2017 loopt op zijn eindje. Tijd om de balans op te maken en nieuwe voornemens voor 2018 te maken. Best spannend om dat op het gebied van houdingen en gedrag, van deugden te doen.
Zijn we er in 2017 betere mensen op geworden. Welke lofwaardige, verbeteringen hebben we aan onszelf, onze medemensen en aan de maatschappij aangebracht?
En wat zijn de plannen voor het komende jaar?
‘De Sociale Staat van Nederland 2017’ van het Sociaal Culturele Planbureau geeft aan dat de kwaliteit van leven van Nederlanders de afgelopen 25 jaar beter is geworden. Sinds 1990 is de levensverwachting sterk toegenomen, evenals het opleidingsniveau, de arbeidsparticipatie en het besteedbaar inkomen. De criminaliteit is afgenomen, de woningen zijn van een betere kwaliteit, meer Nederlanders sporten en we gaan vaker op vakantie.
De stemming in het land is in grote lijnen stabiel gebleven in de afgelopen 25 jaar. Nog steeds vindt rond de 85% dat het eigen gezin in welvaart leeft en vindt bijna de helft van de Nederlanders dat anderen in het algemeen wel te vertrouwen zijn. Rond de 85% zegt gelukkig te zijn.
Dat is fantastisch. Goed voor Nederland. We horen steevast bij de tien ‘beste’ landen op dit soort vergelijkingen. Waarschijnlijk horen jij en ik ook bij de gelukkigen. Het zou ons sieren mededogen te hebben met de vijf procent die arm en de vijftien procent die niet gelukkig zijn.
In de wereld als geheel gaat het ook de goede kant op, al zou je dat op basis van de dagelijkse berichtgeving niet zeggen. Het is wel zo dat er nog veel te doen valt voordat alle landen en groepen een adequaat welvaartsniveau hebben. Ondanks dreigementen her en der zijn er nu minder ernstige conflicten in de wereld dan voorheen en een flink deel van de wereldarmoede is uitgebannen. Het wereldontwikkelingsplan van de V. N. 2016 – 2030 zal naar verwachting een grote bijdrage aan wereldwijde ontwikkeling leveren en de ernstigste armoede uitbannen. Hoe dichter bij, hoe meer we geneigd zijn te helpen, maar het is met de hele ontwikkelingswereld, dichterbij en veraf, dat we solidair dienen te zijn.
Als we de kwaliteit van samenleven op deze wereld op een hoger ethisch plan willen brengen, moeten we dat laten blijken in onze meningen, houdingen en daden.
Kritische, constructieve meningsuiting is niet altijd makkelijk. Je moet lef hebben om voor je mening uit te komen als die indruist tegen de opvattingen van je omgeving. Politiek zijn we niet erg actief. Als Nederlandse leeuwen zouden we wat meer moed kunnen tonen om onze drang naar rechtvaardigheid en mededogen in actief gedrag om te zetten. Misschien is dat een goed voornemen voor volgend jaar: onze constructieve, maatschappelijke inzichten en meningen sterker uitdragen. Als je daar meer lef voor nodig hebt, laat je dan inspireren door het onderstaande gedicht van Toon Hermans
Bang
Ik ben niet bang voor stroppen
Voor floppen ben ‘k niet bang
Voor klappen noch voor schoppen
Voor kleunen op mijn wang
Ik wil geen woord meer horen
Van angst voor zorg en pijn
‘k heb al te veel verloren
Met botweg bang te zijn
Mijn moed was maar héél pover
Mijn lef was valse schijn
‘k heb nu geen tijd meer over
Om bang voor iets te zijn
Nu wil ik vrijuit leven
Als ’t effen kan héél lang
‘k ben niet kapot te krijgen
Dat komt: ik ben niet bang.
De ontwikkeling van de deugd moed is niet alleen goed voor constructieve deelname aan de politiek, het levert ook vruchten op voor andere zaken waar we mee te maken hebben, van loopbaan tot ontspanning en van zakelijke contacten tot liefdesverhoudingen.
Bij de verdere profilering van de deugd moed dienen we in de gaten te houden dat de drie andere kardinale deugden van: maat houden, wijsheid en liefde erbij betrokken dienen te worden om de deugd moed in balans te houden. Het mes kan aan vier kanten snijden!
