bron (Christus) die inspireert tot vrede, liefde en gerechtigheid, maar die wel zelfverloochening van ons vraagt?
    De oude Tolstoj helpt om verantwoorde morele keuzes te maken. Zijn vredesboodschap en geloofsvisie zijn tijdloos en dus ook nu nog actueel en inspirerend. Het denken van Tolstoj komt in belangrijke mate overeen met dat van hedendaagse christelijke denkers, zoals Huub Oosterhuis, Brian McLaren, Gregory Boyd en Karin Armstrong, die echter niet naar Tolstoj verwijzen. Ook bij hen is hij onbekend.

  3. N.B. Sieuwert Haverhoek (1945) heeft zich ten doel gesteld de onbekende
    geschriften van Tolstoj vanuit het Engels weer voor geïnteresseerden
    beschikbaar te maken. Daartoe kan men hem benaderen via
    sieuwert.haverhoek@gmail.com voor een lezing over Tolstoj en zijn
    gedachtegoed. Zijn vertaalde werken worden dan gratis ter
    beschikking gesteld.
    Edy Korthals Altes (1924) is een oud- diplomaat en vredesactivist, die met
    name strijdt tegen de toename van de verspreiding van kernwapens. Hij laat
    zich eveneens door Tolstoj inspireren door diens religie-overstijgende visie.
Sieuwert Haverhoek
Edy Korthalt Altes

1 Lev Tolstoj.‘Mijn Biecht’ (1880), vert. Arthur Langeveld in 1998, uitg. Bijleveld
2 Lev Tolstoj. ‘Wat Ik Geloof’ (1884) vert. en uitg. Sieuwert Haverhoek in 2018
3 Lev Tolstoj. ‘Mijn Kleine Evangelie’ (1884) vert. Arthur Langeveld in 2002, uitg. 4 4. 4.M.K. Gandhi. Autobiografie (tot 1921) ‘Het verhaal van mijn eksperimenten met de waarheid’, Stichting
Actieve Geweldloosheid (1986).
5. Lev Tolstoj. ‘Het Koninkrijk Gods is Binnen in U!’ (1893). Vert. en uitg. Sieuwert Haverhoek 2019.
6. John Ruskin. “Unto this last” (1860), als E-book verkrijgbaar

7. Lev Tolstoj. ‘De Wet van de Liefde en de Wet van Geweld’ vertaling en uitgave door Sieuwert Haverhoek.
Vredesweekgeschenk 2019
8. ‘Het Evangelie van Thomas’, Bram Moerland, uitg. Ankh Hermes (2014)

  • 9. Lev. Tolstoj. ‘De Eerste Stap’ vertaling en uitgave Sieuwert Haverhoek 2019
  • Dag van de democratie

