(Individueel)

             

  WHATEVER YOU CAN DO, OR DREAM YOU CAN DO, BEGIN IT.

 BOLDNESS HAS GENIUS, POWER AND MAGIC IN IT.

                               DO IT NOW!

                                                       Goethe/Murray

                                               

   Vrouwe Fortitudo

                       

                                               

                                                            INHOUD

                                                                      

• Inleiding tot het spel         3
• Scenario 1. Motivatie        6
• Scenario 2. Moedig verhaal (herschrijven)    10
• Scenario 3. Angst(-confrontatie)      14
• Scenario 4. Zelfvertrouwen en eigenliefde    19
• Scenario 5. Integriteit        24
• Scenario 6. Vertrouwen in anderen en het universum 30       
• Scenario 7. Persoonlijke omgang      35
• Scenario 8. Sociale controle       41
• Scenario 9. Initiatief nemen       45
• Scenario 10. Fouten en imperfecties     49
• Scenario 11. Bevlogenheid       52
• Scenario 12. Kwetsbaarheid en schaamte    56       
• Scenario 13. Liefde en vriendelijkheid     60
• Scenario 14. Omstanders en heldendom    65
• Scenario 15. Engagement en ontwikkeling    70

  Annex I. Meditatie op liefdevolle vriendelijkheid 75

  Annex II A. Bibliographie      76

  Annex II B. Films over Courage (Values In Action)    77

                          

   Inleiding tot het avontuur

Dit is een avontuur over de deugd ‘moed’, één van de zes deugden van het deugdensysteem van Seligman, ‘Values in Action’ (www.viacharacter.org). De bedoeling van dit avontuur is om je moediger te maken en je intrinsieke motivatie daarvoor te stimuleren. Het spel heeft vijftien scenario’s, die ieder een verschillend aspect van de deugd moed behandelen. Deze versie is opgezet als een cursus die je individueel kunt volgen.

Moedig wordt je door moedige daden te verrichten. Je wordt niet of veel minder moedig door alleen een los spelletje of een verhaal te lezen. Deze cursus steunt bijgevolg in belangrijke mate op het nemen van moedige of moed-ondersteunende acties.

Zich deugdzaam leren gedragen vergt aanhoudende oefening. Het kan altijd meer of beter. Jezelf opleiden in de deugd ‘moed’, evenals in andere deugden, kan een leven lang duren!

De beoefening van andere deugden en sterke karaktereigenschappen kan indirect bijdragen aan vorming in de deugd ‘moed’. Een aantal scenario’s heeft daar dan ook rechtstreeks mee te maken. Tussen twee scenario’s in suggereren we soms praktische opdrachten die direct of indirect bijdragen aan de vorming in moed.

Er is een soort standaard indeling voor de scenario’s. Ieder scenario heeft één of meer van de volgende toevoegingen: spreekwoord, informatieve video, lied, gedicht en filmtitel. Deze parafernalia zijn zo veel mogelijk afgestemd op het bijbehorende scenario. De gesuggereerde film(s) kunnen vrijblijvend bekeken worden.

Rond ieder scenario zouden in principe fysieke oefeningen gehouden moeten worden. Men moet lichamelijk worden aangemoedigd en warm  lopen om energie te ontwikkelen en dat te associëren met moedige intenties en gedrag.

                              Bob Dylan, Blowin’ In The Wind

                                         

Volgens de gebrandschilderde ramen van de Antonius Abt kerk in Scheveningen is het bloemsymbool voor moed de anemoon. De bloem ‘celosia’ staat in het algemeen voor stoutmoedigheid, een ouder begrip, identiek of sterk verwant met het begrip moed. Rood is de symboolkleur voor moed en vastberadenheid.

                                               

Om angst door moed te vervangen, bevatten de meeste scenario’s een suggestie voor angstconfrontatie. Die bestaat uit de betrokken angst in de ogen te kijken, met aangepaste ademhaling, mindfulness en eventueel meditatie.

Kleine dagelijkse, moedige daden zijn een effectieve stimulans voor de vorming van moed. Die zijn dan ook systematisch in de scenario’s ingebracht.

Het navolgen van een rolmodel is een krachtige manier van vorming. Men kan een rolmodel voor de hele deugd ‘moed’ hebben, maar men kan ook rolmodellen hebben voor één of meer aspecten (scenario’s).

Na de lichamelijke oefeningen volgt gewoonlijk een bijpassende song, die de fysieke opwarming aanvult, om nog beter gemotiveerd te zijn moedige actie te ondernemen.

Op het einde wordt een suggestie gedaan over een film die min of meer correspondeert met het onderwerp van het scenario. De films zijn vrijblijvend om te bekijken.

Het wordt door deskundigen sterk aangeraden zichzelf periodiek te bezinnen en tot rust te komen. Dit kan onder meer gebeuren door een wandeling in de vrije natuur, bijvoorbeeld vóór of na het volgen van een scenario.

We raden aan in de loop van de cursus het inspirerende boek van Franzeska Iseli, ‘The Courage Map’ (bol.com: 17.99; amazon (kindle 9.99) te lezen, bijvoorbeeld elke keer een hoofdstuk tussen de scenario’s in.

Het is aan de speler om te bepalen met welke frequentie hij/zij de scenario’s wil beleven. Als men er één per week zou doen, is het programma binnen ongeveer vier maanden voltooid. Niets zou beletten het dan nog eens te spelen met een keuze van, eventueel zelfgeselecteerde, meer uitdagende scenario-activiteiten.

We zouden graag je intrinsieke motivatie voor vorming in moed willen vergroten. Allereerst geldt dat de deugd zijn eigen beloning kent. We vertrouwen erop dat je dat met dit programma proefondervindelijk zult ervaren. Voor het moment hebben we op het einde van ieder scenario een waardering voor uitgevoerde activiteiten ingebracht: één ster of twee sterren naar gelang de zwaarte van de uitdagingen. Het totaal aantal sterren is 100. Er zijn  48 één-ster en 26 twee-ster activiteiten. Op het einde van ieder scenario staat, naast de scores voor dat scenario, het totaal aantal (zelf in te vullen) sterren tot dan toe. Dat totaal aantal punten geeft de vordering in het spel aan. De sterrenscores zijn een eenvoudige vorm van gamificatie.

Wat ook leerzaam zou kunnen zijn is een dagboek bij te houden over de gemaakte vorderingen. Dat stimuleert nadenken en bevordert de geheugenkennis.

We zouden de gamificatie graag verder doorvoeren om  intrinsieke motivatie voor grotere moed te stimuleren. Deskundige vrijwilligers die dat met ons willen realiseren zijn van harte welkom. (a.h.j.vissers@kpnplanet.nl)

                                

        Moed

   Nooit de moed opgeven
   ook al is het (leven) soms zwaar

   Durven om verder te leven
   met en voor elkaar
   Nooit zomaar accepteren
   laat een uitdaging niet staan
   Huilen, lachen, knokken, leren
   om toch weer verder te gaan
   Nooit? probeer het maar
   geef het niet snel gewonnen
   Iemand staat altijd ergens klaar
   bij elkaars levensbronnen

                             

 SCENARIO 1. MOTIVATIE

        

  Video: Nederland Zingt: Ik wens je moed • Jan 26, 2019. 3 min.

               

De leeuw verwelkomt je als deelnemer en geeft uitleg over het spel. Hij begint met de beschrijving van de voordelen van een moedig leven:

 Voordelen van moedig zijn

‘ In dit spel behandelen we één van de vier kardinale deugden, namelijk ‘moed’. Zoals Franzeska Iseli, de auteur van het glorieuze boek ‘The Courage Map’ het zegt, is ‘moed’ één van de sterkste krachten om je leven vorm te geven. Moed stelt je in staat jezelf te blijven, anderen te leiden door goed voorbeeld, een positieve invloed te hebben en te leven zonder spijt. Aristoteles (382 – 322 BC), Vader van de Deugden, noemde dapperheid de eerste deugd omdat ze alle andere deugden mogelijk maakte.

Iedereen kan zijn voordeel doen met moediger gedrag. Het is lofwaardig dat je door dit avontuur aan te gaan, probeert de deugd moed bij je te versterken. Daar zul je veel profijt van hebben!

Een eenvoudige, recente definitie zegt dat ‘moed’ een mentale of morele kracht is om gevaar, angst of moeilijkheid te confronteren en daarin te volharden.

In de behandeling van de deugden volgen we de ‘leer van Seligman’, een wetenschappelijke methode voor de classificatie van deugden. Zijn classificatie (Values in Action, VIA) kent zes deugden, onderverdeeld in 24 karaktersterktes. Moed (courage) is één van de zes VIA deugden. De andere vijf zijn: kennis & wijsheid, rechtvaardigheid, menselijkheid, transcendentie en gematigdheid.

De VIA-deugd moed (courage) zelf is onderverdeeld in vier karaktersterktes, te weten, dapperheid/durf, volharding, integriteit en vitaliteit. Bij de huidige bespreking van deze vier karaktersterktes houden we de term dapperheid nog even aan, maar later gaan we over op het algemene begrip ‘moed’. (Misschien interessant: een gratis deugdentest van VIA-IS is beschikbaar via https://www.viacharacter.org/ )

Moed is een vaardigheid die aangeleerd of versterkt kan worden. Een proces dat je regelmatig, zo mogelijk zelfs dagelijks, dient te onderhouden. Sommige deskundigen zeggen dat ‘moed’, om productief te zijn, leiding en discipline nodig heeft. Anderen geven impliciet aan (bijvoorbeeld Franzeska Iseli en Toon Hermans) dat er ook een algemeen moedige levenshouding is die de eigenaar in staat stelt frequent en impromptu moedige daden te verrichten.

Het is essentieel voor de vorming in moed dat je daarvoor gemotiveerd bent. Het gaat hier voornamelijk om intrinsieke, en niet om extrinsieke, motivatie. Die intrinsieke motivatie stoelt op de volgende drie elementen: zelfstandigheid, meesterschap en verbondenheid. Het gebruik van stimulerende middelen en frivole aanmoediging zijn voorbeelden van externe motivatie, waar wij niet op ingaan.

‘Moed’ moet je doen om effect te hebben. Zoals Eleanor, de bekende echtgenote van de Amerikaanse President Roosevelt het zei: doe elke dag een moedige daad of een ondersteuning ervan, via dankbaarheid, vriendelijkheid en behulpzaamheid.

Er is fysieke en er is morele moed. Fysieke moed, dapperheid, was de oorsprong van het huidige begrip ‘moed’. Morele moed heeft volgens Kidder betrekking op de vijf waarden: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, mededogen en rechtvaardigheid.

Moedig leven geeft je vrijheid omdat die voorkómt dat je steeds in een angstgevangenis leeft. Moed stelt je in staat jezelf zijn, waarbij je kunt leven volgens je eigen principes en waarheid.

Moed is niet altijd een deugd. Ze moet daarvoor in dienst staan van positieve of morele doeleinden. ‘Goede moed’ vraagt flexibiliteit, uithoudingsvermogen en veerkracht.

Een authentiek ik geeft grotere mogelijkheden voor zelfontwikkeling. Als je moedig bent, durf je risico’s te nemen om eigen ideeën en voornemens uit te voeren en nieuwe avonturen aan te gaan. Je durft ongemakkelijke vragen te stellen en een vruchtbare dialoog te houden. Met moed durf je problemen frontaal aan te vallen, wat meestal leidt tot snellere oplossingen.

Moed brengt groter engagement, optimisme en enthousiasme. Als moedig mens kun je voor anderen een goed voorbeeld zijn, want moed is inspirerend, aantrekkelijk, ambitieus en aanstekelijk.

De volgende video illustreert de aantrekkelijkheid van de deugd moed.

 

Na deze video doe je fysieke oefeningen naar eigen keuze om het lichaam en de geest op te warmen en motivatie op te roepen.

