Stoutmoedig avontuur Alex-1 (ind)

STOUTMOEDIG AVONTUUR ALEX (Individueel)             

WHATEVER YOU CAN DO, OR DREAM YOU CAN DO, BEGIN IT.
BOLDNESS HAS GENIUS, POWER AND MAGIC IN IT.
DO IT NOW!

Goethe / Murray

INHOUD                                                                     

• Inleiding tot het spel         3
• Scenario 1. Motivatie        6
• Scenario 2. Moedig verhaal (herschrijven)    10
• Scenario 3. Angst(-confrontatie)      14
• Scenario 4. Zelfvertrouwen en eigenliefde    19
• Scenario 5. Integriteit        24
• Scenario 6. Vertrouwen in anderen en het universum 30       
• Scenario 7. Persoonlijke omgang      35
• Scenario 8. Sociale controle       41
• Scenario 9. Initiatief nemen       45
• Scenario 10. Fouten en imperfecties     49
• Scenario 11. Bevlogenheid       52
• Scenario 12. Kwetsbaarheid en schaamte    56       
• Scenario 13. Liefde en vriendelijkheid     60
• Scenario 14. Omstanders en heldendom    65
• Scenario 15. Engagement en ontwikkeling    70

  Annex I. Meditatie op liefdevolle vriendelijkheid 75

  Annex II A. Bibliographie      76

  Annex II B. Films over Courage (Values In Action)    77

Inleiding tot het avontuur

Dit is een avontuur over de deugd ‘moed’, één van de zes deugden van het deugdensysteem van Seligman, ‘Values in Action’ (www.viacharacter.org). De bedoeling van dit avontuur is om je moediger te maken en je intrinsieke motivatie daarvoor te stimuleren. Het spel heeft vijftien scenario’s, die ieder een verschillend aspect van de deugd moed behandelen. Deze versie is opgezet als een cursus die je individueel kunt volgen.

Moedig wordt je door moedige daden te verrichten. Je wordt niet of veel minder moedig door alleen een los spelletje of een verhaal te lezen. Deze cursus steunt bijgevolg in belangrijke mate op het nemen van moedige of moed-ondersteunende acties.

Zich deugdzaam leren gedragen vergt aanhoudende oefening. Het kan altijd meer of beter. Jezelf opleiden in de deugd ‘moed’, evenals in andere deugden, kan een leven lang duren!

De beoefening van andere deugden en sterke karaktereigenschappen kan indirect bijdragen aan vorming in de deugd ‘moed’. Een aantal scenario’s heeft daar dan ook rechtstreeks mee te maken. Tussen twee scenario’s in suggereren we soms praktische opdrachten die direct of indirect bijdragen aan de vorming in moed.

Er is een soort standaard indeling voor de scenario’s. Ieder scenario heeft één of meer van de volgende toevoegingen: spreekwoord, informatieve video, lied, gedicht en filmtitel. Deze parafernalia zijn zo veel mogelijk afgestemd op het bijbehorende scenario. De gesuggereerde film(s) kunnen vrijblijvend bekeken worden.

Rond ieder scenario zouden in principe fysieke oefeningen gehouden moeten worden. Men moet lichamelijk worden aangemoedigd en warm  lopen om energie te ontwikkelen en dat te associëren met moedige intenties en gedrag.

Volgens de gebrandschilderde ramen van de Antonius Abt kerk in Scheveningen is het bloemsymbool voor moed de anemoon. De bloem ‘celosia’ staat in het algemeen voor stoutmoedigheid, een ouder begrip, identiek of sterk verwant met het begrip moed. Rood is de symboolkleur voor moed en vastberadenheid.

Om angst door moed te vervangen, bevatten de meeste scenario’s een suggestie voor angstconfrontatie. Die bestaat uit de betrokken angst in de ogen te kijken, met aangepaste ademhaling, mindfulness en eventueel meditatie.

Kleine dagelijkse, moedige daden zijn een effectieve stimulans voor de vorming van moed. Die zijn dan ook systematisch in de scenario’s ingebracht.

Het navolgen van een rolmodel is een krachtige manier van vorming. Men kan een rolmodel voor de hele deugd ‘moed’ hebben, maar men kan ook rolmodellen hebben voor één of meer aspecten (scenario’s).

Na de lichamelijke oefeningen volgt gewoonlijk een bijpassende song, die de fysieke opwarming aanvult, om nog beter gemotiveerd te zijn moedige actie te ondernemen.

Op het einde wordt een suggestie gedaan over een film die min of meer correspondeert met het onderwerp van het scenario. De films zijn vrijblijvend om te bekijken.

Het wordt door deskundigen sterk aangeraden zichzelf periodiek te bezinnen en tot rust te komen. Dit kan onder meer gebeuren door een wandeling in de vrije natuur, bijvoorbeeld vóór of na het volgen van een scenario.

We raden aan in de loop van de cursus het inspirerende boek van Franzeska Iseli, ‘The Courage Map’ (bol.com: 17.99; amazon (kindle 9.99) te lezen, bijvoorbeeld elke keer een hoofdstuk tussen de scenario’s in.

Het is aan de speler om te bepalen met welke frequentie hij/zij de scenario’s wil beleven. Als men er één per week zou doen, is het programma binnen ongeveer vier maanden voltooid. Niets zou beletten het dan nog eens te spelen met een keuze van, eventueel zelfgeselecteerde, meer uitdagende scenario-activiteiten.