                           
    onze tempel van de democratie

    15 september is door de Verenigde Naties aangewezen als Internationale Dag voor de Democratie. Respect voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden en het principe van eerlijke, periodieke verkiezingen door algemeen kiesrecht zijn essentiële elementen van democratie.
    Los van een volksvertegenwoordiging, gekozen op basis van vrije, eerlijke en geheime verkiezingen, hangt democratie nauw samen met de scheiding van de machten, met name tussen de wetgevende (tweede Kamer), de uitvoerende (regering) en de rechterlijke macht. Normaliter is democratie gebaseerd op een grondwet die de vrijheid van burgers beschermt. Er hoort ook een maatschappelijk middenveld bij, wat gezien kan worden als het kloppende hart van een democratie. Dat middenveld bestaat uit duizenden organisaties die los van de overheid functioneren. Het maatschappelijk middenveld dient corrigerend op te treden.
    Een volledige democratie kent ook een vrije pers en andere media, die door controle en onderzoek misstanden voor het voetlicht brengen.
    Voor een democratie is het van belang dat zoveel mogelijk mensen meedoen: insluiting is het devies, niet uitsluiting. Helaas neemt niet iedere kiesgerechtigde deel en afhankelijk van het type verkiezing (Europa, nationaal, provinciaal en gemeente) varieert de deelname in Nederland tussen de 50 en 75 percent. Niet-deelnemers zijn ongeïnteresseerd of ontgoocheld in het functioneren van overheid en het politiek systeem of denken dat hun stem toch geen verschil maakt.
    We zijn ver gekomen in de loop van de geschiedenis in de deelname van het ‘volk’ in bestuursaangelegenheden. Het is nog maar iets meer dan een eeuw geleden dat in Nederland het algemene kiesrecht werd ingevoerd, eerst voor mannen en vervolgens voor vrouwen.
    Maar democratie kent ook zwaktes. Het laat lobbying toe van speciale belangen en daar wordt enorm in geïnvesteerd door gevestigde belangen. Bij de Europese Unie bijvoorbeeld, werken zo’n 25.000 lobbyisten, voor het overgrote deel voor grote bedrijven en andere zakelijke belangen. In Nederland is lobbying nog niet goed bij de wet geregeld en wordt er voortdurend misbruik gesignaleerd. De ogenschijnlijk permanente strijd tussen macht (van geld en kapitaal) aan de ene kant en maatschappelijke rechtvaardigheid aan de andere kant wordt nog steeds gestreden. En gezien de toenemende inkomensverschillen tussen rijk en arm, lijkt de eerste groep aan het langste touw te trekken. Deze strijd vindt ook plaats op wereldniveau, waar de belangen van arme ontwikkelingslanden het onderspit delven tegen rijke landen.
    Er zijn buiten democratie weinig alternatieve systemen om maatschappelijke rechtvaardigheid tot stand te brengen. Volgens een bekend gezegde van Churchill is democratie ‘de slechtste van de bestuursvormen, behalve al de andere’. De recente Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn daar een illustratie van.

    Trump op tour

    Je zou kunnen denken dat democratie alleen op algemeen politiek niveau zou spelen, maar dat is veel te beperkt. Democratie betekent inclusiviteit, inspraak en deelname, overal waar organisaties en maatschappelijke groeperingen zijn. Het dient ook plaats te vinden in persoonlijke relaties en in gezinnen. Het is daar zelfs essentieel, want daar kan het aangeleerd en geoefend worden. Het is een vorm van respect voor de ander. Democratisch opgevoede jongeren en andere personen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan democratie in de wijdere maatschappij.
    Fijne democratisch dag!

    democratie in de wereld (Economist)

    Internationaal recht en de V.N.

    Internationaal Gerechtshof , Vredespaleis Den Haag

    De Verenigde Naties zijn misschien wel het belangrijkste toonbeeld van de ontwikkeling van internationaal recht. De invloed daarvan op de recente geschiedenis en op het huidige wereldbestel is groot.
    De V.N. hebben zelf, zoals opgedragen in haar Charter, het internationale recht verder ontwikkeld. Meer dan 500 internationale verdragen zijn op die manier tot stand gekomen. Bekende voorbeelden daarvan zijn de oprichting van V.N. Fondsen en Programma’s. Die hebben op hun beurt ook weer internationaal recht ontwikkeld; een voorbeeld daarvan is het United Nations Environment Program dat aan de oorsprong van talloze milieuverdragen staat. De Gespecialiseerde Organisaties van de Verenigde Naties hebben ook internationale verdragen opgesteld.
    Een belangrijk element in de structuur van de Verenigde Naties en het internationale recht is het Internationale Gerechtshof. Dat zetelt in Den Haag, internationale stad van recht en vrede.


    Onder de rubriek ‘aparte artikelen’ van deze website vind je een kort essay over dit onderwerp.

    Vrouwe Justitia….recht zal zijn

    Internationale Dag ter Nagedachtenis aan de Slavenhandel en haar Afschaffing (UNESCO, 23 augustus)

    UNESCO, droefgeestig symboolbeeld van slavernij

    Deze Dag is door UNESCO aangewezen ter nagedachtenis aan de Atlantische Slavenhandel.
    De datum van de Dag, 23 augustus, verwijst naar de nacht van 22 op 23 augustus 1791 toen in het huidige Haïti een slavenopstand begon die uiteindelijk een cruciale rol zou spelen in de afschaffing van de trans-Atlantische slavenhandel.