     Gedurende de oefeningen speelt

   ABBA – I Have A Dream (Official Lyric Video)

Lichamelijke oefeningen en een gezonde levensstijl zijn bevorderlijk voor enthousiasme en bevlogenheid. Ze stimuleren lichamelijke kracht die via klassieke conditionering in dienst gezet kan worden van moedige houdingen en gedrag. Verzorg jezelf lichamelijk en maak dat je er steeds op je best uitziet. Dat geeft zelfachting en zelfvertrouwen, een basis voor moedig gedrag.

Filmtips – GGSC Brave Heart Film Award:

   – Marcel the Shell with Shoes on. Official Trailer. You Tube (vrijblijvend)

        of

   – GGSC Perseverance Award: She Said. Official trailer. You Tube

  

                                                      waardering

             

SCENARIO 2. MOEDIG VERHAAL (HER)SCHRIJVEN

      ‘Het universum is gemaakt van verhalen, niet van atomen’

                                                                       Muriel Rukeyser (1913-1980)

   

‘Onze breinen zijn ingericht om orde te scheppen via samenhangende verhalen. Die verhalen zijn onze ankers. Een verhaal geeft structuur en motivatie in het leven. Verhalen zeggen ons wie we zijn, wat het belangrijkste is, waartoe we in staat zijn en waar het in onze levens allemaal over gaat. Verhalen zijn een soort lens waardoor we naar de wereld kijken. Ze scheppen overtuigingen, creëren gewoontes en leiden tot resultaten.

We willen, bewust of onbewust, allemaal moedig in het leven staan. Gedurfder, vrijer leven, zonder of met minder angst. Verhalen zijn een essentiële leidraad daarvoor. Ze lenen zich uitstekend voor het beschrijven van moedige gebeurtenissen. Ze bepalen voor een groot deel of we de wereld en het leven moedig of angstig benaderen. Als we negativisme uit de weg willen gaan en de wereld met meer moed willen bezien, dienen we onze verhalen te herformuleren. Verhalen zijn niet alleen van toepassing op grote daden in het verleden, maar ook op eenvoudige, dagelijkse gebeurtenissen.

  

Vervolgens doe je lichamelijke oefeningen voor fysieke bemoediging en energie-opbouw. Oefeningen die meer stroken met schrijven en bedachtzaamheid, zoals yoga.

                         

Maak, op basis van het bovenstaande, een ontwerp van je eigen moedige verhaal. Heb het daarbij zo mogelijk ook over je hogere levensdoeleinden en je belangrijkste kernwaarden. Voorbeelden van belangrijke waarden zijn: eerlijkheid, respect, verantwoordelijkheid, fairness en mededogen. Welke voornemens heb je om moedig te worden? Voornemens zijn krachtig en inspireren tot actie. Actie geeft vertrouwen en moed. Observeer je gedachten; welke gebieden zijn speciaal belangrijk. Zoals de leeuw aangaf, zijn eventuele imperfecties en fouten geen probleem: ze zijn er om van te leren. Mogelijk is schrijven niet je sterkste kant en voel je je kwetsbaar. Als je er meteen aan begint, verdwijnt je bezorgdheid. De exacte schrijfkunst is hier niet zo voornaam, het gaat om de inhoud en samenhang van je verhaal.

Iedereen is noodzakelijkerwijs de held in zijn eigen levensverhaal’      John Barth

Laat vervolgens het ontwerp even rusten. Na enige tijd kun je desgewenst zwakkere kanten in je oorspronkelijke verhaal in positievere zin herschrijven. Ga door met herschrijven tot het een geloofwaardig, inspirerend verhaal wordt. Een goede kans dat je enthousiast wordt terwijl je schrijft.

 Grenzen en grens-verleggers

ze zeggen dat ze bestaan.
onbeweeglijk en rotsvast,
zonder brokken of barsten
sterker dan het ijzeren gordijn van weleer
of de onverzettelijke muur van berlijn.
en je ziet wel,
niet alles verloopt zoals je dat plant!

daarom wil ik mijn grenzen verleggen,
niet één keer,
maar elke dag opnieuw als het moet ,
of kan ,
of wenselijk is
om trouw te blijven aan mezelf en mijn idealen.

ik hou van grens-verleggers,
mannen die experimenteren,
vrouwen die er spelend mee omgaan,
mensen die met een oeverloos talent
realiteit en fictie,
kunst en kitsch,
rijmelarij en poëzie,
recht en droom,
norm en alternatief
weten te verbinden.

grens-verleggers:
mensen die weten
en er zich met hart en ziel voor inzetten
dat er bruggen kunnen en moeten gelegd worden
tussen de scherpste tegenstellingen.


grens-verleggers:
kerels die beseffen
dat botsingen machtig kleurrijk vuurwerk losmaken
en wrijvingen
de ruwste keien gladmaken.

wie sluit zich hierbij aan?

                                          jozlebruyn

 – Filmtips: ’ Yes Man’ You Tube trailer (vrijblijvend).

 Of  One of the Greatest Speeches Ever | Steve Jobs (vrijblijvend)
You Tube

Opdracht 1: Volgende scenario je moedige verhaal inleveren
Opdracht 2. Een sociale of altruïstische daad stellen.

                                              waardering

SCENARIO 3. ANGST(-CONFRONTATIE)

                                                           

Bang

Ik ben niet bang voor stroppen

Voor floppen ben ‘k niet bang

Voor klappen noch voor schoppen

Voor kleunen op mijn wang

Ik wil geen woord meer horen

Van angst voor zorg en pijn

‘k heb al te veel verloren

Met botweg bang te zijn

Mijn moed was maar héél pover

Mijn lef was valse schijn

‘k heb nu geen tijd meer over

Om bang voor iets te zijn

Nu wil ik vrijuit leven

Als ’t effen kan héél lang

‘k ben niet kapot te krijgen

Dat komt: ik ben niet bang.

                                         Toon Hermans

                  

‘We kennen allemaal angst. Angst en moed zijn bijna een koppel: geen moed zonder angst. Angst is een natuurlijke reactie die ons beschermt tegen gevaren. Maar vaak is angst onnodig of kan ze overwonnen worden. Angst betekent dat je niet alles uit het leven haalt. Het leven moedig en liefdevol aanpakken kan helpen angst te vervangen door vrijheid, zelfliefde, groei en compassie met anderen.

Men dient die angst te accepteren en manieren te vinden om haar te controleren. Angst-oplossing door confrontatie is veel beter dan als een angsthaas door het leven te gaan, alles en iedereen steeds te ontzien en steeds bezorgd te zijn dat je de dingen niet goed doet. De kern van moedig worden is het ‘ondergaan’ van de angst. Dan verdwijnt die op den duur vanzelf en ben je vrij. Als je angsten ontwijkt is er een goede kans dat die zich elders, en mogelijk in negatiever vorm, gaan manifesteren. Angstbeheersing is een emotioneel en geen verstandelijk engagement’.

                                 

‘Er zijn diverse dingen om bang voor te zijn, bijvoorbeeld angst om initiatief te nemen, om anderen te vertrouwen, om de waarheid te spreken, om in het openbaar op te treden, om iemand op te bellen. Mensen die bang zijn om iets te doen, hebben vaak weinig of geen vertrouwen. Het gebrek daaraan manifesteert zich op verschillende manieren, zoals uitstel, perfectionisme en oplichterssyndroom (onnodig bang om door de mand te vallen).

Gerechtvaardigde angst heeft de mogelijkheid om ons uit een benarde positie te redden. Angst is evenwel niet altijd legitiem. Soms is het eerder opwinding dan een waarschuwing voor reëel gevaar. Nodeloze angst leidt tot aarzeling en belemmert slagvaardigheid.

De deugd moed is het midden tussen roekeloosheid aan de ene kant en verlegenheid aan de andere. Mensen die geen angst kennen zijn potentieel geneigd tot roekeloosheid’.

   Angst overwinnen

Het moet, het moet,
maar ik kan het niet!

Ze zeggen het is beter.
Het is beter voor jezelf,
het is beter voor je vrienden,
het is beter voor je familie,
het is beter voor iedereen.

Maar ik vraag me af waarom,
Waarom zou ik veranderen.
Ik kan het niet,
maar ik wil het wel!

Ze zeggen het is maar een spel.
Maar voor mij is het een angst,
een angst die ik moet overwinnen.

Maar hoe?
Hoe ga ik deze angst overwinnen?

Het is moeilijk, maar het moet gebeuren.
Hoe moet het zonder anderen er in mee te sleuren?

Want daar wordt het alleen maar moeilijker van.
Maar niemand weet hoe ik mijn angst overwinnen kan!

Als ik het nooit doe,
kom ik nooit aan het overwinnen toe.

                                                                         Olivia

        

Angstconfrontatie is dus uitermate belangrijk in het ontwikkelen van moed. Angst moet je frontaal aanvallen. Bij de confrontatie kijk je je angst recht in de ogen. Tegelijkertijd observeer je haar van een afstand zonder te oordelen (mindfulness). Op die manier verdwijnt die angst vanzelf. Bij mindfulness kun je je ademhaling reguleren; je kunt er ook bij mediteren. Als de angst weer terugkomt, herhaal je dit proces. Via ademhaling, meditatie, yoga en mindfulness kun je dus angstmomenten onder controle krijgen. Angst is namelijk primair basaal en kun je niet beredeneren en controleren met je verstand. Door te kalmeren via ademhalingsoefeningen, breng je er het lichaam toe zich te ontspannen’.

‘Je krijgt kracht, moed en vertrouwen door elke ervaring waarin je de angst echt in de ogen kijkt’.

                                                     Eleanor Roosevelt, V.S. 1884-1962

                                      Moeder van de mensenrechten

‘Angst is bijna altijd een gelegenheid om te leren en te groeien.

Eensgezind advies van alle deskundigen op dit terrein: doe dat waar je bang voor bent en blijf het doen. Gebrek aan daadkracht kweekt twijfel en angst.

Door verbetering van je levensstijl, inclusief fysieke beweging, kun je je moed vergroten; een goed functionerend lijf geeft schwung en lef’.

                                  

Beluister de volgende song:

                                      

 Filmtip: ‘The Woman in the Window’. Netflix. Official trailer (vrijblijvend)

Opdrachten: – Welke zijn jouw grootste angsten? Confronteer er één van volgens boven aangegeven methode.
            – Een vriendelijke of behulpzame daad stellen

                                      

waardering

SCENARIO 4. ZELFVERTROUWEN EN EIGENLIEFDE

  ‘If your compassion does not include yourself, it is incomplete’

‘Vertrouwen is één van de grote drijfveren om stoutmoedig te leven. Zonder vertrouwen is het waarschijnlijk dat je handelingen en beslissingen geleid worden door onzekerheden en angsten. Er is een sterke band tussen morele moed en vertrouwen. Er zijn drie soorten vertrouwen: zelfvertrouwen, vertrouwen in anderen en vertrouwen in de voorzienigheid (geloof, universum); alle drie belangrijke stimulansen voor moedig zijn.

Leer allereerst jezelf te vertrouwen. Hoe meer je dat doet, hoe moediger je je voelt. Moed is geen roekeloosheid. Het is vertrouwen in jezelf en in je kwaliteiten en dat je moedige beslissingen maakt in lijn met wat je kunt, niet in lijn met wat anderen zeggen of doen. Het is vertrouwen in wat je kan en wat je kunt leren. Je denkt positief over jezelf en je kwaliteiten. Je vergroot je zelfvertrouwen door durven voor jezelf op te komen en je grenzen aan te geven. Vooral op het ‘kantelmoment’ van een moed-beslissing heb je zelfacceptatie en zelfvertrouwen nodig. Als je eerst op jezelf vertrouwt, weet je wanneer je anderen kunt volgen. Heb vertrouwen in je geschiktheid om stoutmoedig te leven’.