We zouden graag je intrinsieke motivatie voor vorming in moed willen vergroten. Allereerst geldt dat de deugd zijn eigen beloning kent. We vertrouwen erop dat je dat met dit programma proefondervindelijk zult ervaren. Voor het moment hebben we op het einde van ieder scenario een waardering voor uitgevoerde activiteiten ingebracht: één ster of twee sterren naar gelang de zwaarte van de uitdagingen. Het totaal aantal sterren is 100. Er zijn  48 één-ster en 26 twee-ster activiteiten. Op het einde van ieder scenario staat, naast de scores voor dat scenario, het totaal aantal (zelf in te vullen) sterren tot dan toe. Dat totaal aantal punten geeft de vordering in het spel aan. De sterrenscores zijn een eenvoudige vorm van gamificatie.

Wat ook leerzaam zou kunnen zijn is een dagboek bij te houden over de gemaakte vorderingen. Dat stimuleert nadenken en bevordert de geheugenkennis.

We zouden de gamificatie graag verder doorvoeren om  intrinsieke motivatie voor grotere moed te stimuleren. Deskundige vrijwilligers die dat met ons willen realiseren zijn van harte welkom. (a.h.j.vissers@kpnplanet.nl)

        Moed

   Nooit de moed opgeven
   ook al is het (leven) soms zwaar

   Durven om verder te leven
   met en voor elkaar
   Nooit zomaar accepteren
   laat een uitdaging niet staan
   Huilen, lachen, knokken, leren
   om toch weer verder te gaan
   Nooit? probeer het maar
   geef het niet snel gewonnen
   Iemand staat altijd ergens klaar
   bij elkaars levensbronnen

 SCENARIO 1. MOTIVATIE

Voordelen van moedig zijn

In dit spel behandelen we één van de vier kardinale deugden, namelijk ‘moed’. Zoals Franzeska Iseli, de auteur van het glorieuze boek ‘The Courage Map’ het zegt, is ‘moed’ één van de sterkste krachten om je leven vorm te geven. Moed stelt je in staat jezelf te blijven, anderen te leiden door goed voorbeeld, een positieve invloed te hebben en te leven zonder spijt. Aristoteles (382 – 322 BC), Vader van de Deugden, noemde dapperheid de eerste deugd omdat ze alle andere deugden mogelijk maakte.

Iedereen kan zijn voordeel doen met moediger gedrag. Het is lofwaardig dat je door dit avontuur aan te gaan, probeert de deugd moed bij je te versterken. Daar zul je veel profijt van hebben!

Een eenvoudige, recente definitie zegt dat ‘moed’ een mentale of morele kracht is om gevaar, angst of moeilijkheid te confronteren en daarin te volharden.

In de behandeling van de deugden volgen we de ‘leer van Seligman’, een wetenschappelijke methode voor de classificatie van deugden. Zijn classificatie (Values in Action, VIA) kent zes deugden, onderverdeeld in 24 karaktersterktes. Moed (courage) is één van de zes VIA deugden. De andere vijf zijn: kennis & wijsheid, rechtvaardigheid, menselijkheid, transcendentie en gematigdheid.

De VIA-deugd moed (courage) zelf is onderverdeeld in vier karaktersterktes, te weten, dapperheid/durf, volharding, integriteit en vitaliteit. Bij de huidige bespreking van deze vier karaktersterktes houden we de term dapperheid nog even aan, maar later gaan we over op het algemene begrip ‘moed’. (Misschien interessant: een gratis deugdentest van VIA-IS is beschikbaar via https://www.viacharacter.org/ )

Moed is een vaardigheid die aangeleerd of versterkt kan worden. Een proces dat je regelmatig, zo mogelijk zelfs dagelijks, dient te onderhouden. Sommige deskundigen zeggen dat ‘moed’, om productief te zijn, leiding en discipline nodig heeft. Anderen geven impliciet aan (bijvoorbeeld Franzeska Iseli en Toon Hermans) dat er ook een algemeen moedige levenshouding is die de eigenaar in staat stelt frequent en impromptu moedige daden te verrichten.

Het is essentieel voor de vorming in moed dat je daarvoor gemotiveerd bent. Het gaat hier voornamelijk om intrinsieke, en niet om extrinsieke, motivatie. Die intrinsieke motivatie stoelt op de volgende drie elementen: zelfstandigheid, meesterschap en verbondenheid. Het gebruik van stimulerende middelen en frivole aanmoediging zijn voorbeelden van externe motivatie, waar wij niet op ingaan.

‘Moed’ moet je doen om effect te hebben. Zoals Eleanor, de bekende echtgenote van de Amerikaanse President Roosevelt het zei: ‘Doe elke dag een moedige daad of een ondersteuning ervan, via dankbaarheid, vriendelijkheid en behulpzaamheid.’

Er is fysieke en er is morele moed. Fysieke moed, dapperheid, was de oorsprong van het huidige begrip ‘moed’. Morele moed heeft volgens Kidder betrekking op de vijf waarden: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, mededogen en rechtvaardigheid.

Moedig leven geeft je vrijheid omdat die voorkómt dat je steeds in een angstgevangenis leeft. Moed stelt je in staat jezelf zijn, waarbij je kunt leven volgens je eigen principes en waarheid.

Moed is niet altijd een deugd. Ze moet daarvoor in dienst staan van positieve of morele doeleinden. ‘Goede moed’ vraagt flexibiliteit, uithoudingsvermogen en veerkracht.