    N.B. UNESCO sponsort ook het Slavernij-route project, gelanceerd in 1994 in Benin.

    Trans-Atlantische Slavenhandel


    Deze handel is uniek geweest in de hele slavernijgeschiedenis vanwege zijn duur, ongeveer vier eeuwen, de specifieke slachtoffers, zwarte Afrikaanse mannen, vrouwen en kinderen; en vanwege de intellectuele rechtvaardiging, d.w.z. de ontwikkeling van een anti zwarte ideologie en de wettelijke organisatie daarvan.
    De trans-Atlantische slavenhandel vormde de grootste deportatie van mensen in de geschiedenis en was een beslissende factor in de wereldeconomie van de 18de eeuw. Ze werd ook gedefinieerd als driehoek handel, die de economieën van drie continenten aan elkaar smeedde. Goederen uit Europa (vooral wapens en buskruit, maar ook textiel en andere producten), werden naar Afrika gebracht, waar die geruild werden voor slaven. Deze werden dan overgebracht naar Amerika en het Caraïbische gebied. Vandaar werd dan door dezelfde schepen vooral suiker, katoen, koffie, tabak en rijst naar Europa gebracht.

    trans-Atlantisch slavenvervoer

    Naar schatting zijn tussen de 25 en 30 miljoen mannen, vrouwen en kinderen gedeporteerd en als slaven verkocht in de diverse slavenhandel systemen. In de trans-Atlantische handel alleen al is de schatting 17 miljoen. Overledenen gedurende transport en als gevolg van twisten en kloppartijen niet meegerekend. Op Hollandse schepen kon de sterfte tot een derde van het aantal slaven oplopen.
    De drie-continenten trip duurde ongeveer 18 maanden. Spanje, Portugal, Nederland, Engeland en Frankrijk waren de belangrijkste Driehoeks handelsnaties

    Weerstand en afschaffingen

    De eerste voorvechters voor de afschaffing van de slavernij waren de gevangenen en slaven zelf. Rebellie en zelfmoord werden vaak gebruikt als de belangrijkste vormen van weerstand.
    Vanaf de jaren 1730 werd er al weerzin tegen slavernij in het Caraïbische gebied gesignaleerd, wat culmineerde in de bovengenoemde opstand in Haïti in 1791. Daar begon de aftakeling van het slavernij systeem, welke het begin aangaf van een drievoudige vernietiging van slavernij, de slavenhandel en het koloniale systeem.
    Al op het einde van de 17de eeuw waren er individuen en organisaties die pleitten voor de afschaffing van de slavernij, vooral in Engelssprekende gebieden. Twee belangrijke besluiten voor de afschaffing waren de ‘Abolition Bill’ in het V.K. in 1833 en een Frans decreet in 1848. In de V.S. moest de afschaffing wachten tot het einde van de Burgeroorlog (1865). Er kwamen daar vier miljoen slaven vrij.

    Keti Koti, Rotterdam voor 60.000 getransporteerde slaven


    Slavernij en Nederland


    Het aandeel van de Republiek in de Atlantische slavenhandel was gemiddeld zo’n vijf procent, ongeveer 500.000 mensen. De slavenhandel door de West-Indische Compagnie (WIC) heeft vooral in de beginjaren bijgedragen aan de status van de Nederlanden als economische wereldmacht.
    De slavenhandel werd echter aanvankelijk immoreel gevonden in de Nederlanden. Het ging in tegen christelijke normen en waarden en aanvankelijk hield men zich er daarom buiten.
    De Nederlandse slavenhandel nam later grote vormen aan, waarbij men in het Bijbelboek Genesis 9 – waarin de nakomelingen van Cham tot slavernij vervloekt worden – de rechtvaardiging vond: niet-christenen mochten als slaaf worden verkocht.
    In de achttiende eeuw groeide de slavenhandel enorm. Er waren jaren dat er meer dan honderdduizend slaven werden vervoerd. Frankrijk en Engeland namen echter de positie over van de Republiek, zoals dat ook ging met de overige handel. De slavenhandel bleek ook niet erg winstgevend voor de Nederlanders, in tegenstelling tot de Engelsen. Dit kwam mede door de hoge sterfte onder de slaven op de overtocht. Het kwam voor dat 30% van de slaven stierf aan boord van de schepen.