                                                              

 symbool voor zelfliefde   

    

Zelfliefde is het volledig accepteren en houden van jezelf:

• Neem een besluit dat je het waard bent. Durf jezelf op de eerste plaats te zetten;
• Wees jezelf. Weet wat je kernwaarden zijn;
• Vergroot je comfortzone;
• Verzorg je lichaam en je uiterlijk;
• Spendeer tijd met jezelf (beperk smartphone);
• Ontdek je talent;
• Stop met jezelf vergelijken;
• Durf fouten te maken;
• Stop met twijfelen, begin met doen;
•  Laat de verwachtingen van anderen los;
• Leer ‘nee’ te zeggen;
• Kijk niet terug naar het verleden;
• Vertrouw op je intuïtie;
• Aanvaard de goede, maar ook de slechte dingen.

Denk na over je identiteit, positieve eigenschappen en geleverde prestaties (sociale relaties, sport, onderwijs, etc.) Ben er dankbaar voor. Leef zorgzaam. Behandel jezelf goed: fysiek, emotioneel en psychologisch. Leef bewust, waarachtig en doelbewust.

Vergeef negatieve dingen in het verleden en rechtvaardig zo redelijk mogelijk fouten en imperfecties; zet zelftwijfel om ineen positieve houding.

Plan zelfontwikkeling; stimuleer leergierigheid en liefdevolle vriendelijkheid; volhard in je ontwikkeling.

Bekijk eens of je in je moedige zelfverhaal in scenario 2, voldoende positief over jezelf bent geweest. Mogelijk dat je er positievere gedragingen en gewoontes aan toe kunt voegen. Je moet van jezelf houden eer je van anderen kunt houden’

                        

 

‘Doe fysieke oefeningen. Die helpen je beter in je vel te zitten en dat is een belangrijke basis voor zelfvertrouwen’.

                Mariah Carey – Hero (Official HD Video)

            

Identificeer zo mogelijk een rolmodel, iemand die veel zelfvertrouwen heeft en toch bescheiden is. Overleg eens met hem/haar.

Gedicht van Charlie Chaplin, 1889 – 1977

“Toen ik van mezelf begon te houden,
zag ik in dat mijn onrust en emotioneel lijden signalen zijn,
dat ik niet leef in harmonie met mezelf.
Nu weet ik: dat is AUTHENTICITEIT.

Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik hoeveel ik iemand kan kwetsen
als ik plotseling verlangens opdring
zelfs als ik wist dat de tijd er niet rijp
voor was en de ander er niet klaar voor was
zelfs als ík die ander was.
Nu weet ik: dat is RESPECT.

Toen ik van mezelf begon te houden,
verlangde ik niet langer naar een ander leven
en zag ik dat alles in de wereld om me heen
een uitnodiging is om me te ontwikkelen.
Nu weet ik: dat is GROEI.

Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik dat ik altijd op het juiste moment op de juiste plek ben
en dat alles gebeurt op precies het juiste moment.
Ik kan dus rustig zijn.
Nu weet ik: dat is ZELFVERTROUWEN.

Toen ik van mezelf begon te houden,
stopte ik om elke minuut te vullen en
plannen voor de toekomst te maken.
Nu doe ik alleen dat waar ik blij van word
waar ik van houd en wat mijn hart laat zingen
op mijn eigen manier en in mijn eigen tempo.
Nu weet ik: dat is EENVOUD.

Toen ik van mezelf begon te houden,
heb ik me bevrijd van alles wat niet goed voor me was:
voeding, mensen, spullen, situaties
en alles wat aan me trok, wat me weg leidde van mezelf.
Eerst noemde ik het ‘gezond egoïsme’.
Nu weet ik: dat is LIEFDE VOOR JEZELF.

Toen ik van mezelf begon te houden
stopte ik met steeds mijn gelijk willen halen
en sindsdien merk ik steeds vaker
dat niets zwart of wit is.
Nu weet ik: dat is BESCHEIDENHEID.

Toen ik van mezelf begon te houden
wilde ik niet langer in het verleden leven en me geen zorgen
meer maken over de toekomst.
Nu leef ik alleen in het moment
in het hier en nu, waarin alles gebeurt.
En ik noem dat: ZIJN.

Toen ik van mezelf begon te houden
zag ik in dat mijn gedachten met me aan de haal kunnen gaan
en me een naar gevoel kunnen geven.
Maar toen ik mijn hart liet spreken, werd mijn geest een waardevolle bondgenoot.
Nu noem ik deze verbinding: de WIJSHEID VAN HET HART.

Wanneer we van onszelf gaan houden
hoeven we niet langer bang te zijn voor confrontaties
met onszelf of met anderen.
Zelfs sterren botsen weleens
en daaruit worden weer nieuwe werelden geboren.
Nu weet ik: dat is LEVEN!”

Filmtip: The Self-Acceptance Award: Bohemian Rhapsody. Official Trailer YouTube (vrijblijvend)

Opdracht: – Inventariseer jouw sterke en zwakke eigenschappen,   eventueel aan de hand van de eerder genoemde VIA -test

                                                    

waardering

                   

Scenario 5. Integriteit          

 ‘Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel’

Het Malteser kruis werd oorspronkelijk geassocieerd met de Hospitaalridders tijdens de kruistochten. Tegenwoordig blijft het Malteser kruis een symbool van waarheid, eer, moed en dapperheid.

       
‘De deugd moed heeft de volgende vier karaktersterktes: dapperheid/pit, volharding, integriteit en vitaliteit.

Integriteit omvat waarheidsliefde, verantwoordelijkheidsgevoel, authenticiteit, oprechtheid, morele coherentie en eerlijkheid. Vitaliteit behelst actieve begeestering (bevlogenheid) en enthousiasme, vooral van belang bij uitputtende omstandigheden (zie scenario 11). Volharding is doorzettingsvermogen, d.w.z. ondanks tegenslag en uitputting toch door blijven gaan.

Integriteit, bestaande uit authenticiteit en eerlijkheid, gaat over een karaktertrek waarbij mensen zichzelf zijn en accuraat vertolken, zowel privé als publiek, hun innerlijke toestand, intenties en engagementen.

De volgende gedragscriteria zijn er kenmerkend voor:

•  Een regelmatig gedragspatroon dat overeenkomt met aangehangen waarden: doen wat men zegt.
• Publieke rechtvaardiging van morele overtuigingen, zelfs als die meningen niet populair zijn
• Omgang met anderen met zorgvuldigheid, zoals blijkt uit het helpen van anderen in nood;

Authenticiteit verwijst naar emotionele echtheid en ook psychologische diepte. Letterlijk betekent “authentiek”:  geloofwaardig, betrouwbaar of echt. Je komt ‘echt’ en oprecht over in je gedrag en houding. Je toont je ware gezicht. Je doet je niet mooier voor dan je bent. Je bent openhartig, eerlijk en transparant naar jezelf en naar anderen.

Eerlijkheid verwijst naar feitelijke waarheidsgetrouwheid en interpersoonlijke oprechtheid. Eerlijkheid kan op vijf manieren aangetast worden: door liegen, misleiden, stelen, bedriegen en beloftes niet nakomen. Wij vinden eerlijkheid een erg belangrijke gedragseigenschap.

Allereerst moet je eerlijk tegen jezelf zijn. Nuchter en eerlijk de omgeving waarnemen en jezelf oprecht informeren. De waarheid steeds tegen jezelf spreken, positivistisch, niet illusoir. Zo nodig, voor jezelf en je meningen opkomen en in waarheid leven. Dat is geen sinecure want we hebben de neiging de omstandigheden en feiten te verbloemen ten eigen gunste. Bij eerlijk zijn tegenover anderen komt er kwetsbaarheid bij kijken. Degene waarmee je praat zou het je wel eens kwalijk kunnen nemen als je hem of haar de waarheid vertelt. Je zou je goede relatie kunnen schaden en bij een groep zou je wel eens uitgestoten kunnen worden. Je neemt risico en het vergt moed de waarheid te vertellen. Maar op de langere duur geeft het belangrijke voordelen, want je baseert je op de werkelijkheid. En die zal normaal beter gedijen als je eerlijk spreekt. Een voordeel van de waarheid spreken is dat je je leugen niet hoeft te verbergen of te verbloemen. Dan hoef je ook minder te onthouden, hoef je niet met twee realiteiten rekening te houden, de valse aan de ene kant en de ware aan de andere kant. Maak het voornemen steeds eerlijk, oprecht en met begrip tegen anderen te spreken. Dat is integriteit’.

                   De margriet, symbool voor liefde en onschuld, bescherming en waarheid.

                                

Identificeer een rolmodel in je omgeving, iemand die (goud)eerlijk is en de eigenschap heeft anderen zo eerlijk mogelijk de waarheid te vertellen.

                   

                                    

  Laat de volgende song je inspireren

‘Ga eens een eerlijk gesprek met vriend of familielid aan om een ernstig probleem op te lossen. Je dient je angst daarvoor rechtstreeks te confronteren met gebruik van rustgevende ademhaling en mindfulness. Je kunt waarborgen inbouwen door het gesprek goed voor te bereiden. Wees empathisch en tactvol. Gebruik daarbij zo mogelijk humor. Gedurende het gesprek respect tonen; blijf zo veel mogelijk het probleem objectief en constructief behandelen; veel luisteren, tachtig procent van goede communicatie bestaat uit actief luisteren.

Je maakt jezelf kwetsbaar door eerlijk te zijn. Je relatie zou verstoord kunnen worden of tegenmaatregelen oproepen. Benadruk dat je het goed bedoelt, eventueel in beider belang. Misschien maak je fouten in het gesprek. Verontschuldig je daarvoor, corrigeer zo snel mogelijk en leer ervan.

Een rechtstreekse beloning is al dat het probleem waarschijnlijk uit de weg is geruimd’

    De waarheid

 De waarheid leeft
Een leugen is dood
De waarheid geeft
De waarheid beloont
Een leugen is wat je
van je waardigheid beroofd
Een leugen houdt je wakker
Verankerd in je hoofd

Leef voor de waarheid
en de waarheid laat je leven
Vermijdt alle kwaadaardigheid
van leugens door te weten
Dat een leugen maar voor even is
En dat de waarheid nooit zal vergaan
Zo onbevangen als de wijsheid,
Bepaald de waarheid jouw hele bestaan

 Filmtip: The Invention of Lying (2009) Official Trailer. You Tube (vrijblijvend).

Opdracht: Vergeet de dagelijkse moedige daad niet. Kies zelf welke dat mag zijn.

                                                   

waardering

     

                       

SCENARIO 6. VERTROUWEN IN ANDEREN EN HET 
UNIVERSUM

                

  ’ Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard’.

‘Vertrouwen in anderen is één van de drie vormen van vertrouwen. Dat vertrouwen houdt niet in om naïef of onoplettend te zijn. Mensen menen het gewoonlijk goed; waardeer ze daarom positief en vertrouw ze in principe. We schenken doorgaans toch ook vertrouwen aan de dokter, de automonteur en andere dienstverleners! Als je mensen vertrouwen schenkt, waarderen ze dat en schenken dat dan jou ook makkelijker. Wederzijds vertrouwen maakt het sociale leven warmer en makkelijker.

                               ‘Vertrouwen is moed en trouw is kracht’  

                                                                Marie von Ebner-Eschenbach   

Als je, omgekeerd, handelt alsof iemand niet te vertrouwen is, zal dat waarschijnlijk op dezelfde negatieve manier beantwoord worden. Moreel moedige mensen hebben een altruïstisch perspectief en voelen zich verbonden door een gezamenlijke menselijkheid; anderen zien ze daarbij niet als buitenstaander of vreemdeling maar als medemens!