Een authentiek ik geeft grotere mogelijkheden voor zelfontwikkeling. Als je moedig bent, durf je risico’s te nemen om eigen ideeën en voornemens uit te voeren en nieuwe avonturen aan te gaan. Je durft ongemakkelijke vragen te stellen en een vruchtbare dialoog te houden. Met moed durf je problemen frontaal aan te vallen, wat meestal leidt tot snellere oplossingen.

Moed brengt groter engagement, optimisme en enthousiasme. Als moedig mens kun je voor anderen een goed voorbeeld zijn, want moed is inspirerend, aantrekkelijk, ambitieus en aanstekelijk.

De volgende video illustreert de aantrekkelijkheid van de deugd moed.

Lichamelijke oefeningen en een gezonde levensstijl zijn bevorderlijk voor enthousiasme en bevlogenheid. Ze stimuleren lichamelijke kracht die via klassieke conditionering in dienst gezet kan worden van moedige houdingen en gedrag. Verzorg jezelf lichamelijk en maak dat je er steeds op je best uitziet. Dat geeft zelfachting en zelfvertrouwen, een basis voor moedig gedrag.

Filmtips:
– GGSC Brave Heart Film Award: Marcel the Shell with Shoes on. Official Trailer. You Tube (vrijblijvend)         
– GGSC Perseverance Award: She Said. Official trailer. You Tube

                                                     

SCENARIO 2. MOEDIG VERHAAL (HER)SCHRIJVEN

      ‘Het universum is gemaakt van verhalen, niet van atomen’

                                                                        Muriel Rukeyser (1913-1980)

‘Onze breinen zijn ingericht om orde te scheppen via samenhangende verhalen. Die verhalen zijn onze ankers. Een verhaal geeft structuur en motivatie in het leven. Verhalen zeggen ons wie we zijn, wat het belangrijkste is, waartoe we in staat zijn en waar het in onze levens allemaal over gaat. Verhalen zijn een soort lens waardoor we naar de wereld kijken. Ze scheppen overtuigingen, creëren gewoontes en leiden tot resultaten.

We willen, bewust of onbewust, allemaal moedig in het leven staan. Gedurfder, vrijer leven, zonder of met minder angst. Verhalen zijn een essentiële leidraad daarvoor. Ze lenen zich uitstekend voor het beschrijven van moedige gebeurtenissen. Ze bepalen voor een groot deel of we de wereld en het leven moedig of angstig benaderen. Als we negativisme uit de weg willen gaan en de wereld met meer moed willen bezien, dienen we onze verhalen te herformuleren. Verhalen zijn niet alleen van toepassing op grote daden in het verleden, maar ook op eenvoudige, dagelijkse gebeurtenissen.

Vervolgens doe je lichamelijke oefeningen voor fysieke bemoediging en energie-opbouw. Oefeningen die meer stroken met schrijven en bedachtzaamheid, zoals yoga.

Ondertussen inspirerende muziek

Maak, op basis van het bovenstaande, een ontwerp van je eigen moedige verhaal. Heb het daarbij zo mogelijk ook over je hogere levensdoeleinden en je belangrijkste kernwaarden. Voorbeelden van belangrijke waarden zijn: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, fairness en mededogen. Welke voornemens heb je om moedig te worden? Voornemens zijn krachtig en inspireren tot actie. Actie geeft vertrouwen en moed. Observeer je gedachten; welke gebieden zijn speciaal belangrijk. Zoals de leeuw aangaf, zijn eventuele imperfecties en fouten geen probleem: ze zijn er om van te leren. Mogelijk is schrijven niet je sterkste kant en voel je je kwetsbaar. Als je er meteen aan begint, verdwijnt je bezorgdheid. De exacte schrijfkunst is hier niet zo voornaam, het gaat om de inhoud en samenhang van je verhaal.

Opdracht 1: Volgende scenario je moedige verhaal inleveren
Opdracht 2. Een sociale of altruïstische daad stellen.

                                             

SCENARIO 3. ANGST(-CONFRONTATIE)

Bang

Ik ben niet bang voor stroppen
Voor floppen ben ‘k niet bang
Voor klappen noch voor schoppen
Voor kleunen op mijn wang
Ik wil geen woord meer horen
Van angst voor zorg en pijn
‘k heb al te veel verloren
Met botweg bang te zijn
Mijn moed was maar héél pover
Mijn lef was valse schijn
‘k heb nu geen tijd meer over
Om bang voor iets te zijn
Nu wil ik vrijuit leven
Als ’t effen kan héél lang
‘k ben niet kapot te krijgen
Dat komt: ik ben niet bang.

                                         Toon Hermans

‘We kennen allemaal angst. Angst en moed zijn bijna een koppel: geen moed zonder angst. Angst is een natuurlijke reactie die ons beschermt tegen gevaren. Maar vaak is angst onnodig of kan ze overwonnen worden. Angst betekent dat je niet alles uit het leven haalt. Het leven moedig en liefdevol aanpakken kan helpen angst te vervangen door vrijheid, zelfliefde, groei en compassie met anderen.

Men dient die angst te accepteren en manieren te vinden om haar te controleren. Angst-oplossing door confrontatie is veel beter dan als een angsthaas door het leven te gaan, alles en iedereen steeds te ontzien en steeds bezorgd te zijn dat je de dingen niet goed doet. De kern van moedig worden is het ‘ondergaan’ van de angst. Dan verdwijnt die op den duur vanzelf en ben je vrij. Als je angsten ontwijkt is er een goede kans dat die zich elders, en mogelijk in negatiever vorm, gaan manifesteren. Angstbeheersing is een emotioneel en geen verstandelijk engagement’.

