Gewoonlijk denken we bij vriendschap aan persoonlijke vriendschappen, van één of enkele personen met één of enkele andere mensen. Persoonlijke vriendschappen zijn essentieel als uiting van onze persoonlijke liefde en relaties met anderen. Ze zijn fundamenteel voor een gezond geestelijk en ook fysiek leven.
Vriendschap is een vorm van liefde. Zo goed als iedereen is geïnteresseerd in de liefde, meer dan in wat dan ook. Volgens de Franse filosoof Comte-Sponville (Een Kleine Verhandeling over de Grote Deugden) zijn er drie soorten liefde: eros, philia en agapè.
Allereerst eros, de specifieke begeerte voor een bepaald object, voor zover we speciaal dát object missen. De onvolledigheid is zijn lot, want hij wordt gedefinieerd door gemis. Liefde, ‘kalverliefde’, die vleselijke begeerte, is niet meer en niet minder dan dat: verliefd zijn betekent de ander liefhebben om er zelf beter van te worden. Zulke liefde is niet het tegenovergestelde van egoïsme, het is er de gepassioneerde, relationele vorm van.
Niettemin, liefde is goed, en de hartstochtelijke liefde, die de eenvoudigste is, kan ons misschien leren om meer en beter lief te hebben.
De tweede vorm van liefde dan is vriendschap (philia) waarbij er geen sprake is van gemis, van angst, van jaloezie, van lijden.
De grote Griekse wijsgeer Aristoteles, schreef in zijn beroemde deugdenleer ‘Ethica Nicomachea’ dat vriendschap voor het leven allernoodzakelijkst is. Dat vriendschap een voorwaarde is voor geluk, een plaats om te schuilen tegen ongeluk, dat ze tegelijkertijd nuttig, aangenaam en goed is.
Philia is liefde wanneer ze opbloeit tussen mensen, liefde in welke vorm dan ook mits ze zich niet laat herleiden tot gemis of hartstocht (tot eros). Philia is liefde-als-vreugde, voor zover ze wordt of kan worden beantwoord. De vriendschappelijke liefde is een edelmoedige liefde: ze houdt in dat we de ander liefhebben om der wille van die ander.
Agapè, de derde vorm van liefde is, volgens Comte-Sponville, goddelijke liefde, als God bestaat, en misschien nog wel meer als God niet bestaat.
Niet langer gemis, hartstocht of hebzucht (eros), niet vrolijk expansief vermogen, de gemeenschappelijke bevestiging van een over en weer aangewakkerd bestaan, de liefde voor onszelf verdubbeld door de liefde van de ander (philia), maar terugtreden, zachtmoedigheid, de tact om minder te bestaan, onszelf minder op de voorgrond te plaatsen, minder ruimte in te nemen, de zelf opgelegde inperking van onze macht, de onbaatzuchtige liefde, de belangeloze liefde. Het is op een andere wijze bezitten, op een andere wijze vreugde beleven, geven aan de vreemdeling (niet aan een vriend, waardoor je eigenlijk niets afstaat), de onbekende, de vijand.
Door vriendschap de menselijke warmte delenNaast persoonlijke vriendschappen, heb je ook collectieve vriendschappen en daar is de Internationale Dag vooral op gericht.
(https://www.un.org/en/observances/friendship-day)
Onze wereld kent veel uitdagingen, crises en tegenstellingen – zoals armoede, geweld en misbruik van mensenrechten, die vrede, veiligheid, ontwikkeling en sociale harmonie in de wereld ondermijnen.
Om deze crises en uitdagingen het hoofd te bieden, moeten hun fundamentele oorzaken aangepakt worden door een gemeenschappelijke menselijke solidariteit te promoten en te verdedigen. Deze solidariteit kan verschillende vormen aannemen; de meest eenvoudige is vriendschap. Door vriendschap – d.w.z. door banden van camaraderie en vertrouwen – kunnen we bijdragen aan fundamentele veranderingen die nodig zijn om duurzame stabiliteit te bereiken, een veiligheidsnet te weven dat ons allemaal zal beschermen, en passie op te roepen voor een betere wereld waar we allemaal verenigd zijn om het gemeenschappelijke grotere goed te realiseren. Sportevenementen zijn een fantastisch middel om verdraagzaamheid en vriendschap te scheppen tussen diverse groepen. De huidige Olympische Spelen zijn een prachtvoorbeeld!
Achtergrond
De Internationale Vriendschapsdag is in 2011 uitgeroepen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties met het idee dat dat vriendschap tussen volken, landen, culturen en personen kan inspireren tot inspanningen voor vrede tussen gemeenschappen.
De betreffende V.N. Resolutie plaatst de nadruk op het engageren van jonge mensen, als toekomstige leiders, in gemeenschapsactiviteiten, die verschillende culturen omvatten en die internationaal begrip en respect voor diversiteit promoten.