Als je anderen vertrouwen in het werk schenkt en verantwoordelijkheden delegeert kun je veel meer gedaan krijgen. Het schept ook een prettiger atmosfeer waarbij collega’s en partners hun uiterste best zullen doen om het geschonken vertrouwen waar te maken, onder andere door meer verantwoordelijkheid en initiatieven te nemen.

Een van de beste manieren om jouw betrouwbaarheid te stimuleren is dus om anderen te vertrouwen. Betrouwbaar gedrag is voorspelbaar, duidelijk, eerbaar en eerlijk. We kunnen deze bronnen van vertrouwen in onszelf versterken door ieder van die vier kenmerken in  ons gedrag te laten zien.

Bij het fenomeen vertrouwen is het van belang oprecht en goudeerlijk te zijn. Vertrouwen winnen is een langzaam proces. Je kunt het grotendeels verliezen met één misstap.

Vertrouw ook op de voorzienigheid. Als je dat doet is het makkelijker moed te tonen omdat je er dan vanuit gaat dat alles op zijn pootjes terecht komt. Sommigen leggen hun vertrouwen in een Hoger Wezen, anderen in het universum. Weer anderen vertrouwen erop dat Vrouwe Fortuna hun welgezind is’.

                                             bloemsymbool voor vertrouwen

‘Het is een prettig gevoel en een productieve situatie als je veel zelfvertrouwen, vertrouwen in anderen en het universum hebt. Met een groot allround vertrouwen durf je ook eerder een andere positieve tactiek te gebruiken, die van resultaten of doeleinden loslaten. Loslaten geeft minder spanning en zorgen.

Als je dingen los kunt laten, zijn je beslissingen en handelingen niet langer gebonden aan een bepaald resultaat. Als je je niet druk meer maakt over het uiteindelijke resultaat en je je focust op het moment, wordt je geleid door moed in plaats van zorg of angst. Het loslaten van een gewenst resultaat is zo krachtig omdat het weinig ruimte laat voor angst. Moedige personen hebben een grotere zelfredzaamheid, grotere tolerantie voor imperfectie en ze leren van hun fouten. Ze kunnen goed iets loslaten en zijn niet of minder gehecht aan resultaten.

Iseli geeft drie stappen aan die je kunt zetten om los te laten. Die kunnen toegepast worden op resultaten, personen, voorwerpen, emoties, ervaringen of omstandigheden. De eerste stap is om duidelijkheid te krijgen; duidelijkheid in je visie, voornemens en doeleinden. De tweede stap is om je volledig te engageren en vierkant te staan achter wat je wilt of doet. De derde stap is om je los te maken van het uiteindelijke resultaat, want je kunt tenslotte toch alleen maar invloed uitoefenen op je eigen gedrag, niet op de economie of het weer. Onbewust blijft men dan op het bereiken van de doeleinden gericht. Hoe meer je je verwachtingen opgeeft en loslaat, hoe meer rust, vreugde en tevredenheid je ervaart.

Niet-gerealiseerde verwachtingen leiden vaak tot angstige gedachten, emoties en gedrag. Door een band te leggen met het uiteindelijke resultaat geef je macht weg’.

        

   Doe uitdagende fysieke oefeningen (zoals beneden!)

  

  lichamelijke lef en vertrouwen

                                  

‘Geef, als teken van vertrouwen, iemand iets kostbaars in bewaring. Confronteer de angst dat je het niet terug krijgt. Als je toch nog twijfelt, bedenk dan een waarborg (b.v. handtekening, foto, getuige)

Vind iemand onder je familie, vrienden of kennissen die als een voorbeeld (rolmodel) van vertrouwen in anderen voor je geldt.

Pas de in de speech genoemde methode van loslaten toe op één van je plannetjes of voornemens (helder doel, je er sterk mee identificeren, dan resultaat loslaten). Vertrouw op een Opperwezen of Universum dat het goed komt.

 Filmtips:
– Interstellar Movie – Official Trailer. You tube (vrijblijvend)
– The Matrix (1999) Official Trailer #1 – Sci-Fi Action Movie.
(You Tube) (vrijblijvend)

Opdracht: – Iemand een leuke, onverwachte attentie geven

                                             

waardering

 

SCENARIO 7. PERSOONLIJKE OMGANG

’Never be afraid of anyone; the best procedure for doing this is to

 love people and always see the best in them’.

                                                                                  Norman Vincent Peale

‘Sociale vaardigheden hebben betrekking op de omgang en communicatie met anderen. Belangrijk hierbij is het hebben van inzicht in de gevoelens van anderen en het kunnen beïnvloeden daarvan.

Voorbeelden van sociale vaardigheden zijn luisteren, een gesprek op gang brengen en houden, iemand een compliment geven, jouw mening geven, iets weigeren, voor jouw belangen opkomen en reageren op kritiek. Al op hele jonge leeftijd leer je als kind hoe jij contact kunt maken met andere mensen.

     Een sociaal persoon worden doe je als volgt:

• Wees je bewust van je gedrag.
• Vraag mensen om feedback.
• Denk aan je lichaamshouding.
• Luister echt naar wat de ander vertelt.
• Stel interessante vragen.
• Begroet mensen altijd.
• Introduceer jezelf en anderen.
• Wees beleefd en diplomatiek.
• Gebruik passende speelsheid en humor.

                                             

Fraaie communicatie: niet zien, horen of spreken!

Speelsheid en humor is goed voor moedig gedrag en ontwikkeling daarvan. Speelsheid is een subtiele kunst die moeilijke beslissingen, gesprekken en handelingen die moed eisen, kan vereenvoudigen. Deze luchthartigheid haalt de scherpe kantjes van omstandigheden of beslissingen af die je anders bevreesd zouden kunnen maken. Speelsheid brengt licht in de duisternis en opent de deur voor moed. Met speelsheid geef je impliciet aan dat je de moed hebt om kwetsbaar te zijn. Iemand die speels is, sluit anderen in. Speelsheid is elegant, charismatisch en intelligent!

                                                                  Mopje

              Vader bekijkt het rapport van zijn zoon. ‘Ik mis een tien’, zegt hij

‘Een tien, waarvoor’? vraagt zoon. ‘Voor de moed om me zo’n rapport te laten zien’!

Lachjekrom.com

Speelsheid ontwapent anderen. Er zijn zeven manieren om speelsheid te vergroten:

• Jezelf niet te serieus nemen;
• Maken dat mensen zich speciaal voelen. Mensen zullen je helpen succes te boeken als je ze met speelse energie benadert. Als je bewust ervaart dat de wereld en de mensen je willen helpen en geen tegenstanders zijn, verandert je wereldbeeld en instelling; liefde en vriendelijkheid doen dat ook;
• Speelsheid wordt uitgedrukt in je lichaamstaal. Er is niets zo uitnodigend bijvoorbeeld dan een vonkje in je ogen, dat charisma en speelsheid aangeeft;
• Een vriendelijke uitnodiging. Speelsheid verzacht de druk op intermenselijk gedrag. Het helpt je om moedig voor iets of iemand te zijn zonder te beleren; en het is een voorzichtige uitnodiging voor anderen om jou na te doen;
• Een goede manier om luchthartigheid in een gesprek te brengen is om een situatie (opzichtig) te overdrijven. Doe dat met een vriendelijke snuit, niet cynisch. Een tweede manier is het tegenovergesteld positieve te noemen van wat je negatief hoort of constateert;
• Nieuwsgierig blijven. Nieuwsgierigheid is een grote stimulans voor speelse moed. Het leven blijft erdoor met verwondering gevuld;
• Speels ongenaakbaar zijn. Een lichte houding van oneerbiedigheid. Je hebt vrede met jezelf en niets wat anderen over je zeggen kan je echt raken. Je doet wat correct is en je doet het op jouw manier. Doe het speels, niet serieus of agressief’.

Video: Sadhguru-Being playful does not make you irresponsible in life-Must Watch • Sep 29, 2020. 13 min.

‘Speelsheid geeft je ook de gelegenheid om anderen subtiel de waarheid te zeggen. Je kunt speels openhartig zijn op een manier die beleefd en niet beledigend, vriendelijk en niet arrogant is. Speelsheid heeft de magische kracht om mensen snel te ontwapenen. Het is bijna onmogelijk speelsheid te weerstaan.

Lichte conversatie

Voor oppervlakkige contacten in het dagelijks leven maakt vaardigheid in ‘small-talk’ het leven een stuk gemakkelijker.

Regels daarvoor:

• Doe het in stappen: zorg eerst voor korte contactmomentjes, een eenvoudige vraag of verzoek, b.v. ‘hoe laat heb jij het?’ Daarna kent de ander je en kun je op het eerdere contact verder bouwen.
• Soms nemen anderen het initiatief en wordt simpel gevraagd hoe het met je gaat? Daar kun je een vervolgvraag of opmerking op laten volgen.
• Interessante gesprekken komen op gang wanneer je iemand uitlokt om op een concreet moment in het verhaal te beginnen.
• Om weer van iemand los te komen moet je eerst een natuurlijk moment zoeken om in te haken. Laat vervolgens weten dat je geluisterd hebt en kondig het einde aan. Eindig het gesprek(je) zonder de woorden ‘maar’, ‘gewoon’, ‘echt’ en ‘wel’
• Een positieve houding begint bij de lichaamstaal: iets simpels als een glimlach of oogcontact doet wonderen. Vervolgens is het de kunst om in het diepe te springen, waarbij je jezelf voorhoudt dat jij leuk bent, je gesprekspartner leuk is, en een praatje ook’.

   

                                      

                           

Na het serieuzere, nu een ontspannende song

              Harry Styles – Treat People With Kindness (Official Video)

Opdracht: Groet vandaag enkele vreemden, vriendelijk en met respect, Disrespect komt voort uit angst. Maak een praatje volgens bovengenoemde regels.

Als je contact met een vreemde maakt, maak je jezelf een beetje kwetsbaar, want de ander zou misschien niet of negatief kunnen reageren. Die kans is echter klein, iedereen bedoelt het gewoonlijk goed en het blijkt dat de meeste mensen geen bezwaar hebben tegen een niets verplichtend praatje of dat zelfs verwelkomen. Als je aarzelt, haal van tevoren diep adem, kalmeer jezelf, tover een lach op je gezicht en doe het zonder aarzelen.

Het gebruik van bovenstaande regels en suggesties zijn in feite waarborgen dat je initiatief grote kans van slagen heeft.

Mogelijk heb je een vriend of familielid, die makkelijk contact met vreemden maakt. Observeer het gedrag van die persoon en praat eens met hem/haar.

Maak een volgende keer ook eens contact met een (aantrekkelijke) vreemde van het andere geslacht; daar gelden dezelfde regels voor, maar kwetsbaarheid is waarschijnlijk groter. Die moet je mogelijk in een tijgerkooi zetten!

Misschien bega je fouten of onhandigheden in je omgang met anderen. Maak er geen probleem van: je kunt je altijd oprecht verontschuldigen en je leert van je fouten.

 Jij bent veel te sociaal

Jij hebt een gemakkelijk leven
zo sociaal dat je bent …
niemand kan er naast kijken
het is zo hoe iedereen je kent

Je praat met iedereen
zo iemand
heb ik nog geen één keer gekend
wou dat ik jou was
dat is mijn wens

Maar dat heb je nooit begrepen
nooit willen begrijpen
dat ik naar je opkeek als persoon
zo’n wezen
vind je echt nooit meer

Je kent heel veel mensen
gaat met alleman praten
denk niet dat jij iemand bent
die anderen gaat haten

Vroeger dacht ik steeds
jou, wil ik zijn
want hoe jij iedereen kent …
het leek mij echt heel fijn

Veel bewondering
dat is wat ik voor je heb
voor je sociaal zijn
van hoe je bent als mens
ik heb steeds naar je opgekeken

en dan in je schoenen staan
dat was altijd mijn wens …

   Gedichtenlady

                 

Filmtip: THE BANSHEES OF INISHERIN | Official Trailer . You Tube

                                                   waardering           

                                   

SCENARIO 8. SOCIALE CONTROLE

 

‘Er behoort minder moed toe, de enige te zijn die afkeurt dan de enige te zijn die prijst’.