‘Er zijn diverse dingen om bang voor te zijn, bijvoorbeeld angst om initiatief te nemen, om anderen te vertrouwen, om de waarheid te spreken, om in het openbaar op te treden, om iemand op te bellen. Mensen die bang zijn om iets te doen, hebben vaak weinig of geen vertrouwen. Het gebrek daaraan manifesteert zich op verschillende manieren, zoals uitstel, perfectionisme en oplichterssyndroom (onnodig bang om door de mand te vallen).

Gerechtvaardigde angst heeft de mogelijkheid om ons uit een benarde positie te redden. Angst is evenwel niet altijd legitiem. Soms is het eerder opwinding dan een waarschuwing voor reëel gevaar. Nodeloze angst leidt tot aarzeling en belemmert slagvaardigheid.

De deugd moed is het midden tussen roekeloosheid aan de ene kant en verlegenheid aan de andere. Mensen die geen angst kennen zijn potentieel geneigd tot roekeloosheid’.

Angstconfrontatie is dus uitermate belangrijk in het ontwikkelen van moed. Angst moet je frontaal aanvallen. Bij de confrontatie kijk je je angst recht in de ogen. Tegelijkertijd observeer je haar van een afstand zonder te oordelen (mindfulness). Op die manier verdwijnt die angst vanzelf. Bij mindfulness kun je je ademhaling reguleren; je kunt er ook bij mediteren. Als de angst weer terugkomt, herhaal je dit proces. Via ademhaling, meditatie, yoga en mindfulness kun je dus angstmomenten onder controle krijgen. Angst is namelijk primair basaal en kun je niet beredeneren en controleren met je verstand. Door te kalmeren via ademhalingsoefeningen, breng je er het lichaam toe zich te ontspannen’.

‘Je krijgt kracht, moed en vertrouwen door elke ervaring waarin je de angst echt in de ogen kijkt’.

Eleanor Roosevelt, V.S. 1884-1962

‘

Eensgezind advies van alle deskundigen op dit terrein: doe dat waar je bang voor bent en blijf het doen. Gebrek aan daadkracht kweekt twijfel en angst.
Door verbetering van je levensstijl, inclusief fysieke beweging, kun je je moed vergroten; een goed functionerend lijf geeft schwung en lef’.

‘Angst is bijna altijd een gelegenheid om te leren en te groeien.’

Opdrachten: – Welke zijn jouw grootste angsten? Confronteer er één van volgens boven aangegeven methode.
– Een vriendelijke of behulpzame daad stellen

SCENARIO 4. ZELFVERTROUWEN EN EIGENLIEFDE

‘If your compassion does not include yourself, it is incomplete’

onbekend

‘Vertrouwen is één van de grote drijfveren om stoutmoedig te leven. Zonder vertrouwen is het waarschijnlijk dat je handelingen en beslissingen geleid worden door onzekerheden en angsten. Er is een sterke band tussen morele moed en vertrouwen. Er zijn drie soorten vertrouwen: zelfvertrouwen, vertrouwen in anderen en vertrouwen in de voorzienigheid (geloof, universum); alle drie belangrijke stimulansen voor moedig zijn.

Leer allereerst jezelf te vertrouwen. Hoe meer je dat doet, hoe moediger je je voelt. Moed is geen roekeloosheid. Het is vertrouwen in jezelf en in je kwaliteiten en dat je moedige beslissingen maakt in lijn met wat je kunt, niet in lijn met wat anderen zeggen of doen. Het is vertrouwen in wat je kan en wat je kunt leren. Je denkt positief over jezelf en je kwaliteiten. Je vergroot je zelfvertrouwen door durven voor jezelf op te komen en je grenzen aan te geven. Vooral op het ‘kantelmoment’ van een moedige beslissing heb je zelfacceptatie en zelfvertrouwen nodig. Als je eerst op jezelf vertrouwt, weet je wanneer je anderen kunt volgen. Heb vertrouwen in je geschiktheid om met lef te leven’.

Zelfliefde is het volledig accepteren en houden van jezelf:

•  Durf jezelf op de eerste plaats te zetten;
• Wees jezelf. Weet wat je kernwaarden zijn;
• Vergroot je comfortzone;
• Verzorg je lichaam en je uiterlijk;
• Spendeer tijd met jezelf (beperk smartphone);
• Ontdek je talent;
• Stop met jezelf vergelijken;
• Durf fouten te maken;
• Stop met twijfelen, begin met doen;
•  Laat de verwachtingen van anderen los;
• Leer ‘nee’ te zeggen;
• Kijk niet terug naar het verleden;
• Vertrouw op je intuïtie;
• Aanvaard de goede, maar ook de slechte dingen.

‘Doe fysieke oefeningen. Die helpen je beter in je vel te zitten en dat is een belangrijke basis voor zelfvertrouwen’.

Identificeer zo mogelijk een rolmodel, iemand die veel zelfvertrouwen heeft en toch bescheiden is. Overleg eens met hem/haar.

Gedicht van Charlie Chaplin, 1889 – 1977

“Toen ik van mezelf begon te houden,
zag ik in dat mijn onrust en emotioneel lijden signalen zijn,
dat ik niet leef in harmonie met mezelf.
Nu weet ik: dat is AUTHENTICITEIT.

Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik hoeveel ik iemand kan kwetsen
als ik plotseling verlangens opdring
zelfs als ik wist dat de tijd er niet rijp
voor was en de ander er niet klaar voor was
zelfs als ík die ander was.
Nu weet ik: dat is RESPECT.

Toen ik van mezelf begon te houden,
verlangde ik niet langer naar een ander leven
en zag ik dat alles in de wereld om me heen
een uitnodiging is om me te ontwikkelen.
Nu weet ik: dat is GROEI.

Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik dat ik altijd op het juiste moment op de juiste plek ben
en dat alles gebeurt op precies het juiste moment.
Ik kan dus rustig zijn.
Nu weet ik: dat is ZELFVERTROUWEN.

Toen ik van mezelf begon te houden,
stopte ik om elke minuut te vullen en
plannen voor de toekomst te maken.
Nu doe ik alleen dat waar ik blij van word
waar ik van houd en wat mijn hart laat zingen
op mijn eigen manier en in mijn eigen tempo.
Nu weet ik: dat is EENVOUD.

Toen ik van mezelf begon te houden,
heb ik me bevrijd van alles wat niet goed voor me was:
voeding, mensen, spullen, situaties
en alles wat aan me trok, wat me weg leidde van mezelf.
Eerst noemde ik het ‘gezond egoïsme’.
Nu weet ik: dat is LIEFDE VOOR JEZELF.

Toen ik van mezelf begon te houden
stopte ik met steeds mijn gelijk willen halen
en sindsdien merk ik steeds vaker
dat niets zwart of wit is.
Nu weet ik: dat is BESCHEIDENHEID.

Toen ik van mezelf begon te houden
wilde ik niet langer in het verleden leven en me geen zorgen
meer maken over de toekomst.
Nu leef ik alleen in het moment
in het hier en nu, waarin alles gebeurt.
En ik noem dat: ZIJN.

Toen ik van mezelf begon te houden
zag ik in dat mijn gedachten met me aan de haal kunnen gaan
en me een naar gevoel kunnen geven.
Maar toen ik mijn hart liet spreken, werd mijn geest een waardevolle bondgenoot.
Nu noem ik deze verbinding: de WIJSHEID VAN HET HART.

Wanneer we van onszelf gaan houden
hoeven we niet langer bang te zijn voor confrontaties
met onszelf of met anderen.
Zelfs sterren botsen weleens
en daaruit worden weer nieuwe werelden geboren.
Nu weet ik: dat is LEVEN!”

Filmtip: The Self-Acceptance Award: Bohemian Rhapsody. Official Trailer YouTube vrijblijvend)

Opdracht: – Inventariseer jouw sterke en zwakke eigenschappen,  eventueel aan de hand van de eerder genoemde VIA -test

Scenario 5. Integriteit          

‘Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel’

‘De deugd moed heeft de volgende vier karaktersterktes: dapperheid/pit, volharding, integriteit en vitaliteit.’

Integriteit omvat waarheidsliefde, verantwoordelijkheidsgevoel, authenticiteit, oprechtheid, morele coherentie en eerlijkheid. 

Integriteit, bestaande uit authenticiteit en eerlijkheid, gaat over een karaktertrek waarbij mensen zichzelf zijn en accuraat vertolken, zowel privé als publiek, hun innerlijke toestand, intenties en engagementen. Vitaliteit behelst actieve begeestering (bevlogenheid) en enthousiasme, vooral van belang bij uitputtende omstandigheden (zie scenario 11). Volharding is doorzettingsvermogen, d.w.z. ondanks tegenslag en uitputting toch door blijven gaan.

De volgende gedragscriteria zijn er kenmerkend voor:

•  Een regelmatig gedragspatroon dat overeenkomt met aangehangen waarden: doen wat men zegt. Publieke rechtvaardiging van morele overtuigingen, zelfs als die meningen niet populair zijn
• Publieke rechtvaardiging van morele overtuigingen, zelfs als die meningen niet populair zijn;
• Omgang met anderen met zorgvuldigheid, zoals blijkt uit het helpen van anderen in nood.
• Authenticiteit verwijst naar emotionele echtheid en ook psychologische diepte. Letterlijk betekent “authentiek”:  geloofwaardig, betrouwbaar of echt. Je komt ‘echt’ en oprecht over in je gedrag en houding. Je toont je ware gezicht. Je doet je niet mooier voor dan je bent. Je bent openhartig, eerlijk en transparant naar jezelf en naar anderen.

Eerlijkheid verwijst naar feitelijke waarheidsgetrouwheid en interpersoonlijke oprechtheid. Eerlijkheid kan op vijf manieren aangetast worden: door liegen, misleiden, stelen, bedriegen en beloftes niet nakomen. Wij vinden eerlijkheid een erg belangrijke gedragseigenschap.

