web analytics

Gracián (1647). Zich zijn vijanden ten nutte maken

Men moet de dingen niet bij het lemmet pakken, waardoor men letsel oploopt, maar bij het handvat dat bescherming biedt. Dit geldt vooral voor zaken waar wedijver in het spel is. Een wijs man heeft meer voordelen van zijn vijanden dan een dwaas van zijn vrienden. Tegenstand prikkelt tot het verzetten van bergen waar men zonder mededinging voor was teruggedeinsd. Velen hebben hun grootheid opgebouwd op hun tegenstanders. Vleierij is gevaarlijker dan blaam; de eerste bemantelt alleen de vlekken, de laatste spoort ons aan hen weg te werken.
Een wijs man hecht meer waarde aan boosaardige dan vriendschappelijke kritiek en gebruikt de verwijten van zijn tegenstanders als een spiegel. Hij vindt dit de beste manier om fouten te voorkomen of te herstellen. Men is namelijk meer op zijn hoede als men mededingers of vijanden tot buren heeft.