                                          Marie von Ebner-Eschenbach
   

‘Om het sociale verkeer in goede banen te leiden zijn er regels opgesteld. Sommige zijn vastgelegd in officiële richtlijnen, zoals wetten en verordeningen. Andere zijn informeel en worden door groepen of gemeenschappen gevolgd. Het is de bedoeling dat men zich aan die regels houdt. Als dat niet gebeurt, worden er gewoonlijk sancties opgelegd, zoals bij een overtreding in het verkeer via een boete.

In informele groepen verwacht men ook dat normen worden nageleefd. Die kunnen op een soepeler of informeler manier worden gecontroleerd door de leden van de groep. Bij het afwijken van belangrijke sociale normen kan men verwachten dat er weerstand van de andere leden wordt opgeroepen. Dat kan resulteren in impopulariteit of zelfs uitsluiting.

Bij deugdzaam gedrag, daarentegen, is er sprake van vrijwilligheid en kan men bij beoefening ervan positieve reacties verwachten van de omgeving.

Mensen volgen waarden in hun leven, zoals rechtvaardigheid, gelijkheid en democratie. Die waarden zijn vaak te algemeen om als heldere richtlijnen voor gedrag te dienen. Normen aan de andere kant zijn vaak dwingend of verplichtend, wat verzet kan oproepen. Deugden zitten tussen waarden en normen in. Ze zijn vrijwillig en de uitoefening ervan is aan de persoon zelf’.

‘Spreek iemand aan die een algemeen geldende norm overtreedt. Dat kan bij voorbeeld roken op verboden plaatsen zijn, een verkeersovertreding, of een achtergelaten hondenpoep.

Waarschijnlijk ben je wat angstig om de overtreder aan te spreken. Confronteer die angst frontaal en haal ondertussen rustig adem. De angst zal op die manier verdwijnen of sterk verminderen. Je kunt waarborgen inbouwen door je ervan te vergewissen dat je het bij het rechte eind hebt. Het helpt ook om je voor te nemen de overtreder beleefd en vriendelijk te benaderen. Of een vraag stellen. Zo mogelijk met speelsheid en humor.

Maak ook gebruik van de volgende tips.

Tips voor het aanspreken van anderen op onoorbaar gedrag           (zoals hondenpoep):

• Gebruik korte, duidelijke manier om afkeuring uit te drukken; kalm en rechtstreeks; doe het ‘speels’ als dat kan;
• Veronderstel dat aanstootgevend commentaar luchthartig bedoeld is;
• Noem eigen ongemak in plaats van dat van de dader; plaats je op hetzelfde niveau;
• Oefen met verschillende types reactie en selecteer de meest effectieve en best-passende; mogelijk bega je een imperfectie of foutje, maar daar kun je van leren;
• Roep eventueel de hulp in van sympathiserende aanwezigen;
• Leef je in de situatie van de ander in.

Je maakt je natuurlijk kwetsbaar. Je hebt wel waarborgen, maar het risico blijft, hoewel waarschijnlijk in beperkte mate. Als je het toch doet, zet je een belangrijke stap op de weg naar grotere moed. En, wie weet, misschien komt er wel iets positiefs uit de aanspraak van de overtreder.

Identificeer iemand onder je familie, vrienden of kennissen die een goed voorbeeld van sociaal burgerschap voor je zou kunnen zijn. Zie wat en hoe hij/zij dat waarmaakt en overleg eens met hem/haar.

Het vergt flink meer moed wanneer je je als ‘actief omstander’ gedraagt, dat wil zeggen tegen de algemene mening van een groep ingaat b.v. in gevallen van oneerlijkheid, pesten of discriminatie. Dan moet je door een stevigere angstconfrontatie. Mogelijk kun je je standpunt bij de groep inleiden door (ongemakkelijke) vragen te stellen. Als je volhardt in dit soort optreden, ben je een sociale held.

Als beloning de volgende oppepper

Verwachting van anderen

voldoen aan de verwachting
de verwachting van wie?
is dit verlangen uitgesproken?
of weten zij het zelf niet?

in gedachten van jezelf
verwachtingen van anderen creëren, bedenken, volbrengen
eigen wil aan de kant
geen tijd om te veranderen

makkelijker is het
om te doen wat anderen willen
om dan te ontvangen
volledige waardering
voor jouw ingebeelde verwachting

verwachtingen door jou
in jouw hoofd geplaatst
wat het mooie hiervan is, dat
daardoor de bal altijd terug
kan worden gekaatst

blijvend houd je dan controle
over wat je wilt en doet
en hoef je je zelf niet te begeven
wat het nu precies betekent en
wat je zelf wilt met je leven

totdat je beseft:
ik heb alle doelen die anderen bedachten
al lang en breed behaald en
ik dus eigenlijk heb gefaald
in het verkrijgen van autonomie
zodat ik geen verschil zie, in
wat zijn nou mijn gedachten
en wat het was dat zij verwachtten
waardoor ik weer terugkom bij hen
omdat ik ben vergeten wie ik zelf ben!

Filmtip: The Social Dilemma | Official Trailer | Netflix. You Tube

      

                                                           Waardering

                        

SCENARIO 9. INITIATIEF NEMEN

’Hij, die voortdurend aarzelt over het nemen van een stap, zal zijn hele leven op één been staan’

                                                                                  Chinese spreuk

‘Het vergt moed en moeite om initiatief te nemen. Je steekt je nek uit en daar maak je je kwetsbaar mee. Initiatieven kun je nemen op allerlei terreinen: contacten leggen, discussiegroep opzetten, een vakantie organiseren of zelfs een bedrijfje starten. Initiatieven nemen is het zout in de pap van samenleven en dat brengt vooruitgang, zowel voor jezelf als voor je omgeving. Het is een gewoonte aanleren en als je eenmaal de eerste stap hebt gezet, wordt het daarna steeds makkelijker’.

           ‘Als je waagt, groeit je moed. Als je aarzelt, groeit je vrees’.

‘Er zijn talloze eenvoudige gelegenheden voor initiatieven en je zult waarschijnlijk geen probleem hebben er één te vinden die je ligt. Als je moedig wilt worden, dien je je grenzen en comfortzones te verruimen. Als je te lekker in je vel zit, doe je vaak geen extra moeite meer. Oefen om buiten je comfort-zones te gaan; stel bewust en continu kleine moedige daden. Het alledaags altruïsme is de voorloper van heldhaftigheid. Als je jezelf eerlijk en moedig uitspreekt, vergroot je je macht, als je klaagt degradeer je jezelf tot slachtoffer!’

                                     

Beluister dit fraaie lied

                        Shakira – Try Everything (Official Video)

‘Neem het initiatief om te proberen een kleine discussiegroep over klimaat, vrouwenemancipatie of vluchtelingen op te zetten .

Misschien is dit de eerste keer dat je zo’n initiatief neemt en ben je bang dat het misschien niet lukt. Die angst kijk je recht in de ogen, je opwinding kalmeer je door rustig adem te halen en mindfulness toe te passen (je gedachten afstandelijk bezien, zonder te oordelen)

Je gaat waarborgen inbouwen en een vangnet aanbrengen door je van tevoren vertrouwd te maken met de materie en door de deelnemers nauwkeurig te selecteren. Je roept eventueel de hulp van een vriend in of je vraagt hulp van buitenaf. Als het niet meteen lukt de groep te laten draaien, probeer je het kort daarna nog eens, waarbij je gebruik maakt van de eerdere ervaring. Je houdt vol tot de groep op poten staat.

Identificeer een rolmodel onder je vrienden, familie of kennissen, iemand die regelmatig initiatieven neemt op diverse vlakken, een gangmaker.

Je hebt een foutje gemaakt, want je hebt geen leden van het andere geslacht durven uitnodigen. Daar maak je je excuses voor en dat corrigeer je. Er zijn ook andere imperfecties, maar die worden ook opgelost. Je hebt veel van dit initiatief geleerd

Filmtip: Amélie (2001) Official Trailer 1. You Tube

Opdrachten: ‘Initiatief’ bestuderen op https://www.carrieretijger.nl/functioneren/professionele-eigenschappen/initiatief

                                                  waardering 

    

 SCENARIO 10. FOUTEN EN IMPERFECTIES.

Veel mensen streven ernaar alles perfect te hebben. Op zich niets mis mee. Aan de andere kant stelt de overtuiging dat alles niet volmaakt maar onvolmaakt mag zijn, je in staat doortastender te leven. Perfectie is, net als verwacht resultaat, een gebondenheid. Zonder die neiging tot perfectie, is er meer vrijheid. Ben ‘perfect imperfect’. Perfectie is volgens Brown één van de drie manieren om gewenste kwetsbaarheid, een katalysator voor moed, buiten te sluiten.

Vaak gebruiken we perfectie als een excuus om iets niet te doen. Proberen volmaakt te zijn, komt van angst. In plaats van moedige, imperfecte actie te ondernemen, blijven we steken in perfect nietsdoen. Een groot deel van de obsessie met perfectie komt door ons steeds te vergelijken met anderen. Het is beter om je met jezelf te vergelijken en je eigen record te verbeteren.

In zekere mate geldt dit ook voor fouten maken. Terwijl daar ooit negatief op gereageerd werd, is men daar tegenwoordig soepeler in: goede fouten (beste inspanningen, slechte uitkomst) verschaffen een gelegenheid om te leren. Dus fouten maken is niet per se negatief, je moet er alleen positieve lessen uit trekken’.

     

Fouten maakt iedereen

fouten maken doet iedereen
van fouten moet je zelf leren
zodat je niet nog eens dezelfde fout maakt
die jouw of anderen doen bezeren

want fouten maken gebeurd gewoon
al wil bijna niemand het toegeven
maar schaam je er niet langer voor
het hoort nu eenmaal bij het leven

ja, ook ik heb fouten gemaakt
die mij en anderen heeft bezeert
maar van die fouten die ik gemaakt heb
heb ik wel heel veel van geleerd

het heeft mij gemaakt
tot degene wie ik ben
en echt geen super persoon
maar wel iemand die zijn eigen gebreken ken

maar voor anderen die telkens
dezelfde fouten maken en anderen blijven bezeren
ja, die zullen van hun fouten nooit
en dan ook echt nooit iets leren

het is zwaar en moeilijk
maar geef je fouten gerust toe
want je fouten telkens te moeten verdedigen
daar wordt je alleen maar van moe

Doe eens een flinke work-out om daardoor lekkerder in je vel te komen zitten.

     Luister ondertussen naar de volgende song

             

 

‘Misschien heb je onlangs een fout gemaakt. Hoe ervoer je die en hoe ervaar je die nu in het licht van wat de schorpioen en de video aangeven?

Als je in de toekomst een fout maakt in je werk of studie, laat die dan een paar dagen bezinken. Als je ernaar teruggaat, evalueer dan de gevolgen en bezie hoe je die fout kunt herstellen. En voor de verdere toekomst er verder van leren’.

           

‘Ga eens bij jezelf na of je een ‘perfectionist’ bent.  Als je dat bent wat is daar de oorzaak van: kwaliteitsnormen van anderen, verdediging tegen kwetsbaarheid, allebei of nog iets anders. Vergelijk met de lessen uit de video’.

Filmtip: Wild Tales (2014). Official trailer. You Tube

Opdracht: Overdenk nog eens dingen waar je oprecht dankbaar voor bent. Vind

   een manier om van je dankbaarheid te getuigen!