Allereerst moet je eerlijk tegen jezelf zijn. Nuchter en eerlijk de omgeving waarnemen en jezelf oprecht informeren. De waarheid steeds tegen jezelf spreken, positivistisch, niet illusoir. Zo nodig, voor jezelf en je meningen opkomen en in waarheid leven. Dat is geen sinecure want we hebben de neiging de omstandigheden en feiten te verbloemen ten eigen gunste. Bij eerlijk zijn tegenover anderen komt er kwetsbaarheid bij kijken. Degene waarmee je praat zou het je wel eens kwalijk kunnen nemen als je hem of haar de waarheid vertelt. Je zou je goede relatie kunnen schaden en bij een groep zou je wel eens uitgestoten kunnen worden. Je neemt risico en het vergt moed de waarheid te vertellen. Maar op de langere duur geeft het belangrijke voordelen, want je baseert je op de werkelijkheid. En die zal normaal beter gedijen als je eerlijk spreekt. Een voordeel van de waarheid spreken is dat je je leugen niet hoeft te verbergen of te verbloemen. Dan hoef je ook minder te onthouden, hoef je niet met twee realiteiten rekening te houden, de valse aan de ene kant en de ware aan de andere kant. Maak het voornemen steeds eerlijk, oprecht en met begrip tegen anderen te spreken. Dat is integriteit’.

                  

Identificeer een rolmodel in je omgeving, iemand die (goud)eerlijk is en de eigenschap heeft anderen zo eerlijk mogelijk de waarheid te vertellen.

Laat de volgende song je inspireren

‘Ga eens een eerlijk gesprek met vriend of familielid aan om een ernstig probleem op te lossen. Je dient je angst daarvoor rechtstreeks te confronteren met gebruik van rustgevende ademhaling en mindfulness. Je kunt waarborgen inbouwen door het gesprek goed voor te bereiden. Wees empathisch en tactvol. Gebruik daarbij zo mogelijk humor. Gedurende het gesprek respect tonen; blijf zo veel mogelijk het probleem objectief en constructief behandelen; veel luisteren, tachtig procent van goede communicatie bestaat uit actief luisteren.

Je maakt jezelf kwetsbaar door eerlijk te zijn. Je relatie zou verstoord kunnen worden of tegenmaatregelen oproepen. Benadruk dat je het goed bedoelt, eventueel in beider belang. Misschien maak je fouten in het gesprek. Verontschuldig je daarvoor, corrigeer zo snel mogelijk en leer ervan.

Een rechtstreekse beloning is al dat het probleem waarschijnlijk uit de weg is geruimd’

De waarheid

De waarheid leeft
Een leugen is dood
De waarheid geeft
De waarheid beloont
Een leugen is wat je
van je waardigheid beroofd
Een leugen houdt je wakker
Verankerd in je hoofd

Leef voor de waarheid
en de waarheid laat je leven
Vermijdt alle kwaadaardigheid
van leugens door te weten
Dat een leugen maar voor even is
En dat de waarheid nooit zal vergaan
Zo onbevangen als de wijsheid,
Bepaald de waarheid jouw hele bestaan

Filmtip: The Invention of Lying (2009) Official Trailer. You Tube.

Opdracht: Vergeet de dagelijkse moedige daad niet. Kies zelf welke dat mag zijn.

SCENARIO 6. VERTROUWEN IN ANDEREN EN HET UNIVERSUM

 ’ Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard’.

onbekend

‘Vertrouwen in anderen is één van de drie vormen van vertrouwen. Dat vertrouwen houdt niet in om naïef of onoplettend te zijn. Mensen menen het gewoonlijk goed; waardeer ze daarom positief en vertrouw ze in principe. We schenken doorgaans toch ook vertrouwen aan de dokter, de automonteur en andere dienstverleners! Als je mensen vertrouwen schenkt, waarderen ze dat en schenken dat dan jou ook makkelijker. Wederzijds vertrouwen maakt het sociale leven warmer en makkelijker.

‘Vertrouwen is moed en trouw is kracht’  

Marie von Ebner-Eschenbach   

Als je, omgekeerd, handelt alsof iemand niet te vertrouwen is, zal dat waarschijnlijk op dezelfde negatieve manier beantwoord worden. Moreel moedige mensen hebben een altruïstisch perspectief en voelen zich verbonden door een gezamenlijke menselijkheid; anderen zien ze daarbij niet als buitenstaander of vreemdeling maar als medemens!

Als je anderen vertrouwen in het werk schenkt en verantwoordelijkheden delegeert kun je veel meer gedaan krijgen. Het schept ook een prettiger atmosfeer waarbij collega’s en partners hun uiterste best zullen doen om het geschonken vertrouwen waar te maken, onder andere door meer verantwoordelijkheid en initiatieven te nemen.

Een van de beste manieren om jouw betrouwbaarheid te stimuleren is dus om anderen te vertrouwen. Betrouwbaar gedrag is voorspelbaar, duidelijk, eerbaar en eerlijk. We kunnen deze bronnen van vertrouwen in onszelf versterken door ieder van die vier kenmerken in  ons gedrag te laten zien.

Bij het fenomeen vertrouwen is het van belang oprecht en goudeerlijk te zijn. Vertrouwen winnen is een langzaam proces. Je kunt het grotendeels verliezen met één misstap.

Vertrouw ook op de voorzienigheid. Als je dat doet is het makkelijker moed te tonen omdat je er dan vanuit gaat dat alles op zijn pootjes terecht komt. Sommigen leggen hun vertrouwen in een Hoger Wezen, anderen in het universum. Weer anderen vertrouwen erop dat Vrouwe Fortuna hun welgezind is’.

Iseli geeft drie stappen aan die je kunt zetten om los te laten. Die kunnen toegepast worden op resultaten, personen, voorwerpen, emoties, ervaringen of omstandigheden. De eerste stap is om duidelijkheid te krijgen; duidelijkheid in je visie, voornemens en doeleinden. De tweede stap is om je volledig te engageren en vierkant te staan achter wat je wilt of doet. De derde stap is om je los te maken van het uiteindelijke resultaat, want je kunt tenslotte toch alleen maar invloed uitoefenen op je eigen gedrag, niet op de economie of het weer. Onbewust blijft men dan op het bereiken van de doeleinden gericht. Hoe meer je je verwachtingen opgeeft en loslaat, hoe meer rust, vreugde en tevredenheid je ervaart.

