web analytics

Wereld Boeken Dag (23 april)

Lezen, vooral het lezen van boeken, brengt je een indrukwekkend aantal voordelen: het ontspant, het verbetert je vocabulaire, stimuleert je verbeelding, levert nieuwe ideeën, verbetert je concentratievermogen, versterkt je geheugen, slijpt je taalvaardigheden, verrijkt je kennis en maakt je slimmer en interessanter. Bekende mensen, zoals Bill Gates, raden dan ook aan regelmatig een boek ter hand te nemen

Traditioneel hebben we een groot deel van onze kennis uit boeken opgedaan, en nog. Nu wordt het digitale medium belangrijker, alsnog vaak gepresenteerd in de vorm van een boek. Het is dan ook geen wonder dat de uitvinding van de boekdrukkunst in de vijftiende eeuw als een mijlpaal in de ontwikkeling van de mensheid wordt gezien. Gezien het belang van het boek, moet het niet verbazen dat het ook wereldwijd een erkenning heeft gekregen.
De Wereld Boeken Dag dan is een internationale, door de VN organisatie UNESCO vastgestelde dag. Hij is ingesteld in 1995, om het lezen, het publiceren en het beschermen van intellectueel eigendom te stimuleren door middel van auteursrecht.
De datum 23 april werd gekozen omdat die dag in Spanje al sinds 1923 in het teken stond van boeken. Op die dag werd de schrijver Miguel de Cervantes ge-eerd. Een andere reden om 23 april als datum te kiezen was omdat dit de sterfdag was van William Shakespeare en Miguel de Cervantes, allebei in het jaar 1616. Sinds 1995 wordt tijdens de Wereld Boeken Dag jaarlijks in meer dan 100 landen aandacht besteed aan de magische kracht van boeken en lezen. Een wereldwijde eerbetoging aan boeken en schrijvers die bruggen slaan tussen heden en verleden en tussen verschillende generaties en culturen. Het boek is een prachtige uitvinding geweest voor het delen en verspreiden van ideeën over ruimte en tijd, en een potente kracht voor het uitroeien van armoede en het opbouwen van vrede.

Geletterdheid is de brug tussen misère en hoop – Kofi Annan

Zoals de Directeur-generaal van UNESCO het in haar boodschap voor 23 april zegt: boeken eren is het vieren van activiteiten, schrijven, lezen, vertalen, uitgeven, die individuen helpen zichzelf te ontwikkelen. Op een fundamentele manier is het ook de vrijheden vieren die daartoe in staat stellen. Boeken bevinden zich op het snijpunt van enkele belangrijke menselijke vrijheden, vooral de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van de drukpers. Die vrijheden zijn fragiel. Ze hebben te maken met een groot aantal uitdagingen, van het betwisten van copyright en culturele diversiteit tot aan fysieke bedreigingen van schrijvers, journalisten en uitgevers toe. In veel landen zijn deze vrijheden beknot, zelfs nu nog, wanneer scholen worden aangevallen en manuscripten en boeken vernietigd. Het is de plicht, zo zegt Directeur-Generaal , om deze vrijheden overal ter wereld te beschermen en om lezen en schrijven te promoten om ongeletterdheid en armoede te bestrijden en de fundamenten van de vrede te versterken.


Er zijn feestelijke activiteiten overal ter wereld op die dag. Een grote festiviteit zal op het hoofdkantoor van UNESCO in Parijs plaats vinden in samenwerking met uitgeverijen, boekhandelaren en bibliotheken, om een beter idee te krijgen van ieder van de dertig artikelen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM), het 1948 VN geschenk aan de mensheid. Dit jaar vieren UNESCO en de hele VN-familie de 70ste verjaardag van de UVRM. Deze verklaring bevat onder meer het recht op meningsvrijheid en het recht om de voordelen te genieten van wetenschappelijke vooruitgang. Uit deze rechten komt de vrijheid om te publiceren voort, voor het eerst vorm gegeven in de 1950 Conventie van Florence, waarin UNESCO tot samenwerking tussen landen oproept in alle takken van intellectuele activiteit.

Sinds 2000 heeft deze internationale dag tot een ander initiatief geleid, met name de aanwijzing van een tijdelijke wereldhoofdstad van het boek. Ieder jaar kiezen UNESCO en de internationale organisaties van uitgevers, boekhandelaren en bibliotheken deze hoofdstad voor de duur van een jaar. Voor 2018 is Athene gekozen, vanwege de kwaliteit van zijn activiteiten, die ondersteund worden door de hele boekindustrie. De bedoeling is om boeken toegankelijk te maken voor de hele stadsbevolking, inclusief migranten en vluchtelingen. Het programma omvat bijeenkomsten met schrijvers, vertalers en illustratietekenaars; concerten; thematische tentoonstellingen; poëzielezingen en workshops voor uitgeverij-professionals.

Niet iedereen kan lezen. Volgens de Wereld Blinden Unie is ongeveer 1 op de 200 mensen blind, in totaal zo’n 39 miljoen. Een verdere 246 miljoen mensen hebben sterk gereduceerd zicht. Deze groep heeft toegang tot ongeveer 10 % van het leesmateriaal. Drie tot vijf procent van schoolkinderen heeft vanwege dyslexia speciale faciliteiten en ondersteuning nodig om te kunnen lezen.

De Wereld Boeken Dag was in Nederland tot enkele jaren geleden vrijwel onbekend, in tegenstelling tot andere Europese landen. Sinds 2002 wordt de Wereld Boeken Dag in Nederland georganiseerd door Stichting ‘Read to Grow’ (Lezen voor Ontwikkeling). (http://www.readtogrow.eu/nl/). Dit met als doel om de aandacht te vestigen op de schaarste en het belang van goede boeken en leesmateriaal in ontwikkelingslanden. In Nederland vinden we het vanzelfsprekend dat boeken voor ons beschikbaar zijn. Hierdoor hebben we veel mogelijkheden om onszelf te ontwikkelen. Voor de meeste mensen in ontwikkelingslanden is de toegang tot boeken een stuk minder vanzelfsprekend. Om ook deze mensen een kans te geven hun potentiële kwaliteiten te ontwikkelen, schenkt Read to Grow boeken aan kleinschalige projecten in ontwikkelingsgebieden. De stichting werkt daarbij samen met 225 partner organisaties in 64 ontwikkelingslanden.
In samenwerking met UNESCO Centrum Nederland en het UNESCO hoofdkantoor in Parijs heeft Read to Grow besloten om de World Book Day te gebruiken als datum voor het inzamelen van boeken. Jaarlijks doen de leerlingen van internationale scholen en tweetalige scholen in Nederland mee met de Wereld Boeken Dag Actie, welke elk jaar gehouden wordt rond Wereld Boeken Dag. Daarnaast nemen jaarlijks tientallen Nederlandse middelbare en internationale scholen deel aan een actie om goede Engels- en Franstalige boeken te verzamelen voor projecten in ontwikkelingslanden.
Elk jaar wordt er ook een prijs, de World Book Day Award, uitgereikt aan de school welke het meeste aantal boeken per leerling verzamelt. In 2015 was dit de American International School uit Rotterdam en in 2016 de International School of Eindhoven.

                       Read to Grow