    Einde van de slavenhandel en afschaffing


    Door de economische recessie van 1773 was er een neergang van de gehele koopvaardij en daaronder ook de slavenhandel. Op economisch gebied werd de slavenhandel minder interessant door opkomst van de Europese suikerbietencultuur. De ontwikkeling van landbouwmachines zorgde voor een extra reden om de slavernij af te schaffen.
    In een overeenkomst met het V.K. werd in 1814 de Nederlandse Trans-Atlantische slavenhandel afgeschaft.

    Nationaal monument Nederlands slavernijverleden, Amsterdam


    Nederland schafte de andere slavernij in etappes af, eerst in de onder direct bestuur staande delen van Nederlands-Indië met ingang van 1 januari 1860 vervolgens in Suriname en de Nederlandse Antillen per 1 juli 1863. Op die dag kregen zo’n 35.000 slaven in Suriname en 12.000 slaven op de Nederlandse eilanden in het Caribisch gebied hun vrijheid.
    In sommige onder indirect bestuur staande delen van Nederlands-Indië en in de Nederlandse Goudkust bleef de slavernij nog een tijd voortbestaan.

    Moderne vormen van slavernij

    Slavernij komt ook nu nog voor. Sommige auteurs menen dat er in de hedendaagse wereld zo’n 200 miljoen slaven zijn. Zij duiden daarmee op al degenen, vooral vrouwen en kinderen in ontwikkelingslanden, die door contracten en horigheid tot bepaald werk voor bepaalde werkgevers zijn gedwongen (bijvoorbeeld sekstoerisme). Andere schattingen van slavernij, waarin alleen de werkelijk gedwongen vormen van werk zijn geteld, komen op ongeveer 28 miljoen.
    De ‘oude’ slavernij was gebaseerd op bezit dat wettelijk werd erkend en op het onderscheid naar etnische en raciale kenmerken. Slaven waren duur en de relaties tussen slaven en slavenbezitters waren vaak voor lange tijd, soms van generatie op generatie.
    De ‘nieuwe’ slavernij daarentegen is niet gebaseerd op officieel bezit, maar op andere wettige documenten, zoals contracten en schulden. Deze hedendaagse slaven zijn goedkoop, er is snel van hen af te komen, en het zijn eerder armen, kwetsbaren en ontheemden dan mensen met een bepaalde huidskleur of uit een bepaalde etnische groepering.


    De hedendaagse slavernij omvat:
    • ‘Pure’ slavernij van een mens die aan een meester is verkocht en geen rechten heeft.
    • Schuldslavernij, gedwongen tewerkstelling bij een bepaalde meester vanwege eerdere schuld of contractuele verplichting.
    • Dwangarbeid met het oog op productie, in onder meer gevangenissen, werkkampen en krijgsgevangenschap.
    • Gedwongen werk en uitbuiting in de prostitutie, vooral jonge kinderen en slachtoffers van mensenhandel. UNICEF schat dat er ieder jaar tussen de een en twee miljoen kinderen onder de 18 jaar via prostitutie geëxploiteerd worden. In Azië alleen al bijna 1 miljoen. Hun aantallen zijn het hoogst in India (400-500.000) en in Thailand (200.000)
    • Werk onder dwang en in onmenselijke omstandigheden tegen geen of ongeregelde betaling, zoals minderjarige meisjes die in fabrieken worden ‘opgesloten’ en wier loon wordt achtergehouden
    • Gedwongen werk en opsluiting voor huishoudelijke werksters

    De top-10 van landen met de hoogste percentages slaven bestaat verder uit Haïti, Pakistan, India, Nepal, Moldavië, Benin, Ivoorkust, Gambia en Gabon.

    In Nederland leven naar schatting 30.000 mensen in moderne slavernij. Dat is meer dan werd gedacht, stelt mensenrechtenorganisatie Walk Free Foundation in de jaarlijkse Global Slavery Index.

    30.000 moderne slaven in Nederland