Niet-gerealiseerde verwachtingen leiden vaak tot angstige gedachten, emoties en gedrag. Door een band te leggen met het uiteindelijke resultaat geef je macht weg’.

 

 Filmtips

SCENARIO 7. PERSOONLIJKE OMGANG

’Never be afraid of anyone; the best procedure for doing this is to

 love people and always see the best in them’.

Norman Vincent Peale

‘Sociale vaardigheden hebben betrekking op de omgang en communicatie met anderen. Belangrijk hierbij is het hebben van inzicht in de gevoelens van anderen en het kunnen beïnvloeden daarvan.

Voorbeelden van sociale vaardigheden zijn luisteren, een gesprek op gang brengen en houden, iemand een compliment geven, jouw mening geven, iets weigeren, voor jouw belangen opkomen en reageren op kritiek. Al op hele jonge leeftijd leer je als kind hoe jij contact kunt maken met andere mensen.

Speelsheid en humor is goed voor moedig gedrag en ontwikkeling daarvan. Speelsheid is een subtiele kunst die moeilijke beslissingen, gesprekken en handelingen die moed eisen, kan vereenvoudigen. Deze luchthartigheid haalt de scherpe kantjes van omstandigheden of beslissingen af die je anders bevreesd zouden kunnen maken. Speelsheid brengt licht in de duisternis en opent de deur voor moed. Met speelsheid geef je impliciet aan dat je de moed hebt om kwetsbaar te zijn. Iemand die speels is, sluit anderen in. Speelsheid is elegant, charismatisch en intelligent!

Mopje

Vader bekijkt het rapport van zijn zoon. ‘Ik mis een tien’, zegt hij. ‘Een tien, waarvoor’? vraagt zoon. ‘Voor de moed om me zo’n rapport te laten zien’!

Lachjekrom.com

Speelsheid ontwapent anderen. Er zijn zeven manieren om speelsheid te vergroten:

• Jezelf niet te serieus nemen;
• Maken dat mensen zich speciaal voelen. Mensen zullen je helpen succes te boeken als je ze met speelse energie benadert. Als je bewust ervaart dat de wereld en de mensen je willen helpen en geen tegenstanders zijn, verandert je wereldbeeld en instelling; liefde en vriendelijkheid doen dat ook;
• Speelsheid wordt uitgedrukt in je lichaamstaal. Er is niets zo uitnodigend bijvoorbeeld dan een vonkje in je ogen, dat charisma en speelsheid aangeeft;
• Een vriendelijke uitnodiging. Speelsheid verzacht de druk op intermenselijk gedrag. Het helpt je om moedig voor iets of iemand te zijn zonder te beleren; en het is een voorzichtige uitnodiging voor anderen om jou na te doen;
• Een goede manier om luchthartigheid in een gesprek te brengen is om een situatie (opzichtig) te overdrijven. Doe dat met een vriendelijke snuit, niet cynisch. Een tweede manier is het tegenovergesteld positieve te noemen van wat je negatief hoort of constateert;
• Nieuwsgierig blijven. Nieuwsgierigheid is een grote stimulans voor speelse moed. Het leven blijft erdoor met verwondering gevuld;
• Speels ongenaakbaar zijn. Een lichte houding van oneerbiedigheid. Je hebt vrede met jezelf en niets wat anderen over je zeggen kan je echt raken. Je doet wat correct is en je doet het op jouw manier. Doe het speels, niet serieus of agressief’.

Video: Sadhguru-Being playful does not make you irresponsible in life-Must Watch • Sep 29, 2020. 13 min.

‘Speelsheid geeft je ook de gelegenheid om anderen subtiel de waarheid te zeggen. Je kunt speels openhartig zijn op een manier die beleefd en niet beledigend, vriendelijk en niet arrogant is. Speelsheid heeft de magische kracht om mensen snel te ontwapenen. Het is bijna onmogelijk speelsheid te weerstaan.

Lichte conversatie

Voor oppervlakkige contacten in het dagelijks leven maakt vaardigheid in ‘small-talk’ het leven een stuk gemakkelijker. Regels daarvoor:

• Doe het in stappen: zorg eerst voor korte contactmomentjes, een eenvoudige vraag of verzoek, b.v. ‘hoe laat heb jij het?’ Daarna kent de ander je en kun je op het eerdere contact verder bouwen.
• Soms nemen anderen het initiatief en wordt simpel gevraagd hoe het met je gaat? Daar kun je een vervolgvraag of opmerking op laten volgen.
• Interessante gesprekken komen op gang wanneer je iemand uitlokt om op een concreet moment in het verhaal te beginnen.
• Om weer van iemand los te komen moet je eerst een natuurlijk moment zoeken om in te haken. Laat vervolgens weten dat je geluisterd hebt en kondig het einde aan. Eindig het gesprek(je) zonder de woorden ‘maar’, ‘gewoon’, ‘echt’ en ‘wel’
• Een positieve houding begint bij de lichaamstaal: iets simpels als een glimlach of oogcontact doet wonderen. Vervolgens is het de kunst om in het diepe te springen, waarbij je jezelf voorhoudt dat jij leuk bent, je gesprekspartner leuk is, en een praatje ook’.