                                          

Waardering

                    

 SCENARIO 11. BEVLOGENHEID

        ‘Beweeg elegant met het leven en laat haar golven je dragen naar de  

         meest magische, mystieke en mysterieuze plaatsen’

                                                                                               Franziska Iseli                

‘Vitaliteit is één van de vier aspecten van moed. Die eigenschap houdt actieve begeestering (bevlogenheid) en enthousiasme in en is vooral van belang bij uitputtende omstandigheden.

Bevlogenheid is een magische geestestoestand die ontstaat wanneer mensen sterk betrokken zijn bij de organisatie waar ze voor werken, plezier hebben in wat ze doen en daarbij bruisen van energie. Deze geestelijke toestand draagt bij aan onze psychische en lichamelijke gezondheid en voorkomt burn-outs, bore-outs en andere klachten. Het bevordert moed indirect, net als liefde en vriendelijkheid (zie hierna).

De mate van bevlogenheid wordt gekenmerkt door de volgende drie pijlers: vitaliteit, vitale mensen bruisen van energie, zijn onvermoeibaar en beschikken over een grote mentale veerkracht en doorzettingsvermogen. Toewijding, toegewijde mensen zijn sterk betrokken bij het werk wat ze doen. Ze zijn trots op hun werk, voeren dit met veel enthousiasme uit en zien het werk wat ze doen als uitdagend en nuttig. Absorptie, is het compleet opgaan in werk of andere activiteit en het daarbij vaak vergeten van de tijd. Bevlogen werknemers kunnen het werk moeilijk loslaten en hebben geen 9 tot 5 mentaliteit. Helaas schijnt minder dan 20% van de Nederlandse werknemers bevlogen te zijn. Ook Nederlandse scholieren scoren in Europa vergelijkenderwijs minder goed.

Alles is tijdelijk en niets blijft hetzelfde. Aanpassing is een geheime kracht. Als je stoutmoediger wilt leven, dien je bewust te handelen om je beter op je gemak te voelen met bevlogenheid. Als je bevlogen bent en flexibel blijft, hoef je niet te weten hoe alles uit gaat pakken; je laat je dan door je intuïtie leiden.

Bepaalde kwaliteiten stimuleren bevlogenheid. Energiek zijn helpt, luiheid is fataal. Ook moed op zichzelf brengt bevlogenheid, want die brengt groter engagement, optimisme en enthousiasme. Goed mentorschap, vertrouwen in de voorzienigheid, passende uitdagingen en goed zorgen voor je lijfelijke conditie, promoten bevlogenheid.

Laat je innerlijke controle-stemmetje varen. Mensen hebben vaak buitensporige, innerlijke controles. De behoefte aan obsessieve controle komt gewoonlijk voort uit angst.

Blijf bij de les, ben totaal aanwezig, maar laat je controle varen. Je kunt dan van ieder moment genieten, in plaats van je zorgen te maken over het volgende of het voorafgaande. Ken je bestemming, maar wees flexibel over hoe je daar komt. En soms moet je misschien beslissen je bestemming te veranderen’.

            

Fysieke oefeningen doen om de warmte van bevlogenheid alvast op te roepen. Beleef ondertussen de volgende song

                            

‘Selecteer een bezigheid, niet louter ontspannend, waarbij je bevlogen kunt raken volgens bovengenoemde eigenschappen. Het kan een studievak op school zijn, een activiteit op het werk, een hobby zoals gedichten schrijven of een sportbeoefening.

Er is zo goed als geen risico gemoeid met het in flow raken, behalve dat je niet op tijd los kunt laten. Je hoeft ook geen angst voor bevlogenheid te hebben. Het is zelfs een aangename situatie, dus je hoeft geen angst te confronteren. Waarschijnlijk dat mindfulness en meditatie een steuntje in de rug kunnen geven.

        

Werk is zichtbaar gemaakte liefde

                                                                        Kahlil Gibran

Mogelijk lukt het niet meteen bevlogen te raken. Hou vol, de aanhouder wint! Mogelijk heb je ook met afleidingen te maken. Neem dan voorzorgen voor de volgende keer.

Bevlogenheid is een beloning op zich, een oppepper

    Bevlogen

Ik weet niet zeker of het zwanen waren,
een najaarsnanacht dat hun vleugelslag
in duizendvoud over het huis heen lag,
om pas tegen het daglicht te bedaren.

De hele dag liep ik als uitverkoren,
of ik door engelen was aangeraakt.
Maar hoeveel lege nachten zijn doorwaakt
waarin sindsdien geen wiekslag viel te horen?

Nu moet ik mij weer met de zon verzoenen
en, nooit meer zo bevlogen, wennen aan
het wassen en het slinken van de maan,
het komen en het gaan van de seizoenen.

uit: ‘Onmogelijk geluk’, 1992.

    Jean Pierre Rawie

Filmtip: Marvelous Mind Movie: Être et Avoir. Trailer on You Tube (vrijblijvend)

Opdracht: Reflecteer over je energieniveau en ondernemingslust.

                                                    waardering

SCENARIO 12. KWETSBAARHEID EN SCHAAMTE

                                  

Wat je kwetsbaar maakt, maakt je mooi’.

                                                                                                              Brené Brown

          

‘Het fenomeen kwetsbaarheid is een katalysator voor moed, mededogen en verbondenheid. Het heeft een onjuiste reputatie van zwakte, want het is, integendeel, de oorsprong van veel goede kwaliteiten.

We zijn allemaal, in meerdere of mindere mate, kwetsbaar, d.w.z. we hebben emotionele gevoeligheden die onze zelfverzekerdheid in gevaar brengen of afzwakken. We hebben de neiging onze kwetsbaarheden te beschermen of te verbergen. De meest gebruikelijke daarvan zijn:

• Een negatief voorgevoel bij potentiële toekomstige vreugde; het gezegde wat er bij past: ‘De beste manier om door het leven te gaan is het slechtste te verwachten’
  • Perfectionisme, vaak een manier om goedkeuring te zoeken; het is eigenlijk een vorm van schaamte;
• • Een vorm ervan is je overmatig druk bezig houden.
• Verdoving tegen kwetsbaarheid verdooft tevens de ervaringen van liefde, vreugde en groei. Schaamte, stress en ongebondenheid zijn vormen van verdoving.

De mate van afscherming is een indicatie van onze angst en tekort aan binding. Je bent moedig als je je kwetsbaar durft op te stellen. Als we volwaardig betrokken, moedig en verbonden willen zijn, moeten we kwetsbaar zijn.

Er is geen intimiteit zonder kwetsbaarheid, een ander sterk voorbeeld van kwetsbaarheid als moed. Kwetsbaarheid en liefde zijn tekenen van moed. De definitie die Brené Brown dan ook van liefde geeft is als volgt: ‘We cultiveren liefde als we toelaten dat ons meest kwetsbare en krachtige ik intensief gezien en gekend wordt, en wanneer we de spirituele verbondenheid die uit die gave voortkomt, eerbiedigen met vertrouwen, respect, vriendelijkheid, en genegenheid’.

Een mooi voorbeeld van de combinatie van kwetsbaarheid en vertrouwen is wie in een romantische verhouding het eerste het initiatief durft te nemen om te zoenen.

Kwetsbaarheid is ook de kern van het familieverhaal. Omdat openhartigheid en eerlijkheid het risico hebben om gekwetst en afgewezen te worden, kan dapperheid helpen om nauwere relaties te smeden.

                

Stel je open voor een door jou gekozen kwetsbaarheid, op welk gebied dan ook. Op liefdesgebied liggen er gewoonlijk talloze.

                                         Mimosa, symbool voor kwetsbaarheid

 

We hebben allemaal, in meer of mindere mate, last van schaamte. Schaamte verhindert of beschadigt de veerkracht voor onze kwetsbaarheid, bijvoorbeeld zich onwaardig vinden voor verbondenheid met anderen. Schaamte houdt ons klein, ontstemd en angstig. Schaamte ontleent haar kracht aan het feit dat die niet bespreekbaar is. Het is het sterke, pijnlijke gevoel of de ervaring dat we denken tekort te schieten en daarom onwaardig zijn voor liefde en voor erbij horen. Schaamte-veerkracht is daarom essentieel voor het houden en inzetten van onze kwetsbaarheid. Vier manierenen om schaamte de baas te worden, zijn:

• Schaamte herkennen en zijn herkomst begrijpen;
• Kritische gewaarwording beoefenen;
• Verbondenheid met anderen tot stand brengen;
• Schaamte bespreekbaar maken.

       De verandering

Veel geleerd
Veel gedaan
Afstand van mijn trots genomen
En tranen laten gaan
Ruim de stenen op van mijn levensweg
Vergeten verleden
Dat nooit
-helaas-
Maar door mijn fouten
Kreeg ik deze kans
Een nieuwe geboorte
Masker af
Compleet naakt
Vol kwetsbaarheid
Bang voor wat gaat komen
Trots op wat ik heb overwonnen
En blij om mijn angst te laten horen
Sterker dan ooit
Vertrek ik hier
Kwam binnen met opgeheven hoofd
Alsof ik in mezelf geloofde
Nu verlaat ik deze plek
Met een glimlach van oor tot oor
Mijn droom is uitgekomen
Heb mezelf teruggevonden

 

                                                   

waardering

                   

SCENARIO 13. LIEFDE EN VRIENDELIJKHEID

   

‘Being deeply loved by someone gives you strength, while loving  

    somebody deeply gives you courage’.

                                                                                 Lao Tzu

‘Om in het leven te slagen en om goed in je vel te zitten heb je sociale contacten nodig. Het is misschien wel de belangrijkste factor voor een goed leven. Je kunt, simplistisch gezien, de wereld opdelen in vrienden en in vijanden. Als je door vriendelijkheid en liefde, vriend of metgezel van iedereen maakt, dan hoef je voor niemand bang te zijn en heb je dus ook geen of minder moed nodig. Je krijgt dan steun en samenwerking in plaats van tegenwerking. Gebrek aan respect komt van angst, terwijl respect uit liefde voortvloeit en uitnodigt moedig te zijn.

Als je hart door liefde wordt aangedreven staat het open en produceert het moed, vriendelijkheid, gulheid, respect, hoffelijkheid, verdraagzaamheid, begrip en mededogen. Bemin eindeloos en onvoorwaardelijk. Ben een voorbeeld. Als je liefde met moed benadert, zie je liefde als oneindig en de contacten die je legt zijn gebaseerd op overvloed. Als je liefde benadert met angst, zie je gebreken en tekorten en je relaties roepen emoties op die je van moed verwijderen, zoals jaloezie, frustratie, onwaardigheid of stress. Houdt onvoorwaardelijk en stoutmoedig van anderen.

De eerste stap in het verwelkomen van liefde is je met jezelf te verbinden. Die band is de ultieme drijfveer van vertrouwen en moed.

Zoals het spreekwoord van Meister Eckhart zegt:

                   ‘ Als jij jezelf liefhebt, heb je iedereen lief’.

Compassiemeditatie

 ‘ Ik adem in, ik adem uit

Ik ontspan mijn hart

Mijn hart is een licht dat straalt en mijn hele wezen verlicht

In mijn hart voel ik liefde, ik ben liefde

Ik veranker mijn hart in liefde en laat die stromen

Ik laat me door liefde openen, liefde die heelt

Ik ben liefde, vrede en licht

Liefde is het enige wat er echt toe doet in het leven, in mijn leven

Vanuit mijn hart en heel mijn wezen geef ik liefde aan wie haar wil aanvaarden

Liefde verbindt me met het oneindige, met God en opent mijn hart’

                                                                                     Ton Roumen, ‘Omarm jezelf’             

Doe eens een flinke oefening yoga of andere, soepele lichamelijke oefeningen. Geniet ondertussen van de volgende

                      

‘Groet vandaag, bij gelegenheid, vriendelijk en met respect, enkele vreemden.

Waarborgen heb je bij dit initiatief amper nodig. Bij gelegenheid wil niet zeggen dat je overal en iedereen groet. Maar wel bijvoorbeeld als je op straat of in een winkel iemand alleen tegenkomt. De overgrote meerderheid zal je terug groeten. Heel enkelen zullen misschien aangeven het vreemd te vinden dat je groet.

