web analytics

Nieuws: Jan Pronk. Op Zoek naar een Nieuwe kaart

Boekbespreking

9200000053205684-jpg-jan-pronk
Dit boek, bijna een jaar oud,  gaat over ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking in de ruime zin van het woord. Jan pronk is een goeroe op dit gebied. Zo’n 50 jaar ervaring, van velerlei aard en niveau, onder meer vier keer Minister van Ontwikkelingshulp (PvdA) en Adjunct Secretaris-Generaal van UNCTAD (VN).
Een hoofdstuk uit het boek draagt de titel ‘De Nieuwe Jungle’, hij schetst het als een strijdperk waarin de zwakste en meest kwetsbare groepen het onderspit jan-pronk2delven, met als gevolg een nieuwe apartheid. In een ander hoofdstuk behandelt hij een aantal, zoals hij die noemt, drogredenen bij het formuleren van ontwikkelingsbeleid, bijvoorbeeld dat mensenrechten westers zijn, dat ongelijkheid in de maatschappij beter voor iedereen is, dat er eerst economische groei moet zijn en daarna pas verdeling, de maakbaarheid van de samenleving, en Nederland koopman of dominee?

Pronk houdt een vurig betoog voor onze medeverantwoordelijkheid voor de zwakken in onze maatschappij en de plicht een betere wereld te maken.
Ontwikkelingshulp heeft voor Pronk hoogstens een katalyserende werking, die nog verkeerd kan uitwerken ook. Het belangrijkste bij ontwikkelingssamenwerking is volgens hem: algehele overeenstemming over waarden en doeleinden, de te kiezen richting, de benodigde middelen onderweg en de wijze waarop die worden toegepast, door wie en ten bate van wie.
Dit is een fantastisch boek als je zelf een loopbaan in ontwikkelingshulp hebt gehad. Pronk analyseert de geschiedenis van ontwikkelingshulp sinds zijn ontstaan in het midden van de vorige eeuw, de evolutie die het heeft doorgemaakt en de rol die het nu zou moeten spelen.

jan-pronk5

Hij bespreekt dit met een brede visie, een doorwrochte analyse en in een heldere taal. Het gaat over een breed terrein van internationale samenwerking en hij geeft duidelijk aan wat de diverse actoren, regeringen, bedrijven, internationale organisaties, grote en kleine NGO’s individueel en collectief zouden moeten doen om tot een rechtvaardiger en welvarender wereld te geraken. Hij heeft geen goed woord over voor de neoliberale opstelling en betreurt dat Nederland, de vroegere internationale voorvechter van ontwikkelingshulp, zijn glans daarin heeft verloren, ontwikkelingshulp heeft teruggeschroefd en voorrang geeft aan het bedrijfsleven.
Niet alleen geeft het boek een diepgaand betoog over ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking per se, de brede eruditie en rijke ervaring van de schrijver spreken telkens weer.
Jan Pronk erkent dat er op een aantal terreinen vooruitgang in de wereld is geboekt, maar hij is geen optimist over de toekomst. Niet zwartgallig, nuchter misschien. Hij is een overtuigd ontwikkelingsapostel. Zijn medeleven en bezorgdheid over het lot van de minder bedeelden spreekt oprecht uit vele pagina’s.
Dit boek is een must voor iedereen die met wereldontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking te maken heeft of te maken heeft gehad, of erin geïnteresseerd is.

jan-pronk5