Opdracht: Groet vandaag enkele vreemden, vriendelijk en met respect, disrespect komt voort uit angst. Maak een praatje volgens bovengenoemde regels.

Als je contact met een vreemde maakt, maak je jezelf een beetje kwetsbaar, want de ander zou misschien niet of negatief kunnen reageren. Die kans is echter klein, iedereen bedoelt het gewoonlijk goed en het blijkt dat de meeste mensen geen bezwaar hebben tegen een niets verplichtend praatje of dat zelfs verwelkomen. Als je aarzelt, haal van tevoren diep adem, kalmeer jezelf, tover een lach op je gezicht en doe het zonder aarzelen.

Het gebruik van bovenstaande regels en suggesties zijn in feite waarborgen dat je initiatief grote kans van slagen heeft.

• Mogelijk heb je een vriend of familielid, die makkelijk contact met vreemden maakt. Observeer het gedrag van die persoon en praat eens met hem/haar.
• Maak een volgende keer ook eens contact met een (aantrekkelijke) vreemde van het andere geslacht; daar gelden dezelfde regels voor, maar kwetsbaarheid is waarschijnlijk groter. Die moet je mogelijk in een tijgerkooi zetten!
• Misschien bega je fouten of onhandigheden in je omgang met anderen. Maak er geen probleem van: je kunt je altijd oprecht verontschuldigen en je leert van je fouten.
  

SCENARIO 8. SOCIALE CONTROLE

‘Er behoort minder moed toe, de enige te zijn die afkeurt dan de enige te zijn die prijst’.

Marie von Ebner-Eschenbach   

‘Om het sociale verkeer in goede banen te leiden zijn er regels opgesteld. Sommige zijn vastgelegd in officiële richtlijnen, zoals wetten en verordeningen. Andere zijn informeel en worden door groepen of gemeenschappen gevolgd. Het is de bedoeling dat men zich aan die regels houdt. Als dat niet gebeurt, worden er gewoonlijk sancties opgelegd, zoals bij een overtreding in het verkeer via een boete.

In informele groepen verwacht men ook dat normen worden nageleefd. Die kunnen op een soepeler of informeler manier worden gecontroleerd door de leden van de groep. Bij het afwijken van belangrijke sociale normen kan men verwachten dat er weerstand van de andere leden wordt opgeroepen. Dat kan resulteren in impopulariteit of zelfs uitsluiting.

Bij deugdzaam gedrag, daarentegen, is er sprake van vrijwilligheid en kan men bij beoefening ervan positieve reacties verwachten van de omgeving.
Mensen volgen waarden in hun leven, zoals rechtvaardigheid, gelijkheid en democratie. Die waarden zijn vaak te algemeen om als heldere richtlijnen voor gedrag te dienen. Normen aan de andere kant zijn vaak dwingend of verplichtend, wat verzet kan oproepen. Deugden zitten tussen waarden en normen in. Ze zijn vrijwillig en de uitoefening ervan is aan de persoon zelf’.

‘Spreek iemand aan die een algemeen geldende norm overtreedt. Dat kan bij voorbeeld roken op verboden plaatsen zijn, een verkeersovertreding, of een achtergelaten hondenpoep.

Waarschijnlijk ben je wat angstig om de overtreder aan te spreken. Confronteer die angst frontaal en haal ondertussen rustig adem. De angst zal op die manier verdwijnen of sterk verminderen. Je kunt waarborgen inbouwen door je ervan te vergewissen dat je het bij het rechte eind hebt. Het helpt ook om je voor te nemen de overtreder beleefd en vriendelijk te benaderen. Of een vraag stellen. Zo mogelijk met speelsheid en humor.

Maak ook gebruik van de volgende tips.

Tips voor het aanspreken van anderen op onoorbaar gedrag (zoals hondenpoep):

• Gebruik korte, duidelijke manier om afkeuring uit te drukken; kalm en rechtstreeks; doe het ‘speels’ als dat kan;
• Veronderstel dat aanstootgevend commentaar luchthartig bedoeld is;
• Noem eigen ongemak in plaats van dat van de dader; plaats je op hetzelfde niveau;
• Oefen met verschillende types reactie en selecteer de meest effectieve en best-passende; mogelijk bega je een imperfectie of foutje, maar daar kun je van leren;
• Roep eventueel de hulp in van sympathiserende aanwezigen;
• Leef je in de situatie van de ander in.

Je maakt je natuurlijk kwetsbaar. Je hebt wel waarborgen, maar het risico blijft, hoewel waarschijnlijk in beperkte mate. Als je het toch doet, zet je een belangrijke stap op de weg naar grotere moed. En, wie weet, misschien komt er wel iets positiefs uit de aanspraak van de overtreder.

Identificeer iemand onder je familie, vrienden of kennissen die een goed voorbeeld van sociaal burgerschap voor je zou kunnen zijn. Zie wat en hoe hij/zij dat waarmaakt en overleg eens met hem/haar.

Het vergt flink meer moed wanneer je je als ‘actief omstander’ gedraagt, dat wil zeggen tegen de algemene mening van een groep ingaat b.v. in gevallen van oneerlijkheid, pesten of discriminatie. Dan moet je door een stevigere angstconfrontatie. Mogelijk kun je je standpunt bij de groep inleiden door (ongemakkelijke) vragen te stellen. Als je volhardt in dit soort optreden, ben je een sociale held.

Als beloning de volgende oppepper