Er is weinig risico, dus angst hoef je nauwelijks te hebben. Je maakt je alleen een beetje kwetsbaar. Als je die angst toch hebt, confronteer die dan frontaal. Er zullen zich mogelijk kleine tekortkomingen voordoen. Relativeer die of bezie die met humor. Je kunt ervan leren.

Diepgaande liefde ontwikkelen voor jezelf en anderen is geen sinecure, zeker niet als er haatgevoelens of onverschilligheid bij te pas komen. Oefeningen van ‘liefdevolle vriendelijkheid’ (richtlijnen in de bijlage) kunnen wonderen verrichten.

Vriendelijkheid is een praktische toepassing van liefde. Moed stelt je in staat om vriendelijk te zijn, ongeacht hoe anderen zich tegen je

gedragen. Je durft het risico van de ander aan. Als angst je gedrag bepaalt, kan vriendelijkheid voorwaardelijk worden. Iseli’s ‘lijfspreuk’ is dan ook: ’Reageer altijd vriendelijk!’

Vriendelijkheid is een keuze. Onvoorwaardelijke vriendelijkheid kan geleerd worden. Realiseer je dat mensen het in het algemeen goed bedoelen en proberen het best mogelijke te doen. Pijnlijke ervaringen van iemand kunnen goede bedoelingen verhinderen. Ogenschijnlijke beledigingen zijn meestal niet persoonlijk bedoeld. Werk voor het succes van anderen. Ga met mensen om op hun niveau en stimuleer ze. Veranderen kun je ze niet, behalve misschien door voorbeeld en vriendelijkheid. Observeer maar oordeel niet. Blaam komt van angst en heeft geen voordelen, behalve dat het een last van jou afneemt, die je aan een ander geeft zonder iets op te lossen. Je geeft je macht erdoor weg. Ben je ervan bewust dat zoals je doet in de omgang met mensen je doorgaans terug gedaan wordt.

 Oefen zo mogelijk regelmatig ‘liefdevolle vriendelijkheid, een manier om je liefdevolle band met anderen te promoten (Annex I)’

‘Love is the bridge between you and everything.
 Be foolishly in love, because love is all there is.
 There is no way into presence except through a love exchange.

I belong to no religion. My religion is love. Every heart is my temple.
Love risks everything and asks for nothing’.

                                         Jalaluddin Rumi (Iranian poet, 1207- 1273)

Kijk eens in je omgeving of je een vriendelijk persoon als voorbeeld kunt identificeren. Geen Don Juan, eerder een zuster Theresa.

      Filmtip: Leave no Trace. Official trailer. You Tube

                                                  waardering

            

 SCENARIO 14. OMSTANDERS EN HELDENDOM

‘In sociale noodsituaties kun je passieve en actieve omstanders hebben. Er is veel geschreven over waarom velen passief omstander blijven bij dergelijke gebeurtenissen. Ze zijn steeds op de korrel genomen, maar de verschillen tussen passieve en actieve omstanders zijn soms subtiel. Personen kunnen blijkbaar per gelegenheid van categorie wisselen.

Het verschijnsel waarbij niemand in een groep aanwezigen bereid is in een ernstige confrontatie tussenbeide te komen, wordt het ‘omstander-effect’ genoemd. Hoe groter het aantal aanwezigen, hoe minder waarschijnlijk het is dat men de persoon of personen in nood bijstaat. Passieve omstanders hebben de neiging om elkaars kalme voorkomen verkeerd te interpreteren en te zien als een aanwijzing dat er eigenlijk geen noodsituatie is. Bij verwarring weet men niet precies wat er aan de hand is, wat onzekerheid schept. Mensen zijn eerder geneigd in actie te komen bij een duidelijk ongeval.

Passieve omstanders hebben doorgaans geen actiebereidheid. Ze vinden dat ze weinig controle hebben over hun leven en dat er weinig is dat zij kunnen doen om externe gebeurtenissen te beïnvloeden. Zij denken meer dan actieve omstanders in termen van groepsidentiteit en zien zichzelf als leden van exclusieve groepen. Er kunnen dus verschillende redenen zijn waarom passieve omstanders niet interveniëren: bang, verward, gedwongen of bewust onverschillig, en zichzelf kunnen overtuigen dat het niet hun verantwoordelijkheid is om tussenbeide te komen.

Actieve omstanders en moreel moedige mensen hebben een altruïstisch perspectief en voelen zich verbonden door een gezamenlijke menselijkheid; anderen zien ze daarbij niet als buitenstaander of vreemdeling maar als medemens! Deze personen hebben diepe persoonlijkheidstrekken met elkaar gemeen, zoals een ongebreidelde empathie voor iedereen. Het zelfbeeld van actieve omstanders is alomvattend en gaat gepaard met een grote actiebereidheid. Ze hebben aanleg voor een uitgebreid netwerk van relaties door hechting aan anderen en gevoelens van verantwoordelijkheid. Die kwaliteiten zijn gewoonlijk ontwikkeld op jonge leeftijd met steun van ouders die tolerant, zorgzaam en empathisch waren’.

                                 Omstander onderbreekt vechtscene

‘Als omstanders zich door het groepsgebeuren afzijdig en laf opstellen, kan ook het omgekeerde plaatsvinden: door aanmoediging en voorbeeld inspringen en ook moedig worden: de banaliteit van het heroïsme! Dat verschijnsel suggereert dat we allemaal potentiële helden zijn, die op een zeker moment in staat zijn heldhaftige daden te verrichten’.

   Doe fysieke oefeningen gedurende de song van

                       Michael Jackson – Heal the world – (Lyrics)

‘Als je de motivatie en de moed ervoor op kunt brengen, ben dan een actieve omstander. Als je iets onoorbaars ziet gebeuren, maak een discrete keuze om op het betrokken gedrag te reageren: met aanspraak, rapportage, corrigerende humor, informatieverstrekking, etc.

Meer dan gewone moed wordt gewoonlijk ook gevraagd voor het reageren op onrechtvaardige gebeurtenissen in het algemeen. Hier vind je de relatie tussen de deugd moed en de deugd rechtvaardigheid. Deugden ontwikkelen zich gewoonlijk in elkaars gezelschap’.

                                    Adelaar, symbool voor heldendom bij Indianen

‘Heroïsme moet een of andere vorm hebben van actuele of toekomstige opoffering of risico. Dit kan een vorm van fysiek gevaar zijn of een betekenisvol sociaal offer. Bij hoogwaardige morele moed bestaat het vertrouwen vaak meer in het handhaven van principes en waarden dan in de verdediging van personen. De heldendaad kan actief of passief (geweldloos verzet) zijn. En tenslotte kan een heldendaad óf momentaan zijn óf zich over een langere periode uitstrekken’.

Video: TEDxMidwest – Phil Zimbardo – Heroes • Jun 26, 2012. 14 min.

‘Franco en Zimbardo geloven dat een belangrijke factor die heldhaftige actie kan aanmoedigen het stimuleren van heldhaftige fantasie is, inclusief het bezit van een persoonlijk heroïsch ideaal. Het is de bekwaamheid om zich fysiek of sociaal riskante situaties te verbeelden, om te worstelen met de hypothetische problemen die deze situaties oproepen en om zijn daden en gevolgen onder ogen te zien. Door deze zaken van tevoren te bekijken, is de persoon beter voorbereid om te handelen wanneer zich de gelegenheid daartoe voordoet. Er zijn mogelijkheden voor moedig of heldhaftig gedrag in de sociale sfeer, bijvoorbeeld bij discriminatie, mensenhandel en drugsmisbruik.

Behalve voor persoonlijke overwegingen, moet onze samenleving ook manieren bekijken om heldhaftige verbeelding in al zijn burgers te stimuleren, vooral onder jongeren.

Als we de verhalen over altruïsme, morele heldhaftigheid en moed nagaan lijkt er niets belangrijker dan een liefdevolle, sterk altruïstische opvoeding met voorbeeld in de jonge jaren te krijgen.

Doe continu moedige dingen, thuis en op het werk. Als je heldhaftig wilt handelen, kun je je erop voorbereiden door elke dag een kleine, altruïstische daad te stellen. Als we onze ‘’altruïstische spier’ continu versterken, handelen we waarschijnlijk heldhaftig wanneer de gelegenheid zich voordoet’.

Vrouwelijke moed

Hij schijnt een statige Eik, die de eeuwen durft trotseren,
En door de wouden zich als Koning ziet vereeren;
Zij ‘t ned’rig klimop, dat aan zijne schorse kleeft,
Zich sling’rende om zijn’ stam, met zijne sappen leeft.
De sterkgespierde Man mag steeds zijn’ fierheid toonen,
Maar niets, dan zachtheid moet in ‘t hart der Vrouwen wonen;
De Vrouw is waarlijk schoon, als zij van weedom schreit, –
De Man stort nooit een’ traan, dan van grootmoedigheid.
De Vrouw heeft meer gevoel, meer driften, minder krachten, –
Doch reine zucht tot deugd doet haar ‘t gevaar verachten;
In ‘t kampen voor hare eer betoont ze een’ heldenmoed,
Die heur’ belager vaak van schande blozen doet.
De smart der Vrouw is groot, zij moet gedurig strijden,
Maar groot is ook ‘t geduld, dat haar bezielt in ‘t lijden. –
Beschouw en Man en Vrouw, bij ‘t prangen van den nood:
De sterke Man wordt klein – de zwakke Vrouw wordt groot.

                                                                                        H.A. Spandaw

Filmtip: Invictus. You Tube film, about Mandela (

Opdracht: Lees, indien mogelijk, het boek van Samuel P. Oliner

   ‘The altruistic personality’. 1988 (vrijblijvend)

                                                   

waardering

               

SCENARIO 15. ENGAGEMENT EN ONTWIKKELING

                    

 ‘If at first you don’t succeed, try, try and try again!’

                                                                                                  Thomas H. Palmer              

 ‘Je moedig gedragen of moedig worden is idealiter geen ad hoc gebeuren maar een engagement, waaraan je je hele leven werkt.

Naast het biologische, heb je persoonlijkheidskenmerken die een rol spelen in  deze ontwikkeling. In the Roots of Moral Courage wordt gesproken over het verband tussen het al dan niet moedig handelen op grond van persoonlijkheidskenmerken. Allereerst is daar zelfredzaamheid, het vertrouwen in onze eigen capaciteit om uitdagingen aan te gaan. Er is ook zelfachting, wat eveneens de beoordeling van onze geschiktheid kan beïnvloeden om succesvol risico’s te nemen. Het stressniveau is ook een factor, evenals de mate van openstaan voor nieuwe ervaringen. Al die vier kenmerken kunnen ontwikkeld en gevormd worden met oefening en met hulp. En veel kan gedaan worden om een grotere openheid voor nieuwe ervaringen te ontwikkelen

Sonnenberg noemt een groot aantal kenmerken van moedige personen: zelfvertrouwen, sterke overtuigingen, integriteit, leiderschap, mededogen, objectiviteit, veerkracht, intuïtie en daadkracht.

Volgens Iseli zijn er vier eigenschappen of gedragingen die essentieel zijn: volgens je eigen waarden en waarheden leven, risico’s durven aanvaarden, problemen doortastend aanpakken en het goede voorbeeld geven. Zoals we gezien hebben, spelen vriendelijkheid, liefde, speelsheid en bevlogenheid een rol in het ontwikkelen en aanwenden van moed.

Zelfvertrouwen en vertrouwen in anderen en in de ‘voorzienigheid’ zijn een belangrijke stimulans, zo niet voorwaarde voor moed. Jouw betrouwbaarheid voor anderen kun je promoten door zelf vertrouwen in anderen te hebben.

Steun van anderen en voorbeeldfiguren kunnen een grote stimulans voor moedig gedrag zijn.

Basishoudingen.

Ben je bewust van je waarden en gedragspatronen. Leef volgens je eigen principes en doe dat met elegantie, integriteit en waardigheid. Als je je ‘moedige’ beslissing formuleert met inbegrip van waarden, is het veel waarschijnlijker dat je er in overeenstemming mee handelt. Leid jezelf en anderen op een moedige wijze. Ben bewust van de neiging tot negativisme, en corrigeer die zoveel mogelijk, bijvoorbeeld door objectieve gegevens. Geef gelijke tijd aan positieve als aan negatieve scenario’s; en als je negatieve behandelt, probeer die positiever te herformuleren. Ben bewust van je kwetsbaarheden, ze zijn volgens Brooke Deterline essentieel voor het maken van betere keuzes.

Gebruik de kracht van het engagement en je voornemens. Als je eenmaal je interne kompas hebt ingesteld, kun je al je energie steken in het vinden van een oplossing. Als we ons engageren, kunnen we creatief worden.

Verplicht je om moedig te zijn en beschouw ‘onmogelijk’ als een uitdaging. Alles is tijdelijk, ook het onmogelijke’.

  Video: Schlechty’s Levels of Engagement • Dec 4, 2017. 4 min.

‘Neem onderliggende angsten weg; mensen die bang zijn om iets te doen, hebben vaak weinig of geen vertrouwen. Het gebrek daaraan manifesteert zich op verschillende manieren, zoals uitstel, perfectionisme en oplichterssyndroom. Onze kwetsbaarheden bloot geven kan een stimulerend resultaat geven. Door te bepalen waar we echt bang voor zijn, verminderen we onze angst voor de situatie, wat ons aanmoedigt actie te ondernemen.

Volgens de dankbaarheidsgoeroe Brother David Steindl-Rast (Gratitude project) kent een dankbaar persoon weinig of geen angst

Ga je minder op je gemak voelen! Het vraagt moed om buiten je comfortzones te raken. Maar het zijn juist die momenten die je uitrekken en die je helpen om een meer ontwikkelde en moedige versie van jezelf te worden. Als je er een gewoonte van maakt moedige beslissingen te nemen, ervaar je dat ze minder beangstigend worden.

‘Moed is een vaardigheid, een gewoonte; hoe meer je moed oefent, hoe moediger je wordt. Specialisten hameren er unaniem op: voortdurend en bewust moedige handelingen verrichten. Bij de les blijven, niet opgeven. Overtref je eigen verwachtingen. Neem poolshoogte. Blijf bedachtzaam (mindful), evalueer kritisch iedere situatie op zijn mogelijke actie voor moed en heldhaftigheid, met je persoonlijke morele kompas als gids (Christine Carter). Besteed eerst aandacht aan negatieve gevoelens en overwegingen en ervaar ze als zodanig. Leg de kwetsbaarheden bloot. Op de tweede plaats vul je hersens met moedige gedachten. Realiseer dat je niet alleen bent; angst delen met anderen kan een waardevol hulpmiddel zijn bij een uitdaging.

Besteed aandacht aan je lijf; angst mat fysiek af en deze fysieke gevolgen beïnvloeden de geestelijke.

Neem initiatief, geef vertrouwen, zeg de waarheid en nodig anderen uit met je mee te doen. Moed presteert als je eraan werkt. Doe het nu!

                                                   Jij durft dat nu ook!

         

Parabel van de kaars, voor helden en hemelbestormers.

Je persoonlijke morele moed kan een groot verschil maken ten aanzien van geweld dat veel van de ethische normen van de mensheid wordt aangedaan. De parabel van de kaars toont de enorme kracht van een enkel goed voorbeeld. In die parabel is licht niet het tegengestelde van duisternis, maar de afwezigheid ervan. We beroepen ons op licht en duisternis als onze belangrijkste metafoor voor Goed en Kwaad. We verbeelden ons dat ook zij tegengestelden zijn. Verkeerd is niet het tegengestelde van het Juiste, maar de afwezigheid ervan.

Een enkele kaars kan de duisternis van een hele ruimte teniet doen, en een enkel leven, volbracht in het licht van goedheid en morele moed, kan een enorm verschil maken in het overwinnen van de donkere leegte die zichzelf Kwaad, Duisternis, Twijfel, Lafheid of Angst noemt. Voorbeelden zijn oud-president Mandela, zuster Theresa en studente Thunberg. Als het Kwaad echt, op een fundamentele manier, de afwezigheid, eerder dan de tegenstelling van Het Goede is, wekt het dan verbazing dat ieder van ons werkelijk de wereld kan veranderen? Jij kunt ook een lichtgevende ‘kaars’ worden! Als je zin en tijd hebt lees dan het recente boek van Rutger Bregman ‘Morele Ambitie’. Het geeft concrete aanwijzingen hoe zo’n licht in de duisternis te worden.

                           

 Fleetwood Mac – Don’t Stop

https://www.youtube.com/watch?v=6RD-koI6MKs  

Opdracht:    

Lees je heldenverhaal nog eens door.

• Zie of het alle doeleinden bevat die je wilt bereiken op het terrein ‘moed’.
• Staat er ook in waar in je leven je speciaal meer moed zou willen hebben? In plaats van tegelijk moediger op alle terreinen te worden zou je er één of twee prioriteit kunnen geven. Als je er één gehaald hebt, ga je naar een volgende. Succes op één terrein helpt succes te boeken op het volgende;
• Ben bewust, flexibel en moedig om zo nodig van richting te veranderen en je verhaal elegant aan te passen. Elegantie ontleent zijn kracht aan moed, speelsheid en afstand.

                    Moed

                Ik heb ineens weer moed gevat

Begin van voren af aan

Je vraagt je af hoe gaat zo iets

Waar komt die moed vandaan?

Ik leef weer, lach weer, fluit en zing

Geen zucht meer en geen traan

 En ach, die moed, naar wáár hij ging

                                                 Komt hij ook weer vandaan.

                                                  Toon Hermans

Filmtip: Star Wars: The Rise of Skywalker | Final Trailer. You Tube

 

                                              waardering

 

  

Annex I – Meditatie op liefdevolle vriendelijkheid

1. Ga zitten op een manier die prettig voor je is. Dit kan op een stoel zijn of in de kleermakerszit. Alles is goed, zolang je maar comfortabel en met een rechte rug zit.
2. Neem de tijd om tot rust te komen door je lichaam te scannen en gewaar te zijn van je ademhaling.
3. Stel je voor dat je je adem door je hart laat stromen.
4. Ga eerst met je aandacht naar iets of iemand waar je een warm en liefdevol gevoel bij krijgt. Dit kan iemand zijn die je onvoorwaardelijk lief hebt of een huisdier (een puppy of een kitten) waar je ditzelfde gevoel bij krijgt. Als dit niet lukt, stel je dan voor hoe het is als je een baby of een jong dier zachtjes tegen je aan houdt. Als dit gevoel is opgekomen, laat het dan groeien. Maak het steeds sterker en groter en laat je hart vullen met dit gevoel.
5. Richt je vervolgens op jezelf en zeg met je innerlijke stem: ‘Mag ikzelf gelukkig zijn en mag het goed met mij gaan’. Zeg dit gemeend, vanuit je hart. (je kunt ook andere wensen formuleren, zoals gezondheid, werk, ontspanning)
6. Vervolgens richt je je op iemand die je liefhebt en zeg met je innerlijke stem: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’. Doe dit ook op een welgemeende openhartige manier. Je kunt je wensen aanpassen.
7. Herhaal dit voor nog meer mensen die je lief hebt of die je waardeert. Dit kunnen je vrienden of vriendinnen zijn, je ouders, je broers of zussen, een leraar of andere mensen die een speciale plek in je leven innemen.
8. Richt je nu op bekenden van je die je wel kent maar verder geen speciale gevoelens bij hebt. Ook hier zeg je met je innerlijke stem: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’. Dit herhaal je, voor zoveel mogelijk mensen die je kent.
9. Vervolgens richt je je op die persoon, of die personen waar je moeite mee hebt. Ook over deze persoon zeg je vanuit je hart: ‘Mag hij/zij gelukkig zijn en mag het goed met hem/haar gaan’.
10. Tenslotte breid je het nog verder en voor alle andere levende wezens die er zijn.

ANNEX II A. Bibliographie

  Books

• Gratitude Project. New Harbinger Publications. 2020. Waar? Chapter 25 (p.223) het artikel (conversation) bevat ‘Is Gratitude the Path to a Better
• Bill Treasurer. Courage goes to work. How to build backbones, boost performance and get results, 2008.
• Kidder, Rushworth M., Moral Courage, 2004.
• Brown, Brené. Daring Greatly.How the Courage to be Vulnerable Transforms the Way We Live , Love, Parent, and Lead. Penguin Books, 2015.
• Swoboda, Kate.The Courage Habit, 2018
• Iseli, Franziska. The Courage Map.
• Roumen, Ton. Omarm Jezelf. Berne Media, 2019.
• Smalltalk Survival, Liz Luyben en Iris Posthouwer. Ambo|Anthos, blz. 216,
• Paul J. Zak. Why Your Brain Loves Good Storytelling

Articles

• Terry, Ruth. How to Be an Active Bystander When You See Casual Racism, Oct. 29, 2020
•  Schwartz, Arthur. Ethical workplace: Cracking the courage code,character.org. Jun 14, 2016
• Taulbert, Clifton. Courage: A Backpack Necessity for the 21st Century Workplace. Character. org
• Sonnenberg, Frank. Ten Elements of Courage.
• Brown, Lachlan. 5 steps to help you overcome fear. October 28, 2020.
•  Brown,  Lachlan. How to be brave: 15 steps to let go of fear. June 29, 2018
•  Deterline, Brooke. How to Cultivate Ethical Courage. In the face of internal and external pressure, these three tips can help you stand up for your values.
• Kets de Vries, Manfred F. R. How to Find and Practice Courage.
• Kelly McGonigal How to Transform Stress into Courage and Connection. May 13, 2015
• Navilon, Genefe. 100+ brutally honest quotes on fear that will give you courage
• Sanderson, Catherine A. Six Tips for Speaking Up Against Bad Behavior. September 30, 2020
• Franco, Zeno en  Zimbardo, Philip.  The Banality of Heroism. September 1, 2006
• Monroe, Kristen Renwick  The Roots of Moral Courage Why do some people risk their lives to help others? June 23, 2010 .
• Carter, Christine. Three Tricky Ways to Cultivate Courage.| May 21, 2015
• Keltner, Dacher en Marsh, Jason. We Are All Bystanders.But we don’t have to be. September 1, 2006.
• Pury, Cynthia. When Courage Goes Bad.
• Suttie, Jill  Where do heroes come from? GGSC, August 28, 2013.
• Rutger Bregman, Morele Ambitie

  ANNEX II B. Films over Courage (Values- in-Action)

    (Only those with a 4 or 5 rating)

• 12 angry men (1957) 5
• Antoine Fisher (2002) 5
• Apollo 13 (1995) 5
• Batman Begins (2005) 5
• Blood Diamond (2006) 4
• Braveheart (1995) 5
• Cool Hand Luko (1967) 5

Elling (2001/2002) 5, about persistence

• Emmanuels Gift (2005) 4
• Good Night and Good Luck (2005) 4
• Good Will Hunting 1997) 4
• Hotel Rwanda (2004) 5
• The Kite Runner (2007) 4
• A Man Escaped (1956) 5
• Manchuria Candidate, The (1962, 2004) 4
• Paths of Glory (1957) 5
• Personal Velocity (2002) 4
• Popey

About ‘vitality’ onderdeel van moed

• One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975) 5
• Places in the Heart (1984) 4
• Singing in the Rain (1952) 5
• Sound of Music (1965) 5